Πολιτικός Επίτροπος ή Κομισάριος και Ένοπλες Δυνάμεις.

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Πολιτικός Επίτροπος ή Κομισάριος και Ένοπλες Δυνάμεις.

http://roykoymoykoy.blogspot.gr/

Militaire.gr

Του Λάμπρου Τζούμη* Υποστρατήγου ε.α.

    Το θεσμό του Πολιτικού Επιτρόπου ή Κομισάριου κατά τα Σοβιετικά πρότυπα μου θύμισαν κάποιες φωτογραφίες που είδαν το φως της δημοσιότητας από την πρόσφατη παρέλαση της 25ης Μαρτίου, σε πόλη της Ελλάδας.

    Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου ο ΔΣΕ, όπως μετονομάστηκαν οι αντάρτες του ΚΚΕ, χαρακτηρίζεται στην οργάνωσή του από την καινοτομία της διαρχίας στην ηγετική του ομάδα. Τα τμήματα του ΔΣΕ είχαν μια δυάδα επικεφαλής: το Στρατιωτικό Διοικητή και τον Πολιτικό Επίτροπο. Ο θεσμός του Επιτρόπου λειτουργούσε σε όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας από λόχο μέχρι Γενικό Αρχηγείο. Ο Πολιτικός Επίτροπος ήταν ο εκπρόσωπος του ΚΚΕ στις μονάδες του ΔΣΕ.

    Η καινοτομία αυτή προέκυψε διότι υπήρχε δυσπιστία του ΚΚΕ στους αξιωματικούς που είχαν ενταχθεί στις τάξεις του ΕΛΑΣ και προέρχονταν από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων (π.χ. Στέφανος Σαράφης – Στρατιωτικός Διοικητής, Ανδρέας Τζήμας ή Σαμαρινιώτης – Πολιτικός Επίτροπος).  Τα στελέχη του ΚΚΕ, κατάλαβαν ότι τσαγκάρηδες, σαμαράδες και καπνεργάτες δεν μπορούν να γίνουν στρατηγοί μόνο επειδή ήταν πιστά στελέχη του ΚΚΕ. Ο πολιτικός επίτροπος ήταν υπεύθυνος για την πολιτική καθοδήγηση και τη «διαφώτιση» των ανταρτών, τη διατήρηση του ηθικού, τη διασφάλιση της πειθαρχίας, την ανάλυση των πολιτικών αποφάσεων της κομματικής ηγεσίας αλλά και για την αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων των μαχητών που συνδέονταν με την επιμελητεία και τον εφοδιασμό. Ο Πολιτικός Επίτροπος ουσιαστικά έπαιρνε τις αποφάσεις και είχε την εποπτεία του Στρατιωτικού Διοικητή, ο οποίος έπρεπε να τις υλοποιήσει σε τακτικό επίπεδο.

    Σε φωτογραφίες λοιπόν από την πρόσφατη παρέλαση της 25ης Μαρτίου, φαίνεται ο έχων το γενικό πρόσταγμα να χαιρετά και να αναφέρει στον Υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά. Από την εξέδρα απουσιάζει ο Στρατιωτικός Διοικητής. Σύμφωνα με τα καθοριζόμενα από τους Στρατιωτικούς Κανονισμούς και τις Διαταγές κατά τη διάρκεια που παρελαύνουν στρατιωτικά τμήματα, τιμές αποδίδονται στον ανώτερο ή αρχαιότερο αξιωματικό των Ενόπλων Δυνάμεων, των οποίων τα τμήματα συμμετέχουν στην παρέλαση. Σε μικρή απόσταση πίσω από το τιμώμενο πρόσωπο βρίσκονται οι μη στρατιωτικές αρχές και ο έχων το γενικό πρόσταγμα αναφέρει σ΄ αυτόν «πέρας παρελάσεως». Στη μοναδική περίπτωση που δεν συμβαίνει αυτό είναι όταν στην τελετή παρίσταται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ή ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας οι οποίοι άρχουν και διοικούν τις Ένοπλες Δυνάμεις. Κατά τη διάρκεια παρέλασης των πολιτικών τμημάτων (σχολεία, οργανώσεις, σύλλογοι, κ.λπ), τιμές αποδίδονται στον εκπρόσωπο της κυβέρνησης. Ίσως για ορισμένους όλα αυτά να αποτελούν απλά λεπτομέρειες, αλλά εφαρμόζονται από την ίδρυση του Ελληνικού Στρατού και δεν είναι δυνατόν κάποιοι λόγω ιδεοληψιών να τα καταργούν και να απαξιώνουν με τη συμπεριφορά τους Έλληνες αξιωματικούς. Δεν είναι γνωστό αν στην περίπτωση που είδε το φως της δημοσιότητας ο Στρατιωτικός Διοικητής απεμπόλησε μόνος του αυτό το δικαίωμα – υποχρέωση ή του το αφαίρεσαν. Αν συμβαίνει το δεύτερο μάλλον λειτούργησε το γονίδιο των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι ίσως να ονειρεύονται το θεσμό του Πολιτικού Επιτρόπου στις Ένοπλες Δυνάμεις.

*Οι θέσεις που εκφράζονται στο κείμενο είναι απολύτως προσωπικές