Β’ ΣΩΜΑ ΣΤΡΑΤΟΥ – 1946: Η προς διάλυσή του ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ και η καταστολή της

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Β’ ΣΩΜΑ ΣΤΡΑΤΟΥ – 1946: Η προς διάλυσή του ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ και η καταστολή της

http://roykoymoykoy.blogspot.gr/

https://www.history-point.gr

    Στην περίοδο 1946-47 ένας από τους στόχους ή τις ουτοπίες της ηγεσίας του ΚΚΕ και του μετέπειτα Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) αφορούσε την εκ των έσω κατάρρευση του «μοναρχοφασιστικού καθεστώτος» μέσω της διάβρωσης και του στρατού, περίπου όπως συνέβη στη Μέση Ανατολή με τα κατάπτυστα εκεί κινήματα.

    «… Έτσι θα φτάσει σύντομα η ώρα που… θα έχουμε υπερφαλαγγίσει τον φασιστικό στρατό, αν εν τω μεταξύ δεν τον διαλύσουμε ή ακόμα δεν τον κάνουμε δικό μας που είναι και το πιθανότερο», έλεγε ο Κώστας Καραγιώργης, υψηλόβαθμο στέλεχος του ΚΚΕ και «στρατηγός», αρχηγός του ΚΓΑΝΕ (Κλιμάκιο Γενικού Αρχηγείου Νότιας Ελλάδας).

    Η βεβαιότητα αυτή εκπήγαζε από το γεγονός ότι υπήρχαν πυρήνες εντός του Ελληνικού Στρατού ο οποίος εν τη βία της ανασυγκρότησής του ενέτασσε στις τάξεις του πάντες.

    Στις μονάδες του Β’ Σώματος Στρατού (ΣΣ) και ιδίως στην 41η και 42η Ταξιαρχία Πεζικού (ΤΞΠΖ) της ΙΧ Μεραρχίας Πεζικού (ΜΠ) και στην 21η ΤΞΠΖ της ΙΙ ΜΠ, εντοπίστηκαν κομμουνιστικοί πυρήνες, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία τουλάχιστον.

    Στόχος του ΚΚΕ ήταν η διάλυση ή ο προσεταιρισμός όσο το δυνατόν περισσότερων ανδρών των εν λόγω σχηματισμών γεγονός που θα είχε καταλυτικές συνέπειες για την εξέλιξη του όλου πολέμου.

    Ωστόσο οι συνωμοτικές κινήσεις έγιναν αντιληπτές από ορισμένους αξιωματικούς που ενημέρωσαν την ιεραρχία και έτσι το Β’ ΣΣ έλαβε τα μέτρα του.

    Στις αρχές Ιουνίου 1946 ανακαλύφθηκε επιστολή μυημένου στην συνωμοσία στρατιώτη που έκανε λόγο για επικείμενη στάση. Εδώ υπάρχει ένα σκοτεινό σημείο. Ο μυημένος στρατιώτης έστειλε την επιστολή στους γονείς του. Μπορούσε όμως να μην ξέρει ότι η επιστολή θα λογοκρινόταν και άρα θα διαβαζόταν;

    Ήταν ανόητος ή απλώς η επιστολή ήταν η αφορμή για να δοθεί το πλήγμα στις εντός των ΤΞΠΖ κομμουνιστικών πυρήνων; Πάντως σε κάθε περίπτωση οργανώσεις υπήρχαν τουλάχιστον στην 41η ΤΞΠΖ, επικεφαλής της οποίας ήταν ο στρατιώτης Στέφανος Μανάκας, ο μετέπειτα «Καπετάν Στέφος», διοικητής του ιππικού του ΔΣΕ.

    Στην 41η ΤΞΠΖ κομμουνιστικός πυρήνας φαίνεται πως δημιουργήθηκε όταν η ταξιαρχία έδρευε ακόμα στην Κοζάνη, πριν μεταφερθεί στα Τρίκαλα. Το σχέδιο του Μανάκα προέβλεπε εξέγερση των κομμουνιστών στην ταξιαρχία το βράδυ της 19ης προς 20ης Ιουνίου 1946, βάσει προκαθορισμένου συνθήματος.

    Οι στασιαστές θα εξουδετέρωναν νομιμόφρονες αξιωματικούς και στρατιώτες αφοπλίζοντάς τους και σκοτώνοντας τους πλέον” επικίνδυνους” για το “λαϊκό κίνημα”. Παράλληλα και πολίτες φίλα προσκείμενοι στο ΚΚΕ θα ενώνονταν με τους στασιαστές, μαζί με ένοπλες ομάδες.

    Και μόνο η αρπαγή του οπλισμού της ταξιαρχίας θα ήταν δώρο πολύτιμο για τους αντάρτες. Το σχέδιο προέβλεπε πως μέχρι το πρωί της 20ης Ιουνίου και η πόλη των Τρικάλων θα βρισκόταν υπό τον έλεγχό τους με τελικό στόχο τη δημιουργία «ελεύθερης περιοχής» στη Θεσσαλία.

    Σύμφωνα με την επίσημη ιστορία του Ελληνικού Στρατού, ανάλογες στάσεις θα εκδηλώνονταν, το ίδιο βράδυ και στην 42η και την 21η ΤΞΠΖ. Αν όντως το σχέδιο αυτό υλοποιούντο όντως ολόκληρη η Θεσσαλία θα περνούσε στον έλεγχο των ανταρτών με ένα μόνο χτύπημα με ανυπολόγιστες για την ιστορία εξελίξεις.

    Ωστόσο έχοντας γνώστη της συνωμοσίας το Β’ ΣΣ επενέβη δραστήρια και με «αντενέργεια», στις 16 Ιουνίου, εξουδετέρωσε τους πυρήνες αιφνιδιαστικά. Πάνω από 300 συνελήφθησαν ως άμεσα εμπλεκόμενοι με την στάση. Άλλοι 1.500 άνδρες αφοπλίστηκαν ως ύποπτοι. Ο Μανάκας πάντως ξέφυγε.

    Ακολούθησαν ανακρίσεις και επιπλέον συλλήψεις και σε άλλες μονάδες του Ελληνικού Στρατού. Η ανακάλυψη και καταστολή πάντως του στασιαστικού κινήματος είχε μια ακόμα ισχυρή συνέπεια, τη δημιουργία του στρατοπέδου της Μακρονήσου…