6.12 παράξενες ελληνικές λέξεις και τι σημαίνουν
Το έστειλε ο Δημήτρης Ακριτίδης
Η ελληνική γλώσσα δεν περιορίζεται μόνο στις πρωτότυπες ονομασίες. Κάνοντας μια σύντομη αναζήτηση σε κείμενα, ποιήματα, αλλά και «ντόπιες» ονομασίες ανακαλύπτουμε δεκάδες ελληνικές λέξεις τις οποίες αν δεν είχαμε λεξικό, πιθανώς να κατατάσσαμε στην κατηγορία της… προσβολής.
Δείτε παρακάτω μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα.
*λοπαδοτεμαχοσελαχογαλεοκρανιολειψανοδριμυποτριμματοσιλφιολιπαρομελιτοκατακεχυμενοκιχλεπικο-σσυφοφαττοπεριστεραλεκτρυονοπτοπιφαλλιδοκιγκλοπελειολαγῳοσιραιοβαφητραγανοπτερυγών:
Σας κόπηκε η… ανάσα; Λογικό. Η μεγαλύτερη πραγματική λέξη στον κόσμο, βρίσκεται στις «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη και περιλαμβάνει 172 γράμματα, 27 συνθετικά και 78 συλλαβές, γεγονός που την κατατάσσει στο Βιβλίο Γκίνες. Αποτελεί μία ολόκληρη μαγειρική συνταγή στην οποία το φαγητό είναι συνονθύλευμα τροφών.
* Διπούτσα: Μην πάει το μυαλό σας στο πονηρό. Προέρχεται από το ρήμα «διπουτσώνω», χρησιμοποιείται από τους ντόπιους της Τζιάς και αναφέρεται στο σχοινί με το οποίο δένουν το μπρος αριστερό με το πίσω δεξί πόδι της κατσίκας για να μην απομακρύνεται.
* Ζνίχι: Η μοναδική λέξη που ξεκινά από “ζν” σημαίνει το πίσω μέρος του λαιμού, ο σβέρκος, ο αυχένας. Πρόκειται για λέξη της παλιάς δημοτικής που την βρίσκουμε σε πολλές ομηρικές μεταφράσεις. Εμφανίζεται και σε παροιμίες, όπως : «το φιλότιμο μαυρίζει το ζνίχι».
* Μπροστομούνι: Εδώ να… πάει το μυαλό σας στο πονηρό, αφού πρόκειται για την ονομασία της ποδιάς στη Λευκάδα, πιθανότατα επειδή το ύφασμα πέφτει μπροστά από το συγκεκριμένο σημείο.
* Ουλαμάρχης: Αυτός που ηγείται μιας μικρής στρατιωτικής μονάδας. Όσοι πήγαν ναυτικό πιθανώς να την θυμούνται.
* Πομφόλυγα: Η φουσκάλα στο δέρμα, μεταφορικά χρησιμοποιείται για να φανερώσει λόγο κενό, χωρίς περιεχόμενο και πάει «πακέτο» με το φληνάφημα σαν έκφραση (πομφόλυγες και φληναφήματα= πράγματα ανούσια, σαχλαμάρες).
* Σπουδάρχης: Η λέξη αφορά σε κάποιον ο οποίος επιδιώκει με κάθε τρόπο να αποκτήσει κάποιο αξίωμα.
* Βουστροφηδόν: Με αυτήν τη λέξη χαρακτηρίζεται η γραφή που είναι συνεχόμενη από αριστερά προς τα δεξιά στην πρώτη σειρά του κειμένου, και στην συνέχεια πηγαίνει πάλι αριστερά προς τα δεξιά στην επόμενη σειρά κ.ο.κ., σχηματίζοντας ένα «S». Πιθανώς το όνομα της το πήρε από την πορεία που σχηματίζει ένας βους σε ένα λιβάδι.
* Ασκαρδαμυκτί: Βγαίνει από το αρχαίο επίθετο «ασκαρδάμυκτος» και σημαίνει να παρακολουθείς κάποιον χωρίς να ανοιγοκλείνουν τα βλέφαρά σου.
* Φωτοσβέστης: Ο εχθρός της προόδου του πνεύματος και της μόρφωσης. Ο σκοταδιστής.
* Φραγγέλιο: Το μαστίγιο από πλεγμένα σχοινιά ή λουριά. Χρησιμοποιείται σπάνια σε εκφράσεις όπως «εδώ χρειάζεται φραγγέλιο», δηλαδή πρέπει να υπάρξει τιμωρία.
* Λυμεώνας: Αυτός που προξενεί εκτεταμένες καταστροφές, που εκμεταλλεύεται κάτι στυγνά και αδίστακτα.
Η ελληνική γλώσσα δεν περιορίζεται μόνο στις πρωτότυπες ονομασίες. Κάνοντας μια σύντομη αναζήτηση σε κείμενα, ποιήματα, αλλά και «ντόπιες» ονομασίες ανακαλύπτουμε δεκάδες ελληνικές λέξεις τις οποίες αν δεν είχαμε λεξικό, πιθανώς να κατατάσσαμε στην κατηγορία της… προσβολής.
Δείτε παρακάτω μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα.
*λοπαδοτεμαχοσελαχογαλεοκρανιολειψανοδριμυποτριμματοσιλφιολιπαρομελιτοκατακεχυμενοκιχλεπικο-σσυφοφαττοπεριστεραλεκτρυονοπτοπιφαλλιδοκιγκλοπελειολαγῳοσιραιοβαφητραγανοπτερυγών:
Σας κόπηκε η… ανάσα; Λογικό. Η μεγαλύτερη πραγματική λέξη στον κόσμο, βρίσκεται στις «Εκκλησιάζουσες» του Αριστοφάνη και περιλαμβάνει 172 γράμματα, 27 συνθετικά και 78 συλλαβές, γεγονός που την κατατάσσει στο Βιβλίο Γκίνες. Αποτελεί μία ολόκληρη μαγειρική συνταγή στην οποία το φαγητό είναι συνονθύλευμα τροφών.
* Διπούτσα: Μην πάει το μυαλό σας στο πονηρό. Προέρχεται από το ρήμα «διπουτσώνω», χρησιμοποιείται από τους ντόπιους της Τζιάς και αναφέρεται στο σχοινί με το οποίο δένουν το μπρος αριστερό με το πίσω δεξί πόδι της κατσίκας για να μην απομακρύνεται.
* Ζνίχι: Η μοναδική λέξη που ξεκινά από “ζν” σημαίνει το πίσω μέρος του λαιμού, ο σβέρκος, ο αυχένας. Πρόκειται για λέξη της παλιάς δημοτικής που την βρίσκουμε σε πολλές ομηρικές μεταφράσεις. Εμφανίζεται και σε παροιμίες, όπως : «το φιλότιμο μαυρίζει το ζνίχι».
* Μπροστομούνι: Εδώ να… πάει το μυαλό σας στο πονηρό, αφού πρόκειται για την ονομασία της ποδιάς στη Λευκάδα, πιθανότατα επειδή το ύφασμα πέφτει μπροστά από το συγκεκριμένο σημείο.
* Ουλαμάρχης: Αυτός που ηγείται μιας μικρής στρατιωτικής μονάδας. Όσοι πήγαν ναυτικό πιθανώς να την θυμούνται.
* Πομφόλυγα: Η φουσκάλα στο δέρμα, μεταφορικά χρησιμοποιείται για να φανερώσει λόγο κενό, χωρίς περιεχόμενο και πάει «πακέτο» με το φληνάφημα σαν έκφραση (πομφόλυγες και φληναφήματα= πράγματα ανούσια, σαχλαμάρες).
* Σπουδάρχης: Η λέξη αφορά σε κάποιον ο οποίος επιδιώκει με κάθε τρόπο να αποκτήσει κάποιο αξίωμα.
* Βουστροφηδόν: Με αυτήν τη λέξη χαρακτηρίζεται η γραφή που είναι συνεχόμενη από αριστερά προς τα δεξιά στην πρώτη σειρά του κειμένου, και στην συνέχεια πηγαίνει πάλι αριστερά προς τα δεξιά στην επόμενη σειρά κ.ο.κ., σχηματίζοντας ένα «S». Πιθανώς το όνομα της το πήρε από την πορεία που σχηματίζει ένας βους σε ένα λιβάδι.
* Ασκαρδαμυκτί: Βγαίνει από το αρχαίο επίθετο «ασκαρδάμυκτος» και σημαίνει να παρακολουθείς κάποιον χωρίς να ανοιγοκλείνουν τα βλέφαρά σου.
* Φωτοσβέστης: Ο εχθρός της προόδου του πνεύματος και της μόρφωσης. Ο σκοταδιστής.
* Φραγγέλιο: Το μαστίγιο από πλεγμένα σχοινιά ή λουριά. Χρησιμοποιείται σπάνια σε εκφράσεις όπως «εδώ χρειάζεται φραγγέλιο», δηλαδή πρέπει να υπάρξει τιμωρία.
* Λυμεώνας: Αυτός που προξενεί εκτεταμένες καταστροφές, που εκμεταλλεύεται κάτι στυγνά και αδίστακτα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου