«Κουκουβάγιες» και «Κορυδαλλοί»
Κωνσταντίνος Παπανικολάου
Ξενύχτης, πρόσωπο της νύκτας, νυχτοπούλι ή
απλά «κουκουβάγια», είναι ένα πρόσωπο
που τείνει να μείνει άγρυπνο μέχρι αργά τη νύχτα.
Το αντίθετο της «κουκουβάγιας» είναι το πρωινό πουλί ή ο «κορυδαλλός», που, σε αντίθεση με την «κουκουβάγια», τείνει να ξεκινάει τον ύπνο του
νωρίς και επίσης να ξυπνά νωρίς. Σε αρκετές χώρες και ιδιαίτερα στην
Σκανδιναβία, οι «κορυδαλλοί» ονομάζονται «άνθρωποι τύπου Α»
και οι «κουκουβάγιες» ονομάζονται «άνθρωποι τύπου Β».
Παραδοσιακά, οι ερευνητές της
χρονοβιολογίας χρησιμοποιούν διεθνώς τους όρους «morningness» και «eveningness» ή diurnality και nocturnality για τα ζώα.
Προέλευση του όρου
Ο όρος προέρχεται από τις κατ’ εξοχή
νυκτόβιες συνήθειες της κουκουβάγιας. Συνήθως, όσοι είναι νυχτοπούλια μένουν
ξύπνιοι πέρα από τα μεσάνυχτα και ακραίοι τύποι μπορούν να μείνουν ξύπνιοι
μέχρι λίγο πριν ή και μετά την αυγή. Οι «κουκουβάγιες»
τείνουν να αισθάνονται πιο ενεργητικοί, λίγο πριν πάνε για ύπνο το βράδυ.
Κάποιες «κουκουβάγιες» έχουν μια
προτίμηση ή συνήθεια να ξενυχτούν μέχρι αργά, ή να μένουν μέχρι την έναρξη της
εργασίας τους σε νυχτερινή βάρδια. «Κουκουβάγιες»
που εργάζονται σε πρωινή βάρδια συχνά έχουν δυσκολίες προσαρμογής στις
κανονικές (στάνταρ) ημέρες και ώρες εργασίας.
Οι «κουκουβάγιες»
έχουν κλίση προς την ερασιτεχνική αστρονομία.
Χαρακτηριστικά
Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι το
γενετικό υλικό του χρονισμού του κιρκαδικού ρυθμού αποδεικνύει την διαφορά
μεταξύ πρώιμων και ύστερων χρονοτύπων («Κουκουβάγιες» και
«Κορυδαλλοί»).
Κάποιες «κουκουβάγιες» που έχουν μεγάλη
δυσκολία υιοθέτησης κανονικών χρόνων στον ύπνο, εμφανίζουν μεσο-μακροπρόθεσμα
διαταραχές ύπνου. Στις περιπτώσεις αυτές, η πρωινή φωτοθεραπεία μπορεί να
αποδειχθεί ευεργετική στη μετατόπιση των ρυθμών του ύπνου για τα «νυχτοπούλια». Ενώ έχει προταθεί (διατυπωθεί) ότι οι κιρκαδικοί ρυθμοί μπορεί να αλλάξουν
με την πάροδο του χρόνου και μια «κουκουβάγια»,
να μετατραπεί σε «κορυδαλλό» ή
αντίστροφα, τα στοιχεία από οικογενειακά μοτίβα πρώιμων και ύστερων χρονοτύπων
φαίνεται να διαψεύδουν την πρόταση αυτή.
Οι «κουκουβάγιες»
συχνά έχουν κατηγορηθεί για προβλήματα στην τήρηση του χρόνου και για
προβληματική διάθεση. Οι εργοδότες, ωστόσο, έχουν αρχίσει να μαθαίνουν πώς να
αυξήσουν την παραγωγικότητα μέσω ευέλικτων ωραρίων εργασίας που «σέβονται» τα
βιολογικά ρολόγια, ενώ η «B-κοινωνία» (οι
«κουκουβάγιες») στην
Δανία και το λόμπι «Start
School Later movement» (Κίνημα Έναρξης Σχολείου Αργότερα) στις ΗΠΑ, δρουν για περισσότερη ευελιξία
στο σχολείο και στο χώρο εργασίας για την μετα-αγροτική κοινωνία.
Κάποιες έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι οι
«κουκουβάγιες» είναι πιο έξυπνοι και δημιουργικοί και έχουν περισσότερες
πιθανότητες να πάρουν θέσεις εργασίας υψηλά αμειβόμενες από ότι «κορυδαλλοί». Μια μελέτη του Πανεπιστήμιου της Μαδρίτης μεταξύ 1.000 εφήβων βρήκε ότι οι «κουκουβάγιες» είναι καλύτεροι από τους «κορυδαλλούς» στη διαισθητική νοημοσύνη, την
δημιουργική σκέψη και τον επαγωγικό συλλογισμό. Ωστόσο, υστερούν έναντι των «κορυδαλλών» σε ακαδημαϊκές επιδόσεις και
τείνουν να έχουν ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες.
Επικράτηση (κατανομή στον πληθυσμό)
Συζητήσεις
και μελέτες σχετικά με την επικράτηση των πρωινών, των βραδινών, και των
ενδιάμεσων χρονοτύπων χρησιμοποιούν διαφορετικά κριτήρια και καταλήγουν σε
διαφορετικά αποτελέσματα. Μερικοί ερευνητές ρωτούν ποιά ώρα οι άνθρωποι
κοιμούνται και ξυπνούν, άλλοι ρωτούν τι ώρα οι άνθρωποι θα προτιμούσαν να, ενώ
ερευνητές όπως ο Till Roenneberg (Till
Roenneberg (4 Μαΐου, 1953). Καθηγητής της Χρονοβιολογίας στο Ινστιτούτο
Ιατρικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Ludwig-Maximilian (LMU) στο Μόναχο
Γερμανίας. Ο Roenneberg, σε συνεργασία με την Martha Merrow, διερευνά την
επίδραση του φωτός στους ανθρώπινους κιρκαδικούς ρυθμούς, εστιάζοντας σε πτυχές
όπως οι χρονοτύποι και η κοινωνική υστέρηση σε σχέση με τα οφέλη για την υγεία. ) και η ομάδα του, εστιάζονται στην διαφορά
μεταξύ των χρόνων ύπνου στην δουλειά/σχολείο και στις ελεύθερες ημέρες. Μία έρευνα σε δείγμα πλέον των 400 ενηλίκων έδειξε
περίπου 15% πρωινούς τύπους, 25% νυκτερινούς και 60% ενδιάμεσους.
Μια λίστα από διάσημα «νυχτοπούλια»
Charles Bukowski - Αμερικανός ποιητής και συγγραφέας.
Michael Chabon - Αμερικανός ποιητής και συγγραφέας.
Winston Churchill - Βρετανός πολιτικός, στρατιωτικός, δημοσιογράφος και συγγραφέας.
Bob Dylan - Αμερικανός μουσικός.
Gustave Flaubert - Γάλλος μυθιστοριογράφος.
Glenn Gould - Καναδός πιανίστας.
Samuel Johnson Άγγλος συγγραφέας, ποιητής, δοκιμιογράφος, ηθικολόγος, κριτικός
λογοτεχνίας, βιογράφος, συντάκτης και λεξικογράφος.
Carl Jung - Ελβετός ιατρός και ψυχολόγος, εισηγητής της σχολής της
αναλυτικής ψυχολογίας.
Franz Kafka - Μοντερνιστής γερμανόφωνος πεζογράφος.
Fran Lebowitz - Αμερικανή συγγραφέας και δημόσια ομιλήτρια.
Marilyn Manson - Ψευδώνυμο του Μπράιαν Χιου Γουόρνερ (Brian
Hugh Warner),
Αμερικανού μουσικού, ηθοποιού, ζωγράφου, καλλιτέχνη πολυμέσων, και πρώην
δημοσιογράφου μουσικής.
Frank
Meyer – Αμερικανός
φιλόσοφος και πολιτικός ακτιβιστής.
Prince - Αμερικανός μουσικός, τραγουδιστής, τραγουδοποιός και ηθοποιός,
σημαντική μορφή της ποπ μουσικής από την αρχή της δεκαετίας του '80.
Marcel Proust - Γάλλος συγγραφέας, δοκιμιογράφος και κριτικός.
George Sand - Συγγραφικό ψευδώνυμο της Αμαντίν-Ωρόρ-Λουσίλ
Ντυπέν (Amandine-Aurore-Lucile Dupin), αργότερα Βαρώνης
Ντυντεβάν (Dudevant), Γαλλίδας μυθιστοριογράφου και πρώιμης φεμινίστριας.
Joseph Stalin - Σοβιετικός ηγέτης.
Hunter S. Thompson – Αμερικανός δημοσιογράφος και συγγραφεύς.
J.R.R. Tolkien - Εξέχων και διαπρεπής Άγγλος φιλόλογος, συγγραφέας, ποιητής και
ακαδημαϊκός, σήμερα ιδιαίτερα γνωστός ως ο συγγραφέας των έργων φανταστικής
λογοτεχνίας «Χόμπιτ», «Ο Άρχοντας των
Δαχτυλιδιών» (τρεις
τόμοι) και «Σιλμαρίλλιον».
Henri de
Toulouse-Lautrec - Γάλλος
ζωγράφος, χαράκτης, εικονογράφος και σχεδιαστής.
John Travolta - Αμερικανός ηθοποιός, χορευτής και τραγουδιστής.
Linus Torvalds – Φινλανδός, Αμερικανικής υπηκοότητας, επιστήμων Η/Υ και
προγραμματιστής, γνωστός για την αρχική δημιουργία του πυρήνα Linux.
Πάντως στη φωτογραφία είναι τσαλαπετεινός ή φραγκοκόκορας και όχι κορυδαλός... 😊
ΑπάντησηΔιαγραφήΔυστυχώς, εγώ φταίω για τη φωτογραφία. Δεν τα πάω και πολύ καλά με τα πτηνά. Μπορώ να ξεχωρίσω καναρίνι απο καρδερίνα και δεκαοχτούρα απο περιστέρι, αλλά μέχρι εκεί !
Διαγραφή