Κυριακή 18 Ιουνίου 2017

18 Ιουνίου 1815: Η Μάχη του Βατερλό.



ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ( επετειακα ιστορικα )
18 Ιουνίου 1815: Η Μάχη του Βατερλό.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια  
   Η Μάχη του Βατερλώ (γαλλικά: Bataille de Waterloo, αγγλικά: Battle of Waterloo, γερμανικά: Schlacht bei Waterloo) διεξήχθη την Κυριακή 18 Ιουνίου 1815 κοντά στο Βατερλώ της Φλάνδρας, στο σημερινό Βέλγιο. Ο γαλλικός στρατός υπό τον αυτοκράτορα Ναπολέοντα Α΄ ηττήθηκε από τον στρατό του Εβδόμου Συνασπισμού, ο οποίος αποτελούνταν από συμμαχικές δυνάμεις που είχαν συγκεντρώσει οι Βρεταννοί, υπό τον υποστράτηγο Άρθουρ Γουέλσλεϋ, τον μετέπειτα Δούκα του Ουέλινγκτον, και από Πρώσους, υπό τον στρατάρχη Γκέμπχαρντ Λέμπερεχτ φον Μπλύχερ. Ήταν το αποκορύφωμα της Εκστρατείας του Βατερλώ και η τελευταία μάχη του Ναπολέοντα. Η ήττα του είχε ως αποτέλεσμα το τέλος της εξουσίας του και την εξορία του στην νήσο της Αγίας Ελένης.
    Προηγήθηκε η επιστροφή του Ναπολέοντα στην εξουσία τον Μάρτιο του 1815 (οι «100 Μέρες»), που είχε ως συνέπεια πολλά από τα αντίπαλά του κράτη να κινητοποιήσουν τους στρατούς τους εναντίον του, δημιουργώντας ταυτόχρονα τον Έβδομο Συνασπισμό. Δύο μεγάλες στρατιές υπό τον Ουέλινγκτον και τον Μπλύχερ συγκεντρώθηκαν τότε στα βορειοανατολικά σύνορα της Γαλλίας. Ο Ναπολέων επέλεξε να επιτεθεί στις δυνάμεις αυτές, με την ελπίδα να τις καταστρέψει πριν ενωθούν με τις υπόλοιπες δυνάμεις του Συνασπισμού σε μια γενικευμένη εισβολή στη Γαλλία. Έτσι ξεκίνησε η τριήμερη Εκστρατεία του Βατερλώ (15-19 Ιουνίου 1815). Η τελική και αποφασιστική σύγκρουση αυτής της εκστρατείας, ήταν η ομώνυμη μάχη.
    Η μάχη άρχισε με πρωτοβουλία του γαλλικού στρατού το μεσημέρι της 18ης Ιουνίου, μεταξύ των Γάλλων και των Βρεταννών, ενώ τμήμα του γαλλικού στρατού, υπό τον στρατάρχη μαρκήσιο ντε Γκρουσύ (Emmanuel de Grouchy), είχε αναλάβει τους σε αρκετή απόσταση ευρισκόμενους Πρώσους. Ο στρατός του Ουέλινγκτον, τοποθετημένος στον δρόμο των Βρυξελλών, στην πλαγιά του Μον Σεν Ζαν (γαλλικά: Mont-Saint-Jean, Ύψωμα του Αγίου Ιωάννη), αντιστάθηκε σε επανειλημμένες γαλλικές επιθέσεις μέχρι το απόγευμα. Τότε κατέφθασε ο Μπλύχερ, που είχε εν τω μεταξύ κατορθώσει να απαγκιστρωθεί από τον Γκρουσύ, και επιτέθηκε διασπώντας τη δεξιά πτέρυγα του γαλλικού στρατού. Εκείνη τη στιγμή, οι Βρεταννοί και οι υπόλοιποι σύμμαχοι αντεπιτέθηκαν και υποχρέωσαν τους Γάλλους σε άτακτη φυγή. Ο ίδιος ο Δούκας του Ουέλινγκτον χαρακτήρισε αυτή τη μάχη ως την πιο αμφίρροπη, στην εξέλιξή της, σύρραξη που είχε δει ποτέ. Οποιαδήποτε πλευρά θα μπορούσε να είχε βγει νικήτρια, αλλά κάποια λάθη επικοινωνίας, ηγεσίας και κρίσης οδήγησαν τελικά σε ήττα των Γάλλων.
    Οι νικήτριες δυνάμεις του Συνασπισμού εισέβαλαν στη Γαλλία και αποκατέστησαν στον θρόνο της τον βασιλιά Λουδοβίκο ΙΗ΄. Ο Ναπολέων παραιτήθηκε, παραδόθηκε στους Βρετανούς και εξορίστηκε στην Αγία Ελένη, όπου και πέθανε το 1821.
    Το πεδίο μάχης απέχει περίπου 13 χλμ. από τις Βρυξέλλες και περίπου 1,6 χλμ. από την πόλη του Βατερλώ. Εκεί σήμερα κυριαρχεί ένα μεγάλο μνημείο, ο Λόφος του Λιονταριού (γαλλικά: Butte du Lion, ολλανδικά: Leeuw van Waterloo). Δεδομένου ότι ο λόφος αυτός δημιουργήθηκε από χώμα παρμένο από το πεδίο της μάχης, η αρχική τοπογραφία του ακριβούς σημείου της μάχης δεν έχει διατηρηθεί.
Πρελούδιο
    Στις 13 Μαρτίου 1815, έξι ημέρες πριν φτάσει ο Ναπολέων στο Παρίσι από τη νήσο Έλβα, οι δυνάμεις που συμμετείχαν στο Συνέδριο της Βιέννης τον κήρυξαν εκτός νόμου. Τέσσερις μέρες αργότερα, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ρωσία, η Αυστρία και η Πρωσία κινητοποίησαν τους στρατούς τους εναντίον της Γαλλίας. Ο Ναπολέων ήξερε ότι, εφόσον δεν μπόρεσε να αποτρέψει κάποιες δυνάμεις από τη συμμετοχή τους στον Συνασπισμό, η μόνη του ελπίδα ήταν καταστρέψει τον συμμαχικό στρατό στα νότια των Βρυξελλών προτού αυτός ενισχυθεί, να απωθήσει τους Βρετανούς στη θάλασσα και μετά να εξουδετερώσει τους Πρώσους. Επίσης ήταν θετικό το γεγονός ότι, στο Βέλγιο, η γαλλόφωνη πλειοψηφία του πληθυσμού ήταν φιλικά προσκείμενη σε αυτόν. Τέλος, τα βρετανικά στρατεύματα δεν ήταν από τα πλέον αξιόμαχα, καθώς οι περισσότεροι βετεράνοι του πολέμου της Ιβηρικής χερσονήσου είχαν μεταφερθεί στην Αμερική για να ενισχύσουν τις βρετανικές δυνάμεις που μάχονταν στον Αγγλο-αμερικανικό πολεμο, ήδη από το 1812.
    Ο Ουέλινγκτον πίστευε πως ο Ναπολέων θα χρησιμοποιούσε έναν ελιγμό, που είχε εφαρμόσει με ιδιαίτερη επιτυχία στο παρελθόν, ο οποιος θα σκόπευε να μετακινήσει τον στρατό του μέσω του Μονς νοτιοδυτικά των Βρυξελλών. Αυτό θα απέκοπτε τον Ουέλινγκτον από τη βάση του ανεφοδιασμού του στην Οστάνδη, αλλά θα τον έφερνε πιο κοντά στον Μπλύχερ. Ο Ναπολέων εκμεταλλεύτηκε τον φόβο του Ουέλινγκτον για το πρώτο ενδεχόμενο, διοχετεύοντας ψεύτικες πληροφορίες. Διαίρεσε τον στρατό του σε τρία μέρη: στην αριστερή πτέρυγα υπό τον στρατάρχη Μισέλ Νεΰ, στη δεξιά υπό τον στρατάρχη Γκρουσύ και σε ένα εφεδρικό στράτευμα υπό την προσωπική του διοίκηση. Τα τρία στρατεύματα παρέμεναν σε μικρή απόσταση μεταξύ τους, για αλληλοϋποστήριξη. Οι Γάλλοι διέσχισαν τα σύνορα κοντά στο Σαρλρουά πριν την αυγή της 15 Ιουνίου και κατέλαβαν τα προκεχωρημένα φυλάκια του Συνασπισμού, εξασφαλίζοντας θέση μεταξύ Ουέλινγκτον και Μπλύχερ.
Οι πρώτες τρεις μέρες – Η μάχη του Λινύ
    Μόνο αργά το βράδυ της 15ης Ιουνίου βεβαιώθηκε ο Ουέλινγκτον ότι η επίθεση στο Σαρλουά ήταν η κύρια προσβολή των Γάλλων. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 16ης, στον χορό της δούκισσας του Ρίτσμοντ, έλαβε σχετικό μήνυμα από τον πρίγκιπα της Οράγγης και συγκλονίστηκε από την ταχύτητα με την οποία είχε κινηθεί ο Ναπολέοντας. Διέταξε εσπευσμένα τον στρατό να συγκεντρωθεί στο Κατρ Μπρα, όπου ο πρίγκιπας της Οράγγης με την ταξιαρχία του πρίγκιπα Βερνάρδου της Σαξ-Βαϊμάρης κρατούσε μία αδύναμη θέση απέναντι στην υπό τον Νεΰ αριστερή γαλλική πτέρυγα. Η διαταγή προς τον Νεΰ ήταν να ασφαλίσει τις οδούς προσπέλασης προς το Κατρ Μπρα, ούτως ώστε αν παρουσιαζόταν αργότερα ανάγκη, να στραφεί ανατολικά και να ενισχύσει τον Ναπολέοντα.
    Ο Ναπολέων κινήθηκε πρώτα κατά του πρωσικού Στρατού στις 16 Ιουνίου, με την δεξιά πτέρυγα και το εφεδρικό του στράτευμα και νίκησε τον Μπλύχερ στη Μάχη του Λινύ (Ligny). Το πρωσικό κέντρο δεν άντεξε στις γαλλικές επιθέσεις, αλλά οι πτέρυγες κράτησαν τις θέσεις τους. Ο Νεΰ εν τω μεταξύ βρήκε τις προσβάσεις προς το Κατρ Μπρα να κατέχονται από τον πρίγκιπα της Οράγγης, ο οποίος απέκρουσε αρχικά τις επιθέσεις του Νεΰ, αλλά άρχισε να υποχωρεί προ των υπέρτερων γαλλικών δυνάμεων. Στη συνέχεια όμως, κατέφθασαν ενισχύσεις και ο Ουέλινγκτον ο οποίος, αναλαμβάνοντας τη διοίκηση, απώθησε τον Νεΰ νωρίς το απόγευμα, ασφαλίζοντας τις προσβάσεις προς το Κατρ Μπρα. Ήταν όμως αργά για να στείλει βοήθεια στους Πρώσους στο Λινύ. Η υποχώρηση των τελευταίων, καθιστούσε τη θέση του στο Κατρ Μπρα επισφαλή. Έτσι την άλλη μέρα αποσύρθηκε νότια, σε μια πιο αμυντική θέση, της οποίας ο ίδιος είχε κάνει αναγνώριση την προηγούμενη χρονιά, στο Ύψωμα του Αγίου Ιωάννη, νότια του χωριού του Βατερλώ και του δάσους του Σουάν (Soignes).
    Η υποχώρηση του Μπλύχερ από το Λινύ έγινε απρόσκοπτα και πέρασε, προφανώς, απαρατήρητη από τους Γάλλους. Ο κύριος όγκος της οπισθοφυλακής του, είχε μείνει στη θέση του μέχρι τα μεσάνυχτα και μερικές μονάδες παρέμειναν ως το πρωί, κάτι που αγνοούσαν οι Γάλλοι. Αλλά, το σημαντικό είναι ότι οι Πρώσοι δεν υποχώρησαν προς ανατολικά, για να κρατήσουν τις γραμμές επικοινωνιών με τα μετόπισθέν τους. Αντιθέτως, οπισθοχώρησαν προς τα βόρεια, παράλληλα με την πορεία του Ουέλινγκτον, κι έτσι καθ' όλη τη διάρκεια των μαχών η μεταξύ τους απόσταση δεν απέτρεπε την υποστήριξη και επικοινωνία. Τελικά οι Πρώσοι ανασυντάχθηκαν στο 4ο Σώμα του Μπύλοβ, το οποίο δεν βρισκόταν στο Λινύ αλλά σε ισχυρή θέση, νότια της Βαβρ.
    Ο Ναπολέων επεχείρησε με την εφεδρική του δύναμη καθυστερημένη εξόρμηση στις 17 Ιουνίου και ενώθηκε με τον Νεΰ στις 13:00 για να επιτεθούν στον Ουέλινγκτον, αλλά βρήκαν τη θέση κενή. Οι Γάλλοι καταδίωξαν τον Ουέλινγκτον, όμως υπήρξε μόνο μία αψιμαχία ιππικού στη Γκενάπ (Genappe), την ώρα που άρχισε καταρρακτώδης βροχή, η οποία κράτησε όλο το βράδυ. Πριν εγκαταλείψει το Λινύ, ο Ναπολέων διέταξε τον Γκρουσύ, διοικητή της δεξιάς πτέρυγας, να ακολουθήσει τους υποχωρούντες Πρώσους με 33.000 άνδρες. Η καθυστερημένη εκκίνηση, η αβεβαιότητα ως προς την κατεύθυνση των Πρώσων και η ασάφεια των εντολών του Ναπολέοντα, είχαν ως συνέπεια να μη μπορέσει ο Γκρουσύ να εμποδίσει τον πρωσικό στρατό να φτάσει στη Βαβρ, απ' όπου μπορούσε να βαδίσει προς ενίσχυση του Ουέλινγκτον. Στο τέλος της 17ης Ιουνίου, ο στρατός του Ουέλινγκτον είχε φθάσει στη θέση του στο Βατερλώ, με το κυρίως σώμα του Ναπολέοντα να ακολουθεί, και τον στρατό του Μπλύχερ να συγκεντρώνεται στη Βαβρ, περίπου 13 χλμ. ανατολικά της πόλης.
Στρατοί
    Τρεις στρατοί πήραν μέρος στη μάχη : η Στρατιά του Βορρά (Armée du Nord) του Ναπολέοντα, η πολυεθνική δύναμη υπό τον Ουέλινγκτον και ο πρωσικός στρατός υπό τον Μπλύχερ.
    Ο γαλλικός στρατός αριθμούσε 72.000 άνδρες. Αποτελούνταν από 49.000 πεζούς, 16.000 ιππείς, 7.000 πυροβολητές και 250 πυροβόλα. Αντίθετα με τις προηγούμενες εκστρατείες του, ο Ναπολέων δεν είχε κηρύξει τώρα επιστράτευση και όλο του το στράτευμα αποτελούνταν από βετεράνους που προσέτρεξαν ως επί το πλείστον εθελοντικά. Το ιππικό, ιδιαίτερα, ήταν πολυπληθές και επιβλητικό. Αποτελούνταν από 14 συντάγματα βαρέος ιππικού (θωρακοφόρων) και επτά συντάγματα εξαιρετικά ικανών λογχοφόρων.
    Ο Ουέλινγκτον ισχυρίστηκε ότι διέθετε "αξιοθρήνητο στρατό, πολύ αδύναμο και ελλιπώς εξοπλισμένο, καθώς και πολύ άπειρο επιτελείο". Το στράτευμά του αποτελούνταν από 68.000 άνδρες: 51.000 πεζούς, 11:000 ιππείς, 6.000 πυροβολητές και 150 πυροβόλα. Από αυτούς οι 25.000 ήταν Βρετανοί και 6.000 ανήκαν στη Γερμανική Λεγεώνα του Βασιλιά (της Αγγλίας). Όλα τα στρατεύματα του βρετανικού στρατού ήταν τακτικοί στρατιώτες αλλά μόνο 7.000 από αυτούς ήταν βετεράνοι του πολέμου της Ιβηρικής χερσονήσου. Υπήρχαν επίσης 17.000 Βέλγοι και Ολλανδοί, 11.000 Αννοβεριανοί, 6.000 από το Μπράουνσβαϊγκ και 3.000 από το Νασσάου.
    Ο Γουλιέλμος, πρίγκιπας της Οράγγης, έδειξε προσωπικό θάρρος στη μάχη
    Το στράτευμα του Συνασπισμού στερούνταν γενικά εμπειρίας. Ενδεικτικά, στις 13 Ιουνίου, ο διοικητής στο Ατ (Ath) είχε ζητήσει πυρίτιδα και φυσίγγια, όταν διαπίστωσε ότι οι στρατιώτες ενός συντάγματος εφεδρείας από το Αννόβερο δεν είχαν ρίξει ποτέ ούτε μία τουφεκιά. Ο ολλανδικός στρατός είχε επανασυσταθεί μόλις μέσα στο 1815, μετά την ήττα του Ναπολέοντα στη Λειψία. Μόνο οι Βρετανοί και ορισμένα τμήματα από το Αννόβερο και το Μπράουνσβαϊγκ είχαν πολεμήσει στην Ισπανία. Πολλοί από τους επαγγελματίες στρατιώτες του Συνασπισμού είχαν πολεμήσει στις τάξεις του γαλλικού στρατού ή συμμάχων του. Ο Ουέλινγκτον υστερούσε επίσης σε βαρύ ιππικό, έχοντας μόνο επτά αγγλικά και τρία ολλανδικά συντάγματα. Ο αρχιστράτηγος δούκας της Υόρκης (δευτερότοκος του βασιλιά της Αγγλίας) είχε επιβάλλει στον Ουέλινγκτον πολλούς επιτελείς του, μεταξύ των οποίων και τον υπαρχηγό του, κόμη του Άξμπριτζ, που διοικούσε τώρα το ιππικό και είχε την εν λευκώ άδεια του Ουέλινγκτον να το χρησιμοποιήσει κατά βούλησιν. Ο Ουέλινγκτον τοποθέτησε στράτευμα 17.000 ανδρών στη Χάλε (Halle), 13 χιλιόμετρα δυτικά, ως τμήμα υποστήριξης σε περίπτωση υποχώρησης. Αποτελούνταν κυρίως από Ολλανδούς υπό την διοίκηση του πρίγκιπα Γουλιέλμου της Οράγγης.
    Ο πρωσικός στρατός ήταν σε φάση ριζικής αναδιοργάνωσης. Το 1815, τα πρώην συντάγματα εφέδρων, οι λεγεώνες και οι σχηματισμοί εθελοντών Φράικορπς των πολέμων του 1813-14, άρχισαν να απορροφώνται στον τακτικό στρατό μαζί με πολλά συντάγματα πολιτοφυλακής (Λάντβερ). Το μεγαλύτερο μέρος της πολιτοφυλακής ήταν ανεκπαίδευτο και ανεπαρκώς εξοπλισμένο όταν ήρθε στο Βέλγιο. Το πρωσικό ιππικό βρισκόταν σε παρόμοια κατάσταση. Το πυροβολικό ήταν επίσης υπό αναδιοργάνωση κι έκανε εντύπωση το γεγονός ότι πυροβόλα και πολεμοφόδια συνέχιζαν να παραλαμβάνονται κατά τη διάρκεια της μάχης και μετά από αυτή. Αλλά η ηγεσία του πρωσικού Γενικού Επιτελείου, οι αξιωματικοί του οποίου προέρχονταν από τέσσερις ειδικές σχολές, ήταν εξαίρετη και επαγγελματική. Το αντίθετο συνέβαινε με το γαλλικό Γενικό Επιτελείο, από όπου δίνονταν ασαφείς και αλληλοσυγκρουόμενες διαταγές. Προκειμένου να συμμετάσχουν στην μάχη του Λινύ, τα τρία τέταρτα του πρωσικού στρατού συγκεντρώθηκαν εντός 24 ωρών. Μετά το Λινύ, ο πρωσικός στρατός, μολονότι ηττημένος, μπόρεσε εντός 48 ωρών να αναδιοργανώσει τη γραμμή εφοδιασμού του, να ανασυγκροτηθεί και να παρέμβει αποφασιστικά στη μάχη του Βατερλώ. Δυόμιση πρωσικά σώματα στρατού, δηλαδή 48.000 άντρες, πολέμησαν στο Βατερλώ -δύο ταξιαρχίες υπό τον Φρίντριχ φον Μπύλοβ (Friedrich von Bülow), διοικητή του 4ου Σώματος, επιτέθηκαν στον στρατηγό Ζωρζ Μουτόν, κόμη του Λομπώ (Georges Mouton, Comte de Lobau), στις 16.30, ενώ το 10ο σώμα του φον Τσίτεν (Hans Ernst Karl von Zieten) και τμήματα του 2ου Σώματος του Γκέοργκ φον Πιρχ (Georg von Pirch) ενεπλάκησαν περίπου στις 18.00.
To πεδίο της μάχης
    Η θέση του Βατερλώ ήταν ισχυρή. Επρόκειτο για μία μακριά λοφοσειρά με ανατολική-δυτική κατεύθυνση, κάθετη προς τον δρόμο των Βρυξελλών και διχοτομούμενη από αυτόν. Δίπλα στην κορυφογραμμή περνούσε ο δρόμος του Οαίν (Ohain), χαμηλότερα από την επιφάνεια του εδάφους. Κοντά στη διασταύρωση με τον δρόμο των Βρυξελλών υπήρχε μία μεγάλη φτελιά, περίπου στο κέντρο της παράταξης του Ουέλινγκτον, η οποία χρησίμευσε ως στρατηγείο του κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας. Ο Ουέλινγκτον ανέπτυξε το πεζικό του σε μία γραμμή ακριβώς πίσω από την κορυφή της κορυφογραμμής μετά τον δρόμο του Οαίν. Χρησιμοποιώντας αυτή την τεχνική, όπως είχε κάνει πολλές φορές στο παρελθόν, ο Ουέλινγκτον απέκρυψε τη δύναμή του από τους Γάλλους, με εξαίρεση τους ακροβολιστές και το πυροβολικό. Το μήκος του μετώπου της μάχης ήταν σχετικά μικρό (4 χιλιόμετρα). Αυτό επέτρεψε στον Ουέλινγκτον να παρατάξει τις δυνάμεις του σε βάθος, κάτι που έπραξε στο κέντρο και δεξιά, σε όλη την απόσταση ως το χωριό Μπρεν λ' Αλέ (Braine-l'Alleud), με την προσδοκία ότι, κατά τη διάρκεια της ημέρας, οι Πρώσοι θα ενίσχυαν την αριστερή του πτέρυγα.
    Μπροστά από τη λοφοσειρά, υπήρχαν τρεις θέσεις οι οποίες θα μπορούσαν να οχυρωθούν. Στο άκρο δεξιά υπήρχε ο πύργος, ο κήπος και ο δενδρώνας του Ουγκομόν (Hougoumont). Ήταν ένα μεγάλο και καλοφτιαγμένο εξοχικό σπίτι, κρυμμένο αρχικά μέσα στα δέντρα. Έβλεπε βόρεια σε ένα βαθύ σκεπαστό δρομάκι, αποκαλούμενο από τους Βρετανούς "το κούφιo μονοπάτι" (the hollow way), από το οποίο μπορούσε να ανεφοδιαστεί. Στο άκρο αριστερά υπήρχε ένα μικρό χωριουδάκι, το Παπελότ (Papelotte). Τόσο το Ουγκομόν όσο και το Παπελότ οχυρώθηκαν και επανδρώθηκαν, συνεπώς οι πτέρυγες του Ουέλινγκτον ήταν ασφαλισμένες. Επιπλέον, το Παπελότ ήλεγχε τον δρόμο για τη Βαβρ, τον οποίο θα χρησιμοποιούσαν οι Πρώσοι προκειμένου να του στείλουν ενισχύσεις.  Στη δυτική πλευρά του κεντρικού δρόμου, και μπροστά από το υπόλοιπο της γραμμής του Ουέλινγκτον, υπήρχε η αγροικία και ο δενδρώνας της Λα Ε Σεντ (La Haye Sainte), που φρουρούνταν από 400 στρατιώτες του ελαφρού πεζικού της Γερμανικής Λεγεώνας του Βασιλιά. Στην αντίθετη πλευρά του δρόμου, υπήρχε ένα εγκαταλειμμένο αμμορυχείο, όπου τοποθετήθηκαν, ως ελεύθεροι σκοπευτές, οι άνδρες του 95ου Συντάγματος Τυφεκιοφόρων. Η θέση του Ουέλινγκτον ήταν δύσκολη πρόκληση για τον επιτιθέμενο. Αν προσπαθούσαν να ανατρέψουν την δεξιά του πτέρυγα, θα είχε να αντιμετωπίσουν το περιχαρακωμένο Ουγκομόν• κάθε επίθεση στο κέντρο του σήμαινε έκθεση στα διασταυρούμενα πυρά του Ουγκομόν και της Λα Ε Σεντ. Στα αριστερά, κάθε επίθεση θα αντιμετώπιζε επίσης τα διασταυρούμενα πυρά της της Λα Ε Σεντ και του αμμορυχείου και κάθε προσπάθεια κατά της αριστερής πτέρυγας σήμαινε προέλαση σε λασπώδες έδαφος και μάχες στους δρόμους και τα στενά του Παπελότ.
    Ο γαλλικός στρατός αναπτύχθηκε στις πλαγιές ενός άλλου λόφου στα νότια. Καθώς δεν μπορούσε να δει τις θέσεις του Ουέλινγκτον, ο Ναπολέων τοποθέτησε τις δυνάμεις του συμμετρικά, γύρω από τον δρόμο προς τις Βρυξέλλες. Στα δεξιά βρισκόταν το Α΄ Σώμα στρατού υπό τον στρατάρχη κόμη ντ' Ερλόν (Jean-Baptiste Drouet, Comte d'Erlon), με 16.000 πεζικού και 1.500 ιππείς, συν εφεδρεία ιππικού δύναμης 4.700 ανδρών. Αριστερά τοποθετήθηκε το Β΄ Σώμα υπό τη διοίκηση του στρατηγού Ρέγ (Honoré Charles Reille) με 13.000 πεζούς και 1.300 ιππείς καθώς και εφεδρεία ιππικού 2.000 ανδρών. Στο κέντρο, γύρω από τον δρόμο νότια του πανδοχείου Λα Μπελ Αλιάνς (La belle Alliance) βρισκόταν εφεδρική δύναμη που περιλάμβανε το Δ΄ Σώμα στρατού υπό τον στρατάρχη Λομπώ με 6.000 άντρες, τους 13.000 πεζούς της Αυτοκρατορικής Φρουράς και εφεδρεία ιππικού (2.000 άνδρες). Στα νώτα των γαλλικών δυνάμεων και δεξιά υπήρχε το μεγάλο χωριό Πλανσενουά (Plancenoit), που συνιστούσε ισχυρή θέση, και στο άκρο δεξιά το δάσος Μπουά ντε Παρί (Bois de Paris). Αρχικά ο Ναπολέων διηύθυνε τη μάχη από το αγρόκτημα Ροσόμ, απ' όπου μπορούσε να βλέπει ολόκληρο το πεδίο. Νωρίς το απόγευμα, όμως, μετακινήθηκε κοντά στο Λα Μπελ Αλιάνς. Η διεξαγωγή της μάχης (που το πεδίο της ήταν κατά μέγα μέρος αθέατο στον Ναπολέοντα) ανατέθηκε στον στρατάρχη Νεΰ (Michel Ney).
Η μάχη
    Ο Ουέλινγκτον σηκώθηκε στις 02.00 με 03.00 στις 18 Ιουνίου κι έγραφε γράμματα ως την αυγή. Προηγουμένως είχε γράψει στον Μπλύχερ ότι θα έδινε μάχη στο Ύψωμα του Αγίου Ιωάννη, υπό την προϋπόθεση ότι θα του έστελνε αυτός τουλάχιστον ένα σώμα στρατού. Διαφορετικά θα υποχωρούσε προς τις Βρυξέλλες. Από τις 6.00 το πρωί βρισκόταν στο πεδίο της μάχης, επιβλέποντας την ανάπτυξη των δυνάμεών του. Σε νυχτερινή σύσκεψη, ο επιτελάρχης του Μπλύχερ Γκνάιζενάου αποδοκίμασε τη στρατηγική του Ουέλινγκτον, αλλά ο Μπλύχερ τον έπεισε ότι έπρεπε να ενωθούν με τους Άγγλους κι έστειλε μήνυμα το πρωί στον Ουέλινγκτον ότι θα τον ενίσχυε με τρία σώματα στρατού. Το Δ΄ Σώμα του Μπύλοβ που βρισκόταν στη Βαβρ, ορίστηκε να ηγηθεί της προέλασης προς Βατερλώ, δεδομένου ότι ήταν σε καλύτερη κατάσταση, μη έχοντας εμπλακεί στη μάχη του Λινύ. Βάδιζε όμως επί δύο μέρες, καλύπτοντας την υποχώρηση των άλλων τριών πρωσικών σωμάτων από το Λινύ, είχε καταυλιστεί πολύ μακριά και η πορεία του ήταν αργή. Οι δρόμοι ήταν σε άσχημη κατάσταση λόγω της νυχτερινής βροχής κι από τους στενούς δρόμους της Βαβρ έπρεπε να περάσουν 88 πυροβόλα. Τα πράγματα χειροτέρεψαν για τον Μπύλοβ όταν φωτιά απέκλεισε μερικούς δρόμους της Βαβρ, με αποτέλεσμα τα τελευταία τμήματα να ξεκινήσουν για το Βατερλώ στις 10.00 ενώ τα πρώτα είχαν ξεκινήσει έξι ώρες νωρίτερα. Ακολουθούσε το Α΄ και ύστερα το Β΄ Σώμα.
    Ο Ναπολέων πέρασε τη νύχτα στην αγροικία Λε Καϊγιού (Le Caillou) και το πρωί προγευμάτισε σε ασημένια σερβίτσιο. Κατά τη διάρκεια του προγεύματος, ο Σουλτ πρότεινε να κληθεί ο Γκρουσύ να ενωθεί με το υπόλοιπο στράτευμα. Ο Ναπολέων απάντησε : «Επειδή έχετε όλοι σας ηττηθεί από τον Ουέλινγκτον, νομίζετε ότι είναι καλός στρατηγός. Σας λέω ότι ο Ουέλινγκτον είναι κακός στρατηγός, οι Βρεταννοί κακό στράτευμα, κι αυτή η υπόθεση τίποτα σοβαρότερο από το πρωινό που παίρνουμε». Τα παραδόξως μειωτικά αυτά σχόλια του Ναπολέοντα δεν θα πρέπει να εκληφθούν κατά γράμμα, δοθέντος ότι αξίωμά του ήταν «στον πόλεμο το ηθικό είναι το παν», και δεν μπορούσε βέβαια τέτοια ώρα να επαινεί τον αντίπαλο μειώνοντας έτσι το ηθικό του δικού του στρατού. Τα συνήθιζε αυτά πριν από την μάχη, και τώρα μάλιστα έπρεπε να κατανικήσει τη νευρικότητα και απαισιοδοξία μερικών στραταρχών του, και να υπερνικήσει τις επίμονες και σχεδόν ηττοπαθείς αντιρρήσεις τους. Λίγο αργότερα, ο αδελφός του Ιερώνυμος τον πληροφόρησε πως ένας σερβιτόρος στο ξενοδοχείο Βασιλιάς της Ισπανίας στη Γκενάπ είχε κρυφακούσει δύο Άγγλους αξιωματικούς να συζητούν ότι οι Πρώσοι ξεκινούσαν από τη Βαβρ. Ο Ναπολέων είπε ότι οι Πρώσοι ήθελαν τουλάχιστον δυο μέρες για να συνέλθουν κι ότι θα είχαν εν τω μεταξύ να κάνουν με τον Γκρουσύ. Πέραν της πληροφορίας αυτής όμως, κανείς από τους Γάλλους διοικητές δεν γνώριζε πόσο κοντά ανησυχητικά κοντά βρίσκονταν οι Πρώσοι και πως θα έφταναν στο πεδίο της μάχης, σε πλήρη δύναμη, μόλις πέντε ώρες αργότερα.
    Ο Ναπολέων άργησε ν’ αρχίσει την μάχη γιατί περίμενε να στεγνώσει το έδαφος από την ραγδαία βροχή της προηγούμενης νύχτας ώστε να είναι ευχερείς οι μετακινήσεις των πυροβόλων και του ιππικού. Εκτός αυτού, πολλοί στρατιώτες του είχαν στήσει τις σκηνές τους πολύ νοτιότερα του Μπελ Αλιάνς. Στις 10:00, απαντώντας σε μήνυμα του Γκρουσύ ύστερα από έξι ώρες, του παρήγγειλε να κατευθυνθεί βόρεια προς τη Βαβρ, ώστε να είναι κοντά στον υπόλοιπο γαλλικό στρατό και, παρεμβαλλόμενος ανάμεσα στον Ναπολέοντα και τους Πρώσους, να έρθει στο Βατερλώ όσο το δυνατόν ταχύτερα.
    Στις 11:00 ο Ναπολέων ανακοίνωσε το οριστικό του σχέδιο : το σώμα του Ρέιγ στ’ αριστερά και του ντ’ Ερλόν στα δεξιά θα επετίθεντο συντονισμένα στο χωριό στο κοντά στο Ύψωμα του Αγίου Ιωάννη. Αυτό προϋπέθετε ότι το μέτωπο του Ουέλινγκτον ήταν στο ίδιο το χωριό και όχι στην προωθημένη θέσης της ομώνυμης λοφοσειράς. Για να πετύχει λοιπόν το σχέδιο, η μεραρχία του Ιερώνυμου Βοναπάρτη θα έκανε μιαν αρχική επίθεση στο Ουγκομόν, η οποία πιστευόταν ότι θα αποσπούσε εφεδρείες του Ουέλινγκτον, προκειμένου να μη αποκοπεί αυτός από τη θάλασσα. H γκραν μπατερί (grand batterie, έτσι ονομάζονταν η, προσφιλής στον Ναπολέοντα, τακτική της χρήσης συγκεντρωτικών πυρών πυροβολικού) του εφεδρικού πυροβολικού του Α΄, Β΄ και ΣΤ΄ Σώματος θα χτυπούσε το κέντρο του Ουέλινγκτον στις 13.00. Το σώμα του ντ’ Ερλόν θα κινούνταν κατά του αριστερού άκρου του Ουέλινγκτον, θα το διασπούσε και μετά θα παρατασσόταν από ανατολικά προς δυτικά. Στις αναμνήσεις του ο Ναπολέων έγραφε ότι σκοπός του ήταν να χωρίσει τον Ουέλινγκτον από τον Μπλύχερ και να τον απωθήσει προς τη θάλασσα.
Ουγκομόν
    Η μάχη άρχισε με την επίθεση στο Ουγκομόν. Ο ιστορικός Άντριου Ρόμπερτς παρατηρεί πως είναι αξιοπερίεργο το γεγονός πως κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα την ακριβή ώρα έναρξης της μάχης. Ο ίδιος ο Ουέλιγκτον την τοποθετεί περίπου στις 10:00, ο Ισπανός στρατηγός Αλάβα στις 11:30, ο Ναπολέων με τον Ντρουέ "το μεσημέρι", και ο Νεΰ στις 13:00. Ωστόσο, ο λόρδος Χιλ είναι αυτός που μάλλον μπορεί να θεωρηθεί ως η ασφαλέστερη πηγή καθώς είχε μαζί του δύο ρολόγια, από τα οποία το ένα ήταν χρονόμετρο, και κατέγραψε την πρώτη τουφεκιά ακριβώς στις 11.50.
    Τον πύργο του Ουγκομόν υπερασπιζόταν τέσσερις λόχοι ελαφρού πεζικού των Φρουρών, ενώ το δάσος και το πάρκο ελαφρύ πεζικό των Αννοβεριανών Κυνηγών και το 1ο Τάγμα του 2ου Συντάγματος του Νασσάου. Η πρώτη επίθεση της ταξιαρχίας του βαρώνου Μπωντουέν (Pierre-Francois Bauduin) έδιωξε τους Γερμανούς από το δάσος και το πάρκο, αλλά αποκρούστηκε από σφοδρό αγγλικό βομβαρδισμό κι ο Μπωντουέν σκοτώθηκε. Καθώς όμως το βρεταννικό πυροβολικό ενεπλάκη σε μονομαχία με το γαλλικό, οι Γάλλοι έφτασαν στη βόρεια πύλη της αγροικίας και μερικοί κατάφεραν να μπουν στην αυλή πριν ασφαλιστεί και πάλι η πύλη. Τελικά κατέφθασαν δύο τάγματα Βρεταννών και απέκρουσαν την επίθεση.
    Η μάχη γύρω από το Ουγκομόν συνεχίστηκε όλο το απόγευμα με το γαλλικό ελαφρύ πεζικό να έχει κατακλύσει τα περίχωρα και να επιτίθεται και τον Ουέλινγκτον να υπερασπίζεται την αγροικία και το "κούφιο μονοπάτι". Ύστερα από διαταγή του Ναπολέοντα, το Ουγκομόν βομβαρδίστηκε με εμπρηστικά βλήματα. Βλέποντας την πυρκαγιά, ο Ουέλινγκτον διέταξε τον υπερασπιστή του Ουγκομόν να κρατήσει τη θέση πάση θυσία. Τελικά από την πυρκαγιά κάηκε όλη η αγροικία εκτός από το παρεκκλήσι. Μια ταξιαρχία της Γερμανικής Λεγεώνας του Βασιλιά, στην οποία είχε ανατεθεί η υπεράσπιση του μονοπατιού, απέμεινε να πολεμά χωρίς ανώτερους αξιωματικούς αλλά τελικά ανακουφίστηκε από το 71ο σύνταγμα του βρεταννικού πεζικού. Επίσης κατέφθασαν περαιτέρω ενισχύσεις από την 3η Αννοβεριανή ταξιαρχία και οι υπερασπιστές του Ουγκομόν κράτησαν ως το τέλος της μάχης, αποκρούοντας τις επιθέσεις πεζικού και ιππικού που εξαπέλυε ο Ρέιγ.
    Η σύγκρουση στο Ουγκομόν χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως επίθεση αντιπερισπασμού προκειμένου ν’ απασχολήσει τις εφεδρείες του Ουέλινγκτον, η οποία όμως κλιμακώθηκε σε ολοήμερη μάχη που απασχόλησε τις γαλλικές εφεδρείες. Το πιθανότερο είναι ότι και ο Ναπολέων και ο Ουέλινγκτον πίστευαν ότι το Ουγκομόν ήταν πράγματι το κλειδί της μάχης. Ήταν ένα σημείο από το οποίο ο Ναπολέων μπορούσε να έχει πλήρη εποπτεία κι έριξε εκεί όλο το απόγευμα 33 τάγματα (14.000 άντρες). Ο Ουέλινγκτον διέθεσε 21 τάγματα (12.000 άντρες) προκειμένου να κρατήσει ανοικτό τον δρόμο και μετακίνησε αρκετές πυροβολαρχίες από το σκληρά πιεζόμενο κέντρο του για να κρατήσει το μέρος. Αργότερα δήλωσε ότι η έκβαση της μάχης οφειλόταν στο Ουγκομόν.
Πρώτη επίθεση του γαλλικού πεζικού
    Τα 80 κανόνια της γκραν μπατερί του Ναπολέοντα πλησίασαν στο κέντρο και άνοιξαν πυρ κατά τις 11:50 ή, κατ' άλλους στις 13:30. Τα πυρά αυτά έρχονταν από πολύ μακριά για να είναι εύστοχα και οι μόνοι στρατιώτες που μπορούσαν να δουν οι πυροβολητές ήταν ακροβολιστές από τα συντάγματα του Κεμπτ, του Πακ και η 2η Ολλανδική Μεραρχία του Περπόντσερ (ο υπόλοιπος στρατός των Βρεταννών χρησιμοποίησε τη χαρακτηριστική τακτική του Ουέλινγκτον που συνίστατο στην κάλυψη πίσω από την κορυφογραμμή). Παρ' όλα αυτά, ο βομβαρδισμός προκάλεσε πολλές απώλειες. Μολονότι κάποια βλήματα βυθίστηκαν στο μαλακό έδαφος, τα πιο πολλά βρήκαν το στόχο τους στην πίσω πλαγιά, εκεί δηλαδή όπου είχαν καλυφθεί οι Βρεταννοί. Ο βομβαρδισμός ανάγκασε το ιππικό της Ταξιαρχίας της Ένωσης (Union Brigade), στην 3η γραμμή, να μετακινηθεί προς τα αριστερά, όπως και οι Σκωτσέζοι "Γκρίζοι" (Greys), προκειμένου να μειώσει τις απώλειες αυτές.
    Στις 13:00 περίπου ο Ναπολέων είδε τις πρώτες φάλαγγες των Πρώσων κοντά στο χωριό Λαν Σαπέλ Σεν Λαμπέρ (Lasne-Chapelle-Saint-Lambert), τέσσερα ή πέντε μίλια (τριών ωρών πορεία) από τη δεξιά του πτέρυγα. Η αντίδρασή του ήταν να διατάξει τον στρατάρχη Σουλτ να στείλει μήνυμα στον Γκρουσύ να σπεύσει στο Βατερλώ και να επιτεθεί στους επερχόμενους Πρώσους. Ο Γκρουσύ όμως, εκτελώντας προηγούμενες διαταγές του Ναπολέοντα ν’ ακολουθεί τους Πρώσους «με το σπαθί του στην πλάτη τους» προς τη Βαβρ, ήταν πλέον πολύ μακριά για να φτάσει στο Βατερλώ. Ο υφιστάμενός του Ζεράρ τον είχε συμβουλεύσει να «βαδίσει προς τον ήχο των κανονιών» αλλά αυτός έμεινε προσκολλημένος στις διαταγές και ενεπλάκη με την οπισθοφυλακή του 3ου πρωσικού Σώματος του Τίλμαν στη μάχη της Βαβρ. Επί πλέον, το γράμμα του Σουλτ με τη διαταγή να κινηθεί γρήγορα για να ενωθεί με τον Ναπολέοντα και να επιτεθεί στον Μπύλοβ δεν μπορούσε να φτάσει παρά μετά τις 18.00.
    Λίγο μετά τις 13:00, το 1ο Σώμα του ντ' Ερλόν άρχισε την επίθεση. Ο ντ' Ερλόν, όπως και ο Νεΰ, είχε συγκρουστεί ήδη με τον Ουέλινγκτον στην Ισπανία και γνώριζε την, προσφιλή στον Βρεταννό διοικητή, τακτική της απόκρουσης των εφόδων του πεζικού μέσω χρήσης μαζικών πυροβολισμών από μικρή απόσταση. Έτσι, αντί να χρησιμοποιήσει τη συνήθη γαλλική διάταξη φάλαγγας βάθους 9 ανδρών, στοιχισμένων μεταξύ τους, κάθε μεραρχία βάδισε σε πυκνούς σχηματισμούς γραμμών τοποθετημένων ο ένας πίσω από τον άλλο. Αυτή η τακτική αύξανε τη συγκέντρωση πυρός αλλά δεν άφηνε χώρο για μεταβολές διάταξης.
    Αρχικά, η διάταξη των Γάλλων αποδείχθηκε αποτελεσματική. Το αριστερό τμήμα της, υπό τον βαρώνο Φρανσουά Ξαβιέ Ντονζελό (François-Xavier Donzelot), έφτασε στη Λα Ε Σεντ. Όταν ένα τάγμα του ενεπλάκη με τους υπερασπιστές, τα τάγματα που ακολουθούσαν απέκλιναν προς τις πλευρές και, με τη βοήθεια μερικών ιλών θωρακοφόρων ιππέων, πέτυχαν να απομονώσουν την αγροικία. Ο Πρίγκηπας της Οράγγης, βλέποντας τη θέση της Λα Ε Σεντ να απομονώνεται, προσπάθησε να την ενισχύσει προωθώντας το αννοβεριανό Τάγμα Λύνεμπεργκ. Όμως έπεσε σε ενέδρα των θωρακοφόρων οι οποίοι, κρυμμένοι σε μια πτυχή του εδάφους, το κατέστρεψαν σε λίγα λεπτά και έπειτα ίππευσαν πέρα από τη Λα Ε Σεντ, φτάνοντας σχεδόν στην κόψη της κορυφογραμμής, όπου έμειναν για να καλύψουν την αριστερή πτέρυγα του ντ' Ερλόν ο οποίος συνέχιζε την επίθεσή του.
    Περίπου στις 13:30, ο ντ' Ερλόν άρχισε να προωθεί τις υπόλοιπες τρεις μεραρχίες του, περί τους 14.000 άνδρες σε μέτωπο 1 χλμ, εναντίον της αριστερής πτέρυγας του Ουέλινγκτον. Στο σημείο που ήταν ο στόχος τους αντιμετώπισαν 6.000 άνδρες του αντίπαλου στρατού, η πρώτη γραμμή των οποίων αποτελούνταν από την 1η Ταξιαρχία της 2ης Ολλανδικής Μεραρχίας, την επονομαζόμενη Μπίλαντ (Bijlandt), της οποίας τα άκρα κάλυπταν τα συντάγματα των Κεμπτ και Πακ. Η δεύτερη γραμμή άμυνας αποτελούνταν από Βρεταννούς και Αννοβεριανούς ακροβολιστές υπό τον σερ Τόμας Πίκτον, οι οποίοι στέκονταν σε νεκρό σημείο πίσω από το ύψωμα. Όλοι αυτοί είχαν υποστεί μεγάλες απώλειες στο Κατρ Μπρα. Επιπλέον, η ταξιαρχία Μπίλαντ είχε πάρει εντολή να να αναπτύξει τους ακροβολιστές της στον άδειο δρόμο και την εμπρός πλαγιά. Η υπόλοιπη ταξιαρχία είχε πάρει θέσεις ακριβώς πίσω από τον δρόμο.
    Τη στιγμή που οι ακροβολιστές αυτοί επέστρεφαν στα τάγματά τους, η ταξιαρχία Μπίλαντ πήρε εντολή να σκοπεύσει για να απαντήσει στα πυρά. Τότε, στο 7ο Τάγμα Ολλανδικής Πολιτοφυλακής, στο αριστερό κέρας της ταξιαρχίας, χτυπήθηκαν μερικοί στοίχοι ανδρών με αποτέλεσμα να ανοίξει κενό στην παράταξή της. Το τάγμα αυτό, όμως, δεν είχε εφεδρείες με συνέπεια να μη μπορεί να κλείσε το κενό. Οι στρατιώτες του ντ' Ερλόν πίεσαν προς το κενό, αναγκάζοντας τα εναπομείναντα δύο τάγματα της ταξιαρχίας Μπίλαντ να υποχωρήσουν 100 βήματα, εκεί που βρισκόταν το τετράγωνο του 5ου Τάγματος Πολιτοφυλακής, το οποίο συγκαταλεγόταν στις εφεδρείες του Πίκτον. Ελάχιστα αργότερα, ο πρίγκηπας της Οράγγης σήμανε αντεπίθεση, η οποία τελικά πραγματοποιήθηκε 10 λεπτά αργότερα. Εν τω μεταξύ ο τραυματισμένος Μπίλαντ είχε τεθεί εκτός μάχης και αποσυρθεί από αυτήν, αφήνοντας τη διοίκηση της ταξιαρχίας του στον αντισυνταγματάρχη Ντε Γιονγκ.
    Εν τω μεταξύ, καθώς οι άνδρες του ντ' Ερλόν άρχισαν να ανηφορίζουν την πλαγιά, οι στρατιώτες του Πίκτον άνοιξαν εναντίον τους πυρ. Οι Γάλλοι ανταπάντησαν και, ενώ η επίθεσή τους ατόνησε στο κέντρο, πέτυχαν να απωθήσουν τους Βρεταννούς που τους αντιμετώπιζαν στο αριστερό άκρο.  Ο Πίκτον σκοτώθηκε μετά την εντολή που έδωσε για αντεπίθεση ενώ οι Βρεταννοί και οι Αννοβεριανοί άρχισαν να τρέπονται σε φυγή εμπρός στις πολυαριθμότερες γαλλικές δυνάμεις.
Επίθεση του βρεταννικού ιππικού
    Σε αυτή την κρίσιμη καμπή, ο Άξμπριτζ έστειλε τις δύο, μέχρι τότε αθέατες, ταξιαρχίες βρεταννικού βαρέος ιππικού σε επίθεση προς υποστήριξη του δοκιμαζόμενου πεζικού. Οι ταξιαρχίες αυτές απαρτίζοντς από αγγλικές, σκωτσέζικες και ιρλανδικές μονάδες. Πάνω από 20 χρόνια πολέμου είχαν εξανεμίσει τον αριθμό των κατάλληλων για πόλεμο αλόγων στην ηπειρωτική Ευρώπη με αποτέλεσμα, στην εκστρατεία του 1815, οι Βρεταννοί να διαθέτουν τα καλύτερα από αυτά. Επίσης, είχαν εξαίρετη εκπαίδευση στην έφιππη ξιφομαχία. Ήταν όμως κατώτεροι των Γάλλων στους ελιγμούς μεγάλων σχηματισμών, αλαζονικοί και, αντίθετα με το πεζικό, ελάχιστα έμπειροι από πόλεμο. Κατά τον Ουέλινγκτον, είχαν ελάχιστη τακτική ικανότητα και κοινή λογική.. Οι δύο ταξιαρχίες είχαν συνολική δύναμη περίπου 2.000 ανδρών (ονομαστικά, 2.651 άνδρες). Η επίθεσή τους πραγματοποιήθηκε με τον Άξμπριτζ επικεφαλής και εντελώς ανεπαρκείς εφεδρείες στα μετόπισθεν Υπάρχουν ενδείξεις ότι, το πρωινό, ο Άξμπριτζ είχε δώσει εντολή στους υφισταμένους του να δράσουν αυτόβουλα και "να υποστηρίξουν τις κινήσεις εμπρός τους", θεωρώντας ότι πιθανά δεν θα μπορούσαν να φτάνουν σε αυτούς οι διαταγές του Φαίνεται πως ο Άξμπριτζ πως οι ταξιαρχίες των Βάντελερ (Sir John Ormsby Vandeleur) και Βίβιαν (Hussey Vivian), καθώς και το ολλανδικό ιππικό, θα συνέδραμαν στους ιππείς του. Αργότερα ανέφερε πως είχε μετανιώσει που οδήγησε ο ίδιος την επίθεση, αναφέροντας συγκεκριμένα "διέπραξα μεγάλο σφάλμα", αντί να μείνει πίσω και να οργανώσει επαρκή εφεδρεία που θα μπορούσε στη συνέχεια να προωθήσει με σκοπό την υποστήριξη της αρχικής επίθεσης.
    Η Ταξιαρχία του Βασιλικού Οίκου (Household Brigade) διέσχισε την κορυφογραμμή της συμμαχικής θέσης και επιτέθηκε κατηφορίζοντας. Εκεί διασκόρπισαν και έτρεψαν σε φυγή τους Γάλλους θωρακοφόρους του ντ' Ερλόν, οι οποίοι ήταν διασκορπισμένοι στο βαθύ χάσμα του χαντακόδρομου. Το επεισόδιο αυτό αναφέρεται στο μυθιστόρημα Άθλιοι του Βίκτωρος Ουγκώ. Ο βουλιαγμένος δρόμος είχε λειτουργήσει ως παγίδα, κατευθύνοντας τη φυγή του γαλλικού ιππικού προς τα δεξιά τους, μακριά από το βρεταννικό ιππικό. Μερικοί από τους θωρακοφόρους βρέθηκαν στις απότομες όχθες του δρόμου με τη συγκεχυμένη μάζα του δικού τους πεζικού μπροστά τους, τους Βρεταννούς του 95ου Τυφεκιοφόρων να τους πυροβολούν από τη βόρεια πλευρά του δρόμου και το βαρύ ιππικό του Σόμερσετ, πίσω τους, να τους πιέζει. Η μάχη εναντίον θωρακοφόρων αντιπάλων ήταν καινούρια εμπειρία για το βρεταννικό ιππικό της Ταξιαρχίας του Βασιλικού Οίκου, όπως θυμόταν αργότερα ο διοικητής της ταξιαρχίας ("τα χτυπήματα των σπαθιών μας πάνω στους θώρακές τους ακούγονταν όπως τα αναμμένα μαγκάλια").
    Συνεχίζοντας την επίθεσή τους, οι ίλες του αριστερού της Ταξιαρχίας του Βασιλικού Οίκου κατέστρεψαν της ταξιαρχία του βαρώνου Ολάρ (Aulard). Όμως, παρά τις προσπάθειες να τους διαμηνύσουν να επιστρέψουν, οι Βρεταννοί ιππείς πέρασαν τη Λα Ε Σεντ και βρέθηκαν στη βάση του λόφου έχοντας εξαντλημένα άλογα και απέναντί τους τα τετράγωνα της ταξιαρχίας του βαρώνου Σμιτζ (Nicolas Schmitz).
    Στα αριστερά τους, η Ταξιαρχία της Ένωσης ξαφνικά εφόρμησε μέσα από τις γραμμές του πεζικού. Από το κέντρο προς τα αριστερά, οι Βασιλικοί Δραγώνοι κατέστρεψαν την ταξιαρχία του βαρώνου Μπουρζουά (Charles-Francois Bourgeois), καταλαμβάνοντας μάλιστα τον αετό του 105ου Συντάγματος της Γραμμής (105e de Ligne). To 6o Σύνταγμα Δραγώνων, οι επονομαζόμενοι Ινισκίλινγκς (Inniskillings) έτρεψε σε φυγή την άλλη ταξιαρχία της 1ης Μεραρχίας του βαρώνου Κουιό (Joachim Jérôme Quiot du Passage), ενώ οι Γκρίζοι (Greys) κατέστρεψαν το μεγαλύτερο μέρος της ταξιαρχίας του Νόκ (Antoine Nogues), καταλαμβάνοντας τον αετό του 45ου της Γραμμής. Στο άκρο αριστερό της παράταξης του Ουέλινγκτον όμως, η μεραρχία του κόμη Ντυρύτ (Pierre François Joseph Durutte) είχε χρόνο να σχηματίσει τετράγωνα και να απωθήσει τμήματα των Γκρίζων.
    Όπως και το ιππικό του Βασιλικού Οίκου, οι αξιωματικοί των Βασιλικών Δραγώνων και των Ινισκίλινγκς αντιμετώπισαν μεγάλες δυσκολίες στο να σταματήσουν τα στρατεύματά τους, με αποτέλεσμα αυτά να χάσουν τη συνοχή τους. Ο διοικητής των Γκρίζων, Τζέιμς Χάμιλτον, διέταξε να συνεχίζουν την επίθεσή τους προς την κατεύθυνση των κανονιών της γκραν μπατερί, παρ' όλο που υπετίθετο ότι οι Γκρίζοι θα αποτελούσαν εφεδρεία. Πάντως, αν και οι Γκρίζοι δεν είχαν τα μέσα και τον χρόνο να αχρηστεύσουν ή να μεταφέρουν τα κανόνια, έθεσαν πολλά από αυτά εκτός μάχης με το να σκοτώσουν ή να τρέψουν σε φυγή τους πυροβολητές τους.
    Αμέσως ο Ναπολέων διέταξε αντεπίθεση των θωρακοφόρων του Φαρίν (Pierre Joseph Farine du Creux) και του Τραβέρ (Étienne Jacques Travers) καθώς και των δύο συνταγμάτων λογχοφόρων της μεραρχίας ελαφρού ιππικού του Α΄ Σώματος υπό τον βαρώνο Ζακινό (Charles-Claude Jaquinot). Το αποτέλεσμα ήταν να προκληθούν πολύ βαριές απώλειες στο βρεταννικό ιππικό. Μερικοί ιστορικοί, μάλιστα, πιστεύουν πως οι αναλογικές απώλειες των Βρεταννών ήταν πολύ μεγαλύτερες, καθώς στο πεδίο της μάχης η συνολική πραγματική δύναμη των ιππέων ήταν μικρότερη από την ονομαστική (που χρησιμοποιούν οι επίσημες εκτιμήσεις). Η Ταξιαρχία της Ένωσης είχε μεγάλες απώλειες, με νεκρούς στρατιώτες και αξιωματικούς (συμπεριλαμβανόμενου του διοικητή της Ουίλλιαμ Πόνσονμπι και του διοικητή των Γκρίζων, Τζέιμς Χάμιλτον) και τραυματίες. Επίσης αντίστοιχες βαριές απώλειες είχαν δύο από τα συντάγματα της Ταξιαρχίας του Βασιλικού Οίκου, με νεκρό τον διοικητή του ενός από αυτά. Αντίθετα, ένα άλλο σύνταγμά της στο άκρο δεξιό της επίθεσης και ένα της εφεδρείας, οι Μπλε (Blues), σημείωσαν σημαντικά λιγότερες απώλειες. Τελικά, η αντεπίθεση των Βρεταννών ελαφρών δραγόνων του Βάντελερ και των Ολλανδών και Βέλγων ελαφρών δραγόνων και ουσσάρων απώθησε το γαλλικό ιππικό.
    Πολλές δημοφιλείς εξιστορήσεις περιγράφουν το βρεταννικό βαρύ ιππικό ως πλήρως κατεστραμμένο μετά την πρώτη επική του επίθεση. Ωστόσο η εξέταση των μαρτυριών δείχνει πως το ιππικό αυτό συνέχισε να προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες. Αντεπιτέθηκε πολλές φορές στο γαλλικό ιππικό, ανέκοψε συνδυασμένη επίθεση ιππικού και πεζικού (η Ταξιαρχία του Βασιλικού Οίκου), χρησιμοποιήθηκε για να ανυψώσει το ηθικό των γειτονικών μονάδων σε κρίσιμες στιγμές και γέμισε τα κενά της αγγλο-συμμαχικής γραμμής τα οποία προκλήθηκαν από τις βαρειές απώλειες του πεζικού Αυτές οι υπηρεσίες είχαν πολύ υψηλό κόστος καθώς η μάχη εκ του σύνεγγυς με το γαλλικό ιππικό, οι πυροβολισμοί και, προπάντων, οι βολές του πυροβολικού των αντιπάλων εξανέμισαν τον αριθμό των αξιόμαχων στις δύο ταξιαρχίες. Στο τέλος της μάχης, οι δύο ταξιαρχίες μαζί ισοδυναμούσαν με μία μόλις ίλη.
    Στη γαλλική επίθεση χρησιμοποιήθηκαν περίπου 20.000 στρατιώτες. Η αποτυχία της κόστισε στον Ναπολέοντα όχι μόνο βαριές απώλειες, 3.000 αιχμαλώτους, αλλά και πολύτιμο χρόνο καθώς τώρα οι Πρώσοι άρχισαν να εμφανίζονται στο πεδίο της μάχης. Ο Ναπολέων έστειλε τις εφεδρείες του, το 6ο Σώμα του Λομπώ και δύο μεραρχίες ιππικού (συνολικά περί τους 15.000 άνδρες), για να τους σταματήσει. Έτσι χρησιμοποίησε όλες τις διαθέσιμες εφεδρείες πεζικού, εκτός από τη Φρουρά. Γι αυτό ήταν τώρα έπρεπε να νικήσει τον Ουέλλινγκτον όχι μόνο στο συντομότερο δυνατό χρόνο αλλά και με υποδεέστερες, αριθμητικά, δυνάμεις.
Επίθεση του γαλλικού ιππικού
    Λίγο πριν τις 16.00, ο Νεΰ παρατήρηση κινήσεις του κέντρου της παράταξης του Ουέλλινγκτον τις οποίες εξέλαβε ως έναρξη υποχώρησης. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για μετακίνηση των τραυματιών και νεκρών στα μετόπισθεν. Έτσι, με την πεποίθηση ότι ο Άγγλος στρατηγός υποχωρεί, ο Νεΰ αποφάσισε να εκμεταλλευτεί το γεγονός. Μετά την αποτυχία της επίθεσης του ντ' Ερλόν, διέθετε πια ελάχιστες εφεδρείες, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του πεζικού είχε χρησιμοποιηθεί στη μάταιη επίθεση εναντίον του Ουγκομόν ή στην άμυνα του γαλλικού δεξιού. Έτσι ο Νεΰ προσπάθησε να διασπάσει το κέντρο του Ουέλλινγκτον χρησιμοποιώντας μόνο ιππικό αποτελούμενο από 9.000 ιππείς, οργανωμένους σε 67 ίλες. Το πεζικό του Ουέλλινγκτον απάντησε στη γαλλική επίθεση σχηματίζοντας τετράγωνα βάθους 4 ανδρών. Στους κατοπινούς ζωγραφικούς πίνακες που αναπαρέστησαν τη μάχη, αυτά τα τετράγωνα απεικονίζονται πολύ μεγαλύτερα απ' ό,τι πραγματικά ήταν (ένα τάγμα 500 ανδρών δεν μπορεί να είχε πλευρά άνω των 18 μ.). Τα τετράγωνα, αν και ευπρόσβλητα σε επιθέσεις πεζικού ή βολές πυροβολικού, ήταν καταστρεπτικά για το αντίπαλο ιππικό, όταν κρατούσαν τη θέση τους καθώς δεν μπορούσαν να υπερφαλαγγιστούν ενώ τα άλογα δεν θα τολμούσαν να εφορμήσουν σε ένα τείχος από ξιφολόγχες. Μάλιστα ο Ουέλλινγκτον είχε διατάξει τους πυροβολητές του να εγκαταλείψουν τα κανόνια τους όσο κρατούσε η γαλλική επίθεση, βρίσκοντας καταφύγιο στα τετράγωνα. Μετά την απώθηση κάθε γαλλικής επίθεσης, θα μπορούσαν να επιστρέψουν στις θέσεις τους και να επαναλάβουν τον κανονιοβολισμό.
    Αυτόπτες μάρτυρες του βρεταννικού πεζικού κατέγραψαν 12 επιθέσεις του γαλλικού ιππικού. Ωστόσο αυτός ο αριθμός πιθανόν συμπεριλαμβάνει τα διαδοχικά κύματα της ίδιας επίθεσης. Ο Κελερμάν, αντιλαμβανόμενος τη ματαιότητα των επιθέσεων αυτών, προσπάθησε να αποτρέψει τη χρησιμοποίηση της επίλεκτης ταξιαρχίας των έφιππων τυφεκιοφόρων, ωστόσο ο Νεΰ επέμενε και τελικά πέτυχε να χρησιμοποιηθούν κι αυτοί στην επίθεση. Βρεταννός αξιωματικός, αυτόπτης μάρτυρας της πρώτης επίθεσης του γαλλικού ιππικού, κατέγραψε τις παρακάτω σαφείς αν και κάπως ποιητικά δοσμένες εντυπώσεις του:
    Γύρω στις 4 μ.μ., το εχθρικό πυροβολικό απέναντί μας σταμάτησε ξαφνικά να βάλλει και είδαμε να προωθούνται μεγάλες μάζες ιππικού. Κανένας από τους επιζήσαντες δεν έχει ξεχάσει το φοβερό μεγαλείο αυτής της εφόρμησης. Έβλεπες από απόσταση μια εντυπωσιακή μακριά κινούμενη γραμμή η οποία, καθώς προχωρούσε, έλαμπε όπως το αφρισμένο κύμα που ανακλά το φως του ήλιου. Όταν πλησίασαν, το έδαφος έτρεμε από τον εκκωφαντικό καλπασμό των αλόγων. Θα μπορούσε να σκεφτεί κάποιος ότι τίποτε δεν θα μπορούσε να αντισταθεί στα πλήγματα αυτής της τρομερής κινούμενης μάζας. Ήταν οι φημισμένοι θωρακοφόροι, σχεδόν όλοι βετεράνοι πολεμιστές, που είχαν διακριθεί στα ευρωπαϊκά πεδία μαχών. Σε ένα σχεδόν απίστευτα σύντομο χρονικό διάστημα, βρίσκονταν 20 γιάρδες (περ. 18 μ.) μπροστά μας, κραυγάζοντας «Ζήτω ο Αυτοκράτορας!» Δόθηκε η διαταγή «ετοιμαστείτε να αντιμετωπίσετε το ιππικό» και οι άντρες στις πρώτες γραμμές γονάτισαν ορθώνοντας εναντίον των θωρακοφόρων έναν τοίχο από ατσάλι, που τον συγκρατούσαν με τα σταθερά χέρια τους.— Λοχαγός Rees Howell Gronow, Foot Guards
    Ουσιαστικά, οι επιθέσεις αυτού του τύπου βασίζονται σχεδόν πλήρως στο ψυχολογικό πλήγμα. Στήριξη από πυροβολικό σε κοντινή απόσταση θα μπορούσε να δημιουργήσει ρήγματα στα οποια θα εισέδυε το ιππικό. Όμως στο Βατερλώ η συνεργασία του γαλλικού πυροβολικού με το ιππικό δεν ήταν εντυπωσιακή: τα λίγα γαλλικά κανόνια που πλησίασαν στη βρεταννοσυμαχική παράταξη δεν ήταν αρκετά για να επιτύχουν αποφασιστικό αποτέλεσμα. Οι βολές των γαλλικών κανονιών προκαλούσαν μεν αυξανόμενες απώλειες αλλά οι περισσότερες από αυτές γίνονταν από σχετικά μεγάλη απόσταση και συχνά χωρίς οπτική επαφή, πάνω από τη ράχη του υψώματος. Είναι γνωστό πως, όταν οι πεζοί κρατούν σταθερά τα αμυντικά τους τετράγωνα και δεν πανικοβάλλονται, το ιππικό από μόνο του δεν μπορεί να τους προκαλέσει μεγάλη ζημιά. Έτσι οι Γάλλοι ιππείς, αντιμετώπισαν τα σταθερά τετράγωνα του πεζικού, τις βολές των βρεταννικών πυροβόλων καθώς αυτοί αποσύρονταν για να ανασυγκροτηθούν μετά από κάθε εφόρμηση, τις αποφασιστικές αντεπιθέσεις του ελαφρού ιππικού του Ουέλλινγκτον, την ολλανδική βαριά ταξιαρχία ιππικού και τους εναπομείναντες ιππείς του Βασιλικού Οίκου. Για ανεξιχνίαστους λόγους, το γαλλικό ιππικό δεν αχρήστευσε τα βρεταννικά κανόνια με καρφιά με αποτέλεσμα, όταν οι Γάλλοι ιππείς αποσύρονταν, οι Βρετανοί πυροβολητές να επιστρέφουν στο καθήκον τους. Όλοι αυτοί οι παράγοντες οδήγησαν στην αποτυχία της γαλλικής επίθεσης. Οι απώλειές τους είναι δύσκολο να εκτιμηθούν. Οι ανώτεροι Γάλλοι αξιωματικοί, είχαν μεγάλες απώλειες: τέσσερεις διοικητές μεραρχιών τραυματίες, εννέα ταξίαρχοι πληγωμένοι και ένας νεκρός - απόδειξη του θάρρους τους και της συνήθειάς τους να ηγούνται της εμπροσθοφυλακής. Ενδεικτικά, στις 15 Ιουνίου οι Έφιπποι Γρεναδιέροι αριθμούσαν 796 άνδρες όλων των βαθμών και μόλις 462 στις 19 Ιουνίου, ενώ οι Δραγώνοι της Αυτοκράτειρας στο ίδιο διάστημα έχασαν 416 από τους 816 της συνολικής τους δύναμης. Συνολικά, η μεραρχία βαρέος ιππικού του Γκιγιό (Guyot) έχασε το 47% του δυναμικού της.
    Τελικά έγινε προφανές ακόμη και στον Νεΰ ότι το ιππικό από μόνο δεν μπορούσε να επιτύχει κάποιο αποτέλεσμα. Έτσι καθυστερημένα οργάνωσε συνδυασμένη επίθεση, χρησιμοποιώντας συνολικά περί τους 6.500 πεζούς και το εναπομείναν ιππικό που ήταν ακόμη μάχιμο. Η επίθεση αυτή ακολούθησε την ίδια κατεύθυνση με τις προηγούμενες επιθέσεις του βαρέος ιππικού. Την ανέκοψε η έφοδος του ιππικού του Βασιλικού Οίκου, την οποία οδήγησε ο Άξμπριτζ, η οποία με τη σειρά της ανακόπηκε λόγω των απωλειών από τα πυρά του γαλλικού πεζικού. ο Άξμπριτζ αργότερα ισχυρίστηκε ότι προσπάθησε να οδηγήσει τους Ολλανδούς τυφεκιοφόρους σε αντεπίθεση και ότι αυτοί αρνήθηκαν. Τον ισχυρισμό αυτό συμμερίστηκαν και άλλα μέλη του επιτελείου του βρεταννικού ιππικού. Ωστόσο η πληροφορία αυτή δεν επαληθεύεται από τις ολλανδικές και βελγικές πηγές. Εν τω μεταξύ, οι επιτιθέμενοι Γάλλοι ταλαιπωρούμενοι από τα πυρά πυροβολικού και τις βολές της ταξιαρχίας πεζικού του Άνταμ, τελικά επανήλθαν στις θέσεις τους.  Αν και το γαλλικό ιππικό προκάλεσε λίγες άμεσες απώλειες στο κέντρο του Ουέλλινγκτον, εκτός από τις δύο ταξιαρχίες της αριστερής πτέρυγας, το τελευταίο είχε εμπλέξει όλες του τις εφεδρείες στη μάχη και παρουσίαζε σημαντικές απώλειες. Η κατάσταση φαινόταν τόσο απεγνωσμένη που οι Ουσσάροι του Κάμπερλαντ, το μόνο παρόν αννοβεριανό σύνταγμα ιππικού, εγατέλειψε το πεδίο της μάχης σπέρνοντας τον πανικό σε όλη την απόσταση μέχρι τις Βρυξέλλες.
Κατάληψη της Λα Ε Σεντ από τους Γάλλους
    Την ίδια περίπου στιγμή με τη συνδυασμένη επίθεση του Νεΰ στο κεντροδεξιό της γραμμής του Ουέλινγκτον, τμήματα του Σώματος ντ'Ερλόν, οδηγούμενα από τη 13η μεραρχία Λεζέρ (Légère), ανανέωσαν την επίθεση κατά της Λα Ε Σεντ και πέτυχαν να την καταλάβουν. Αυτό συνέβει εν μέρει γιατί οι υπερασπιστές της, η Γερμανική Λεγεώνα του Βασιλιά, είχαν μείνει χωρίς πολεμοφόδια. Όμως οι γενναίοι αυτοί Γερμανοί είχαν κρατήσει το κέντρο του πεδίου της μάχης για ολόκληρη μέρα, σταματώντας τη γαλλική προώθηση. Τότε ο Νεΰ μετακίνησε το κινούμενο, με άλογα, πυροβολικό του απέναντι από το κέντρο του Ουέλινγκτον και με αυτό άρχισε να βάλλει από κοντινή απόσταση, κονιορτοποιώντας με βολές μύδρων τα τετράγωνα του αντίπαλου πεζικού. Τα συντάγματα 30 και 73 είχαν τόσο βαριές απώλειες που αναγκάστηκαν να συνενωθούν προκειμένου να προκύψει ένα βιώσιμο τετράγωνο.
    Έτσι συνέβη αυτό που χρειαζόταν ο Ναπολέων για να συνεχίσει την επίθεση. Ο Νεΰ βρισκόταν πολύ κοντά στον στόχο της διάσπασης του συμμαχικού κέντρου.
    Μαζί με αυτά τα πυρά του πυροβολικού, πλήθος Γάλλων ακροβολιστών (tirailleurs) κατέλαβαν τις δεσπόζουσες θέσεις πίσω από τη Λα Ε Σεντ και έβαλαν αποτελεσματικά εναντίον των τετραγώνων. Η κατάσταση ήταν τόσο δυσμενής που τα εμβλήματα του 33ου Συντάγματος και της ταξιαρχίας του Halkett εστάλησαν στα μετόπισθεν για λόγους ασφάλειας, γεγονός που ο ιστορικός Αλεσάντρο Μπάρμπερο (Alessandro Barbero) χαρακτήρισε ως "... μέτρο χωρίς προηγούμενο." Ο Ουέλινγκτον, παρατηρώντας τη χαλάρωση του πυρός από τη Λα Ε Σεντ, έτρεξε με το επιτελείο του προς τα εκεί αλλά Γάλλοι ακροβολιστές πρόβαλαν γύρω από το κτήριο και πυροβόλησαν εναντίον τους, καθώς αυτοί έτρεξαν να διαφύγουν μέσα από τον φράχτη που υπήρχε κατά μήκος του δρόμου.  Ο Άλτεν διέταξε ένα τάγμα να ανακαταλάβει τη φάρμα. Ο επικεφαλής του τάγματος υπάκουσε και καταδίωξε μερικούς Γάλλους ακροβολιστές αλλά οι θωρακοφόροι επέπεσαν στο αφύλακτο πλευρό του, σκοτώνοντας τον ίδιο, καταστρέφοντας το τάγμα του και συλλαμβάνοντας το έμβλημά του.  Ένα βελγοολλανδικό σύνταγμα ιππικού, το οποίο είχε διαταχθεί να επιτεθεί, εγκατέλειψε το πεδίο της μάχης, βαλλόμενο από το ίδιο του το πεζικό. Η βελγοολλανδική Ελαφρά Ταξιαρχία Ιππικού του Φαν Μέρλεν επιτέθηκε στο γαλλικό πυροβολικό που καταλάμβανε θέσεις κοντά στη Λα Ε Σεντ αλλά διαλύθηκε από τα πυρά των αντιπάλων. Η Έφιππη Μεραρχία Ιππικού της Ολλανδίας, τελευταία εφεδρεία ιππικού του Ουέλινγκτον πίσω από το κέντρο της παράταξής του, ήταν άχρηστευμένη, έχοντας χάσει τη μισή δύναμή της. Το γαλλικό ιππικό, παρά τις απώλειές του, ήταν κύριος του πεδίου της μάχης υποχρεώνοντας το συμμαχικό πεζικό να παραμείνει στα τετράγωνά του. Εν τω μεταξύ, προωθούνταν όλο και περισσότερο γαλλικό πυροβολικό.
    Μια γαλλική πυροβολαρχία προωθήθηκε σε απόσταση περί τα 270 μ. από ένα τετράγωνο της 1ης μεραρχίας του Νασσάου, προκαλώντας βαριές απώλειες. Όταν αυτοί κινήθηκαν εναντίον της πυροβολαρχίας, απωθήθηκαν από μοίρα θωρακοφόρων ιππέων. Επίσης, αναπτύχθηκε ακόμη μια γαλλική πυροβολαρχία στο πλευρό της πυροβολαρχίας του Μέρσερ,της οποίας άρχισε να βομβαρδίζει τα άλογα και τους κιλλίβαντες, αναγκάζοντάς την να αποσυρθεί.
    Γάλλοι ακροβολιστές κατέλαβαν δεσπόζουσες θέσεις, ειδικά πάνω σε λοφίσκο που επέβλεπε το τετράγωνο του 27ου συντάγματος. Από εκεί έβαλαν εναντίον του 27ου το οποίο ήταν αναγκασμένο να παραμένει στο τετράγωνό του εξαιτίας της παρουσίας του γαλλικού ιππικού και πυροβολικού.  Αυτά τα πυρά σχεδόν εξολόθρευσαν το 27ο Σύνταγμα πεζικού, με τους Ινισκίλινγκς να χάνουν τα 2/3 του δυναμικού τους στο διάστημα των 3 έως 4 εκείνων ωρών.
    Οι όχθες του δρόμου, ο τοίχος του κήπου, o λοφίσκος και το σκάμμα γέμισαν με ακροβολιστές, που φαίνονταν αποφασισμένοι να σταματήσουν την αντίστασή μας. Ειδικά εκείνοι πίσω από την τεχνητή όχθη φαίνονταν ακόμη πιο ταγμένοι στο σκοπό τους να καταστρέψουν το 27ο, το οποίο εκείνη τη στιγμή μπορεί να ειπωθεί ότι κυριολεκτικά αποτελούσε νεκρό τετράγωνο - οι απώλειές του μετά την πτώση της Λα Ε Σεντ ήταν τρομακτικές. Οι άντρες αυτοί κείτονταν νεκροί χωρίς να έχουν καν την ικανοποίηση ότι έριξαν μια βολή. Πολλοί στρατιώτες μας πίσω από το ύψωμα βρίσκονταν σε ανάλογη κατάσταση. — Edward Cotton, 7ο Ουσσάρων,
    Σε αυτή τη φάση της μάχης σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν πολλοί στρατηγοί του Ουέλινγκτον, καθώς και οι βοηθοί τους, συμπεριλαμβανόμενων των Σόμερσετ, Κάνινγκ, Ντε Λανσί, Άλτεν και Κουκ. Η κατάσταση ήταν πια κρίσιμη για τον Ουέλινγκτον ο οποίος, παγιδευμένος σε κάποιο τετράγωνο και αγνοώντας για το τι συνέβαινε έξω από αυτό, περίμενε απεγνωσμένα την άφιξη των Πρώσων.
Άφιξη των Πρώσων στο Πλανσενουά
    Πρώτο κατέφθασε στο πεδίο της μάχης το 5ο Σώμα Στρατού του Μπύλοβ. Αντικειμενικός σκοπός του ήταν το Πλανσενουά, το οποίο οι Πρώσοι σκόπευαν να χρησιμοποιήσουν ως εφαλτήριο για την προσβολή της οπισθοφυλακής των Γάλλων. Ο Μπλύχερ σκόπευε να ασφαλίσει το δεξιό του πλευρό στο Φρισερμόν (Frichermont) με τον δρόμο Μπουά ντε Παρί (Bois de Paris). Ο Μπλύχερ και ο Ουέλινγκτον επικοινωνούσαν από τις 10:00 και είχαν συμφωνήσει να γίνει αυτή η προώθηση, αν το κέντρο του δεύτερου δεχόταν επίθεση. Ο Μπύλοβ σημείωσε ότι ο δρόμος για το Πλανσενουά ήταν εντελώς ανοιχτός και ότι η ώρα ήταν 16:30.
    Σχεδόν ταυτόχρονα εκείνη την ώρα, καθώς ήταν σε πλήρη εξέλιξη η επίθεση του γαλλικού ιππικού, η 15η Ταξιαρχία του 5ου Σώματος Στρατού του Μπλύχερ στάλθηκε με σκοπό να συνδεθεί με τις δυνάμεις από το Νασσάου στο αριστερό του Ουέλινγκτον, στην περιοχή του Φρισερμόν και της Λα Ε Σεντ. Το ιπποκίνητο πυροβολικό της ταξιαρχίας καθώς και το πρόσθετο πυροβολικό της είχαν εντολή να υποστηρίξουν την ταξιαρχία, αναπτυσσόμενα στο αριστερό της. Ο Ναπολέων έστειλε το σώμα στρατού του Λομπό με σκοπό να διακόψει την πορεία όσων από το 5ο Σώμα Στρατού του Μπλύχερ δεν είχε καταφθάσει στο Πλανσενουά. Η 15η Ταξιαρχία εξεδίωξε τους στρατιώτες του Λομπό με μια αποφασισμένη έφοδο με ξιφολόγχες, έπειτα προωθήθηκε στα υψώματα του Φρισερμόν, βομβαρδίζοντας τους Γάλλους Κυνηγούς (Chasseurs) με πυροβόλα των 12 λιβρών και προχώρησε προς το Πλανσενουά. Αυτή η εξέλιξη ανάγκασε τη δύναμη του Λομπό να υποχωρήσει προς την περιοχή του Πλανσενουά, πέρα από την οπισθοφυλακή του δεξιού κέρατος της Στρατιάς του Βορρά (Armee Du Nord). Με αυτόν τον τρόπο, οι Πρώσοι τώρα απειλούσαν άμεσα τη μόνη οδό υποχώρησης της Στρατιάς. Επίσης και η 16η Ταξιαρχία του Χίλερ (Hiller) εφόρμησε προς το Πλανσενουά, με δύναμη 6 ταγμάτων.
    Ο Ναπολέων είχε στείλει και τα 8 τάγματα της Νέας Φρουράς να ενισχύσουν τον Λομπό, ο οποίος τώρα βρισκόταν κάτω από σοβαρή πίεση. Η Νέα Φρουρά αντεπιτέθηκε και κατάφερε, μετά από σκληρή μάχη, να ασφαλίσει το Πλανσενουά, αλλά δέχτηκε με τη σειρά της αντεπίθεση και εκδιώχθηκε από εκεί. Τελικά ο Ναπολέων έστειλε δύο τάγματα της Παλιάς Φρουράς τα οποία, μετά από τρομερή συμπλοκή με ξιφολόγχες -δεν καταδέχτηκαν να πυροβολήσουν- ανακατέλαβαν το χωριό.
Η πλαγιοκόπηση από τον Τσίτεν
    Αργά το απόγευμα, κατέφθασε στην περιοχή βόρεια της Λα Ε Σεντ μεγάλο μέρος του 1ου Σώματος Στρατού του Τσίτεν και ο στρατηγός Μίφλινγκ (Müffling), Πρώσος συνεργάτης του Ουέλινγκτον, έτρεξε να το συναντήσει. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, ο Τσίτεν είχε μαζί του την 1η Ταξιαρχία του αλλά είχε προβληματιστεί στη θέα των διασκορπισμένων στρατιωτών και των απωλειών από τις μονάδες του Νασσάου, στο αριστερό του Ουέλινγκτον, και από την πρωσική 15η Ταξιαρχία. Αυτά τα στρατεύματα φαίνονταν πως υποχωρούσαν και ο Τσίτεν, φοβούμενος ότι και τα δικά του στρατεύματα θα παρασύρονταν από διαφαινόμενη γενική οπισθοχώρηση, άρχισε να απομακρύνεται από το άκρο της παράταξης του Ουέλινγκτον και να κινείται προς την κύρια πρωσική δύναμη κοντά στο Πλανσενουά. Επίσης, είχε διαταχθεί από τον Μπλύχερ να στηρίξει τον Μπύλοβ. Ωστόσο, ο Μίφλινγκ κατάλαβε πως ο Τσίτεν θα απομακρυνθεί και τον έπεισε να στηρίξει το αριστερό της παράταξης του Ουέλινγκτον. Η άφιξη των μονάδων του επέτρεψε στον Ουέλενγκτον να ενισχύσει το κέντρο του που κατέρρεε, μετακινώντας ιππικό από τα αριστερά του.
    Το πρωσικό 1ο Σώμα Στρατού επιτέθηκε στους Γάλλους μπροστά από το Παπελότ και, κατά τις 19:30, η πιεζόμενη γαλλική παράταξη πήρε σχήμα πετάλου. Τα άκρα της παράταξης στηρίζονταν τώρα στο Ουγκομόν στα αριστερά, στο Πλανσενουά στα δεξιά και στη Λα Ε Σεντ στο κέντρο. Ο Ντιρίτ (Pierre François Joseph Durutte) είχε καταλάβει, μετά από σειρά επιθέσεων, τη Λα Ε Σεντ και το Παπελότ, αλλά τώρα αναγκαζόταν να αποσυρθεί πίσω από το Σμοέν (Smohain) χωρίς να προβάλλει αντίσταση στο πρωσικό 24ο Σύνταγμα το οποίο ανακατέλαβε και τις δύο αυτές θέσεις. Το 24ο Σύνταγμα επιτέθηκε εναντίον των νέων γαλλικών θέσεων και απωθήθηκε αλλά επέστρεψε στην επίθεση με την υποστήριξη των τυφεκιοφόρων (Schützen) από τη Σιλεσία (riflemen) and εθνοφρουρών (Λάντβερ, γερμανικά Landwehr). Αρχικά οι Γάλλοι άρχισαν να ενδίδουν στην ανανεωμένη πρωσική επίθεση, στη συνέχεια όμως προέβαλλαν αντίσταση προσπαθώντας να ανακτήσουν το Σμοέν και να να κρατηθούν πάνω στη λοφοσειρά και τα λιγοστά τελευταία σπίτια του Παπελότ.
    Το 24ο Σύνταγμα ενώθηκε με ένα τάγμα Χαϊλάντερς στα δεξιά του και, μαζί με το 13ο Σύνταγμα Λάντβερ και υποστήριξη ιππικού, εκτόπισε τους Γάλλους από αυτές τις θέσεις. Περαιτέρω επιθέσεις από το 13ο Σύνταγμα και την 15η Ταξιαρχία εκτόπισαν τους Γάλλους από το Φρισερμόν Η μεραρχία του Ντιρίτ, βλέποντας ότι επρόκειτο να δεχθεί επίθεση από ισχυρές ίλες ιππικού των εφεδρειών του 1ου Σώματος Στρατού του Τσίτεν, αποσύρθηκαν από το πεδίο της μάχης. Στη συνέχεια, το 1ο Σώμα προωθήθηκε προς τον δρόμο των Βρυξελλών, τη μόνη δίοδο διαφυγής των Γάλλων.
Επίθεση της Αυτοκρατορικής Φρουράς
    Στο μεταξύ, με το κέντρο του Ουέλινγκτον εκτεθειμένο λόγω της πτώσης της Λα Ε Σεντ και το μέτωπο του Πλανσενουά προσωρινά σταθεροποιημένο, ο Ναπολέων έριξε στη μάχη την τελευταία του εφεδρεία, την αήττητη ως τότε Αυτοκρατορική Φρουρά. Η επίθεση αυτή εξαπολύθηκε κατά τις 19:30 και σκοπό είχε τη διάσπαση του κέντρου της παράταξης του Ουέλιγκτον και την απομάκρυνση του τελευταίου από τους Πρώσους. Αν και η επίθεση αυτή είναι μια από τις διασημότερες συμπλοκές της στρατιωτικής ιστορίας, δεν είναι ξεκάθαρο ποιές μονάδες συμμετείχαν σε αυτήν. Φαίνεται πως εξαπολύθηκε από 5 τάγματα της Μέσης Φρουράς, όπως περιέγραψε αργότερα ο στρατάρχης Νεΰ και όχι από τους Γρεναδιέρους ή τους Κυνηγούς της Παλιάς Φρουράς. Τρία τάγματα της Παλιάς Φρουράς προωθήθηκαν ως δεύτερη γραμμή της επίθεσης αλλά πρακτικά λειτούργησαν ως εφεδρεία και δεν προσέβαλαν απευθείας την αντίπαλη γραμμή.
    Βαδίζοντας ανάμεσα σε μύδρους και βολές ακροβολιστών, οι περίπου 3.000 στρατιώτες της Μέσης Φρουράς προχώρησαν δυτικά της Λα Ε Σεντ, χωρισμένοι σε τρία τμήματα. Το ένα, αποτελούμενο από δύο τάγματα Γρεναδιέρων, νίκησε την πρώτη γραμμή άμυνας του Ουέλινγκτον, αποτελούμενη από στρατιώτες από τη Β. Βρεταννία, το Μπρούνσβικ και το Νασσάου και συνέχισε να προελαύνει. Εναντίον του εξαπολύθηκε η σχετικά ξεκούραστη ολλανδική μεραρχία του Σασέ (David Hendrik Chassé) ενώ μία ολλανδική ιπποκίνητη πυροβολαρχία, έβαλε εναντίον του πλευρού του. Ούτε αυτοί όμως μπόρεσαν να διακόψουν την προέλαση της Φρουράς, γι αυτό ο Σασέ διέταξε την πρώτη του ταξιαρχία να επιτεθεί κατά των Γάλλων, οι οποίοι μειονεκτούσαν αριθμητικά, με την ξιφολόγχη. Μετά από αυτό, η επίθεση αυτού του τμήματος της Φρουράς ατόνησε και τελικά αποκρούστηκε. Πιο δυτικά, 1.500 Βρεταννοί Πεζοί Φρουροί υπό τον Μέτλαντ (Peregrine Maitland) βρίσκονταν ξαπλωμένοι στο έδαφος για να καλύπτονται από τις βολές του γαλλικού πυροβολικού. Όταν τους πλησίασε το δεύτερο τμήμα των επιτιθέμενων Φρουρών, αυτοί ανασηκώθηκαν και έβαλαν εναντίον τους από πολύ κοντά, προκαλώντας τους μεγάλες απώλειες. Οι Κυνηγοί αναπτύχθηκαν με σκοπό να απαντήσουν στα πυρά αλλά άρχισαν να καταρρέουν.Τότε ήρθε σε βοήθειά τους το τρίτο τμήμα των επιτιθέμενων Φρουρών, ένα ξεκούραστο τάγμα Κυνηγών. Οι Βρεταννοί Φρουροί υποχώρησαν με τους Κυνηγούς να τους καταδιώκουν αλλά οι τελευταίοι ακινητοποιήθηκαν όταν το 52ο Σύνταγμα της 52ης Μεραρχίας Ελαφρού Πεζικού, υπό τον Τζον Κόλμπορν (John Colborne), τους ακολούθησε από τα νώτα και, αφού τους επέφερε μια καταστρεπτική βολή, εφόρμησε εναντίον τους. Η επίθεση έτρεψε κι αυτούς τους Φρουρούς σε φυγή.
    Οι εναπομείναντες Φρουροί υποχώρησαν βιαστικά. Στο άκουσμα της υποχώρησης της Φρουράς, κύμα πανικού διαπέρασε τις γαλλικές θέσεις: "La Garde recule. Sauve qui peut!" ("Η Φρουρά υποχωρεί. Ο σώζων εαυτόν σωθήτω!") Τώρα ο Ουέλινγκτον έδωσε καβάλα στο άλογό του΄΄ το σύνθημα της γενικής επίθεσης κουνώντας το καπέλο του στον αέρα. Ο στρατός του βγήκε από τις γραμμές του και ξεχύθηκε εναντίον των Γάλλων που υποχωρούσαν.
    Οι επιζώντες της Αυτοκρατορικής Φρουράς κατέφυγαν στα τρία τάγματα εφεδρείας τους (μερικοί επιζώντες αναφέρουν τέσσερα) ακριβώς νότια της Λα Ε Σεντ με σκοπό την ύστατη μάχη. Εκεί η εφόρμηση της ταξιαρχίας του Φρέντρικ Άνταμ (Frederick Adam) και των Ανοβεριανών Λάντβερ του Τάγματος της Όσναμπρικ τους έσπειρε τη σύγχυση. Αυτοί που βρίσκονταν σε λιγότερο αποσυντεθειμένες μονάδες υποχώρησαν προς τη Μπελ Αλιάνς. Σε εκείνη την υποχώρηση ήταν που, όταν κάποιοι από τους Φρουρούς, κλήθηκαν να παραδοθούν, ο διοικητής τους λέγεται ότι απάντησε "Merde!" ("Σκατά!"). Κατά τη γνωστότερη και επικρατέστερη εκδοχή, την οποία έκανε γνωστή ο Βίκτωρ Ουγκώ στους Αθλίους, τη λέξη αυτή εξεστόμισε ο στρατηγός Καμπρόν (Pierre Cambronne), ενώ κατά μία άλλη εκδοχή εκείνης της εποχής, ο Καμπρόν είπε "Η Φρουρά πεθαίνει, δεν παραδίνεται". Επίσης έχει υποστηριχθεί ότι η απάντηση των Φρουρών αυτών, όποια κι αν ήταν τελικά, ειπώθηκε από τον στρατηγό Μισέλ (Claude-Étienne Michel) γιατί ο Καμπρόν εκείνη τη στιγμή ήταν ήδη αιχμάλωτος του συνταγματάρχη Χάλκετ.
Κατάληψη του Πλανσενουά
    Περίπου εκείνη τη στιγμή, οι πρωσικές ταξιαρχίες 5η, 14η, and 16η ξεκινούσαν την τρίτη έφοδο εναντίον του Πλανσενουά. Η εκκλησία ήδη καιγόταν, ενώ στο νεκροταφείο -το κέντρο της γαλλικής αντίστασης- ανθρώπινα μέλη ήταν σκορπισμένα παντού, "σαν από ανεμοστρόβιλο". Πέντε τάγματα Φρουράς είχαν ήδη αναπτυχθεί, προς ενίσχυση της Νέας Φρουράς η οποία ουσιαστικά είχε εξ ολοκλήρου αναλάβει αμυντικό ρόλο, μαζί με τα υπολείμματα της στρατιάς του Λομπό. Κλειδί για τη θέση του Πλανσενουά αποδειχθηξε το δάσος Σαντελέ (Chantelet) στα νότια. Το 2ο Σώμα Στρατού του φον Πιρχ είχε καταφθάσει με δύο ταξιαρχίες και ενίσχυσε την επίθεση του 4ου Σώματος, προελαύνοντας μέσα από το δάσος. Τα τάγματα τυγεκιοφόρων του 25ου Συντάγματος τους 18Γρεναδιέρους της Παλιάς Φρουράς από το δάσος Σαντελέ, υπερφαλλαγίζοντας το Πλανσενουά και προκαλώντας έτσι υποχώρηση. Η Παλιά Φρουρά υποχώρησε με τάξη μέχρις ότου συνάντησε τις πανικόβλητες μάζες του υπόλοιπου γαλλικού στρατού οπότε και προσχώρησε κι αυτή στην άτακτη φυγή. Έτσι το Πρωσικό 4ο Σώμα προχώρησε πέρα από το Πλανσενουά, βρίσκοντας τους Γάλλους να υποχωρούν άτακτα μπροστά στη βρεταννική καταδίωξη και αδυνατώντας να βάλλει εναντίον τους, για να μη πλήξει τις μονάδες του Ουέλινγκτον. Αυτή ήταν η πέμπτη και τελευταία φορά που άλλαξε χέρια το Πλανσενουά.
    Οι γαλλικές δυνάμεις που δεν υποχώρησαν μαζί με τη Φρουρά, κυκλώθηκαν και εξολοθρεύτηκαν, χωρίς κανένας από τους αντιμαχόμενους να ζητάει ή να προσφέρει συνθηκολόγηση. Η γαλλική μεραρχία της Νέας Φρουράς σημείωσε 96 % απώλειες και τα δύο τρίτα του Σώματος Στρατού του Λομπό έπαψαν να υπάρχουν.
    Οι γαλλικές πτέρυγες και το κέντρο είχαν πια αποσυντεθεί. Η τελευταία πειθαρχημένη δύναμη που διέθεταν οι Γάλλοι αποτελούνταν από δύο τάγματα της Παλιάς Φρουράς τα οποία είχαν παραταχθεί γύρω από την Λα Μπελ Αλιάνς για να λειτουργήσουν ως εφεδρεία και να προστατεύουν τον Ναπολέοντα σε περίπτωση υποχώρησης. Ο τελευταίος ήλπιζε να τα προτάξει για να ενθαρρύνει τους υποχωρούντες Γάλλους να συνεχίσουν τη μάχη αλλά, όταν η υποχώρηση μετατράπηκε σε άτακτη φυγή, τα δύο τάγματα αποσύρθηκαν επίσης και χωρίστηκαν: το πρώτο παρατάχθηκε στα δεξιά της Λα Μπελ Αλιάνς .Πριν και τα δύο τάγματα ήταν στην εμπρός και σχημάτισε τετράγωνο για να προστατευθεί από το συμμαχικό ιππικό. Το δεύτερο τάγμα που παρατάχθηκε στα αριστερά του πανδοχείου. Αρχικά διοικούνταν από τον ίδιο τον Ναπολέοντα ο οποίος, όταν κατάλαβε πως η μάχη είχε χαθεί, συνειδητοποίησε πως έπρεπε να φύγει το συντομότερο. Τελικά η ταξιαρχία του Άνταμ απώθησε αυτό το τετράγωνο ενώ οι Πρώσοι συγκρούστηκαν με το άλλο στα δεξιά.
    Καθώς σουρούπωνε, και τα δύο τετράγωνα αποσύρθηκαν με τάξη παρ' ότι ήταν περικυκλωμένα από χιλιάδες πανικοβλημένους Γάλλους που είχαν τραπεί σε άτακτη φυγή. Το πρωσικό ιππικό του Γκνάιζεναου καταδίωξε τους φυγάδες μέχρι τις 23:00 μ.μ παραπέρα από τη Τζενάπ (Genappe), μέχρι που σταμάτησαν και επέστρεψαν στο ομώνυμο χωριό. Εκεί βρήκαν την εγκαταλειμμένη άμαξα του Ναπολέοντα, η οποία περιείχε ακόμη διαμάντια τα οποία οι Γάλλοι δεν είχαν προλάβει να πάρουν λόγω της βιασύνης τους να διαφύγουν. Τα λάφυρα αυτά προστέθηκαν στα κοσμήματα του Στέμματος του βασιλιά της Πρωσίας, Φρειδερίκου Γουλιέλμου Γ΄. Οι νικητές Πρώσοι κατέλαβαν 78 κανόνια, ενώ αιχμαλώτισαν 2.000 Γάλλους μαζί με αρκετούς ανώτατους αξιωματικούς.
Κατά τον ιστορικό Πίτερ Χοφσχρόερ, ο Ουέλινγκτον συνάντησε τον Μπλύχερ στη Τζενάπ κατά τις 22:00 μ.μ όπου κήρυξαν το τέλος της μάχης. Κατ' άλλους, συναντήθηκαν στο πρώην, πλέον, διοικητικό κέντρο του Ναπολέοντα, τη Λα Μπελ Αλιάνς, γύρω στις 21:00 μ.μ.
Μετά τη μάχη
       Το Βατερλώ κόστισε τον Ουέλινγκτον 15.000 νεκρούς και τραυματίες, ενώ στον Μπλύχερ 7.000 στρατιώτες. Οι απώλειες του Ναπολέοντα ανέρχονται στις 24.000-26.000 νεκρούς, τραυματίες και αιχμαλώτους, ενώ άλλοι 15.000 λιποτάκτησαν λίγες ημέρες μετά την μάχη.
    Στις 10:30 π.μ της 19ης Ιουνίου, ο στρατάρχης Γκρουσύ αφού την προηγούμενη ημέρα νίκησε τον Πρώσο στρατηγό Τίλμαν στη Βάβρ, πληροφορήθηκε για την καταστροφή στο Βατερλώ και αποσύρθηκε με τάξη προς το Παρίσι. Ο Ουέλινγκτον έστειλε την επίσημη περιγραφή της μάχης στην Αγγλία, επίσης την 19η Ιουνίου του 1815, και ύστερα, μαζί με τον Μπλύχερ και τις δυνάμεις του, προέλασαν όλοι προς το Παρίσι.
    Ο Ναπολέων ανακοίνωσε την δεύτερη παραίτησή του την 24η Ιουνίου του 1815. Στην τελευταία αψιμαχία των Ναπολεόντειων Πολέμων ο στρατηγός Βαντάμ νικήθηκε από τον Μπλύχερ στο Ισσύ την 3η Ιουλίου. Ο Ναπολέων προσπάθησε να διαφύγει στη Βόρεια Αμερική αλλά το βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό είχε αποκλείσει τα γαλλικά λιμάνια για να τον αποτρέψει. Τελικά ο Ναπολέων παραδόθηκε στον καπετάνιο του πλοίου Βελλερεφόντης, Φρειδερίκο Μέτλαντ, την 15η Ιουλίου. Η Συνθήκη του Παρισίου υπογράφθηκε την 20η Νοεμβρίου του 1815 και ο Λουδοβίκος ο XVIII επανήλθε στον θρόνο της Γαλλίας, ενώ ο Ναπολέων εξορίστηκε στην Αγία Ελένη όπου και πέθανε την 5η Μαΐου του 1821.
Ιστορική σημασία της μάχης του Βατερλώ
    Η μάχη του Βατερλώ ήταν κάτι παραπάνω από μια αποφασιστική μάχη, αφού τερμάτισε οριστικά σειρά πολέμων που ταλαιπωρούσαν την Ευρώπη (μικρής σημασίας συγκρούσεις έλαβαν μέρος και σε άλλα μέρη του κόσμου) από το 1792, μετά την έκρηξη της Γαλλικής Επανάστασης. Επιπλέον, η Πρώτη Γαλλική Αυτοκρατορία καταστράφηκε, μαζί με την πολιτική και στρατιωτική καριέρα του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, ενός από τους μεγαλύτερους στρατιωτικούς και πολιτικούς ηγέτες όλων των εποχών. Τέλος εγκαινίασε μια μακρά περίοδο ειρήνης σε όλο τον κόσμο για μισό σχεδόν αιώνα, αφού καμία σημαντική σύγκρουση δεν διεξήχθη στην Ευρώπη μέχρι την έναρξη του Κριμαϊκού Πολέμου.

2 σχόλια:

  1. Κείμενο χωρίς συνοχή και λογική συνέχεια, με καινοφανείς στρατιωτικές ορολογίες ("αποθεματικά στρατεύματα"), με πολύ κακή χρήση της ελληνικής γλώσσας, ανάξιο της ιστοσελίδας! Προφανώς πρόκειται για αυτόματη μετάφραση του αρχικού ξενόγλωσσου κειμένου από μεταφραστικό πρόγραμμα του υπολογιστή το οποίο αφενός και προφανώς αλλοιώνει το αρχικό κείμενο και αφετέρου δεν επιτρέπει στον αναγνώστη να κρίνει την ιστορική και τη συγγραφική αξία αυτού, του αρχικού, δηλαδή, κειμένου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δυστυχώς για μένα που το ανήρτησα, συμφωνώ μαζί σου ! Μπορούσα να βρώ καλύτερο !

      Διαγραφή