Η Μασάντα δεν θα ξαναπέσει !!!
Γιώργος Φωτόπουλος Μελέτη- έρευνα-
συγγραφή
Ιστορία-θρύλοι- παραδόσεις !!!
Η Μασάντα είναι ένα γρανιτένιο
οροπέδιο, έκτασης 10 περίπου εκταρίων στην Ιουδαία, κοντά στη Νεκρή
Θάλασσα. Τριάντα περίπου χρόνια πριν απ’ τη γέννηση του Χριστού είχε μεταβληθεί
σε ακρόπολη απ’ τον Ηρώδη το Μέγα, το βασιλιά των
Εβραίων. Άνθρωπος που ζούσε πάντοτε κάτω απ’ το φόβο μιας ενδεχόμενης συνωμοσίας,
έχτισε μεγάλα τείχη και πύργους στον περίγυρο του πέτρινου αυτού πλατώ κι
έσκαψε δέκα μεγάλα υδραγωγεία, που το καθένα χωρούσε 40 εκατομμύρια λίτρα νερό
για περιπτώσεις πολιορκίας. Στις πλαγιές των βράχων ο Ηρώδης
έχτισε παλάτια και βίλες αναψυχής, πάνω σε επίπεδα ανοίγματα που δημιούργησε,
κόβοντας τις γυμνές επιφάνειες της πέτρας. Ήταν ένα καταφύγιο ασφαλές και
μεγαλόπρεπο.
Πολύ ύστερα απ’
το θάνατο του Ηρώδη, οι Ζηλωτές,
κάτω απ’ την ηγεσία του Μαναχέμ, επαναστάτησαν κατά της
επικυριαρχίας των Ρωμαίων.
Τέσσερα χρόνια αργότερα η επανάστασή τους κατατροπώθηκε και μόνο η Μασάντα κρατούσε ακόμα.
Τέσσερα χρόνια αργότερα η επανάστασή τους κατατροπώθηκε και μόνο η Μασάντα κρατούσε ακόμα.
Ο Ρωμαίος
διοικητής της Ιουδαίας Σίλβιος Φλάβιος εκστράτευσε κατά
της Μασάντα το 72 μ.Χ. σαν αρχηγός της
φοβερής δέκατης λεγεώνας.
Νωρίς το 73 είχε χτίσει ένα ψηλό τείχος που περιέβαλε
γύρω-γύρω ολόκληρη τη Μασάντα, έτσι, που να μην μπορεί
κανείς απ’ τους πολιορκούμενους να ξεφύγει.
Τότε κατέστρωσε
το σχέδιο της τελικής επίθεσης.
Είδε, ότι το
μόνο ευπρόσβλητο σημείο ήταν ένα άκρο στη δυτική πλευρά κι εκεί άρχισε αμέσως
να χτίζει ένα σκαρπωτό ανέβασμα ύψους 27 μέτρων. Η Μασάντα
ήταν πια καταδικασμένη.
Σήμερα η Μασάντα έχει διατηρηθεί απ’ το Ισραήλ σαν ιερός χώρος κι έχει μεγάλη σημασία για
τους Εβραίους.
Απόδειξη: Κάθε νεοσύλλεκτος Ισραηλίτης
στρατιώτης λέει στον όρκο του: "Η Μασάντα δε θα
ξαναπέσει".
Απέχει από το
Arad μόνο μισή ώρα με το αυτοκίνητο κι από την Ιερουσαλήμ η απόσταση είναι 147
χιλιόμετρα.
Μασάντα και Ιωσήφ μπεν Ματθίας, ή
Ιώσηπος
Στο
πανεπιστήμιο του Μünster, Γερμανία, παπυρολόγοι μελετούν γράμμα-γράμμα όλα τα
κείμενα του Ιώσηπου βάσει των
οποίων ο καθηγητής Yigael Yadin της αρχαιολογίας του Τελ Αβίβ έκανε ανασκαφές στην Μασάντα το 1963-1965 και έφερε στο φως της
δημοσιότητος τα σημαντικότερα ευρήματα
του κράτους Ισραήλ.
Οι Ρωμαίοι
περιέβαλαν το οχυρό μ' ένα παχύ πέτρινο τείχος και με οχτώ στρατόπεδα τα οποία
είχαν πέτρινα τείχη. Τελικά, κατασκεύασαν μια χωμάτινη ράμπα ως την κορυφή.
Ήταν ένα ανθρωποποίητο επικλινές μήκους 197 μέτρων και ύψους 55 μέτρων. Πάνω σ'
αυτό κατασκεύασαν έναν πύργο στον οποίο τοποθέτησαν πολιορκητικό κριό για να
διαρρήξουν το τείχος της Μασάντας.
Μέχρι σήμερα
φαίνεται το εμφανές περίγραμμα των ρωμαϊκών στρατοπέδων, τα πολιορκητικά τείχη
γύρω από το οχυρό και η τεράστια ράμπα. Το 73 μ.Χ., το εβραϊκό οχυρό Μασάντα
καταλαμβάνεται από τους Ρωμαίους, ύστερα από πολιορκία μόνο λίγων μηνών.
Ο Ιωσήφ μπεν Ματθίας, ή Ιώσηπος (Josephus
Flavius 37 ως μετά το 100 μ.Χ.), γεννήθηκε λίγο μετά το θάνατο του
Χριστού, τον πρώτο χρόνο της βασιλείας του Ρωμαίου αυτοκράτορα Καλιγούλα. Γι’
αυτόν διαθέτουμε πολλές πληροφορίες, αφού φρόντισε ο ίδιος να γράψει την
αυτοβιογραφία του. Ο πατέρας του Ιώσηπου ανήκε σε ιερατική
οικογένεια. Η μητέρα του, ήταν απόγονος του Ασμοναίου αρχιερέα Ιωνάθαν. Μετά από πολλούς
αγώνες οι Μακκαβαίοι / Ασμοναίοι κατόρθωσαν να δώσουν
στους Ιουδαίους την ανεξαρτησία τους. Η οικογένειά του Ιώσηπου
κυβέρνησε την Ιουδαία μέχρι την εποχή που κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους. Ωστόσο
όλα αυτά τα χρόνια ο εξελληνισμός των Ιουδαίων συνεχίστηκε. Γι' αυτό εξακολουθούσαν και οι διαμάχες ανάμεσα
στους εξελληνισμένους Ιουδαίους και
τους «ευσεβείς».
Οι πρώτοι
έφταναν, όπως είδαμε, στο σημείο να απορρίπτουν τις πατρογονικές τους παραδόσεις.
Αντίθετα οι δεύτεροι πίστευαν ότι έπρεπε να μένουν πιστοί αποκλειστικά στη δική
τους παράδοση και αρνούνταν οτιδήποτε ξένο. Εφάρμοζαν αυστηρά όχι μόνο το Νόμο
αλλά και τις ερμηνείες των Γραμματέων. Ο απλός λαός βρισκόταν σε σύγχυση και
δεν ήξερε πια ποιον να εμπιστευτεί. Με το πέρασμα των χρόνων η σύγχυση ολοένα
και μεγάλωνε. Ο Ιώσηπος υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας καθώς και μοναδικός μάρτυρας της πτώσεως του φρουρίου στην Μασάντα.
Ο Ιώσηπος γράφει τι έκαναν: «Όλοι θανάτωσαν
τις οικογένειές τους... κατόπιν, αφού διάλεξαν με κλήρο δέκα άντρες ως
εκτελεστές των υπολοίπων, ο καθένας ξάπλωσε δίπλα στη γυναίκα του και στα
παιδιά του, άπλωσε τα χέρια του γύρω τους και άφησε ακάλυπτο το λαρύγγι του για
εκείνους που έπρεπε να φέρουν σε πέρας αυτόν τον οδυνηρό διορισμό. Οι
τελευταίοι τους έσφαξαν όλους χωρίς δισταγμό και στη συνέχεια ακολούθησαν την
ίδια διαδικασία σφάζοντας ο ένας τον άλλον… μόνο μια ηλικιωμένη γυναίκα μαζί με
κάποια άλλη… διέφυγαν… Τα θύματα, στα οποία περιλαμβάνονταν γυναίκες και
παιδιά, ανήλθαν στα εννιακόσια εξήντα άτομα».
Στη Μασάντα, οι αρχαιολόγοι βρήκαν εκατοντάδες νομίσματα με εβραϊκές
επιγραφές, λόγου χάρη «Για την ελευθερία της Σιών» και «Ιερουσαλήμ η
Αγία». Ο Δρ Γιγκαέλ Γιαντίν στο βιβλίο του Μασάντα γράφει: «Οι
σίκλοι που περιλαμβάνονται στα ευρήματά μας εκπροσωπούν όλα τα χρόνια της
εξέγερσης, από τον πρώτο χρόνο ως τον πολύ σπάνιο πέμπτο, ο οποίος ήταν ο
τελευταίος χρόνος κατά τον οποίο κόπηκαν σίκλοι και αντιστοιχεί με το 70 μ.Χ.
όταν καταστράφηκε ο Ναός της Ιερουσαλήμ».
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΟΥΔΑΙΑ
Μετά την
κατάκτηση της Παλαιστίνης από τον Μ. Αλέξανδρο επικράτησε η δυναστεία των
Πτολεμαίων την οποία διαδέχθηκε η μακεδονική δυναστεία των Σελευκιδών οπότε ο
ρόλος του ελληνισμού στην Ιουδαία γίνεται ολοένα σημαντικότερος.
Τα ανώτερα
στρώματα, οι διανοούμενοι, οι ευγενείς, και πολλοί άλλοι ένιωθαν περισσότερο
κοσμοπολίτες προσελκύονταν από τον ελληνικό πολιτισμό που ήταν φιλελεύθερος και
ανεκτικός. Εγκατέλειψαν τούς συντηρητικούς κύκλους οι οποίοι επέμεναν στην
κλειστή τους κάστα υπερηφανευόμενοι για τον "ιερό
σπόρο" των προγόνων τους.
Με λίγα λόγια,
το διαπολιτισμικό και πολυεθνοτικό περιβάλλον στο οποίο ζουσαν, ανάγκασε τους
Εβραίους να αναζητήσουν τα ουσιώδη στοιχεία της ταυτότητάς του χρησιμοποιώντας
σε μεγάλο βαθμό τα πνευματικά μέσα που τους παρείχε ο Ελληνισμός.
Σίγουρα δεν
είναι λάθος να συμπεράνουμε ότι κατά την εποχή εκείνη ο ελληνικός τρόπος ζωής
και σκέψης ασκεί σαγηνευτική γοητεία και επιρροή σε ένα υπολογίσιμο κομμάτι της
εβραϊκής ελίτ.
Το δεύτερο βιβλίο των Μακκαβαίων όμως επικρίνει την "άνθηση του ελληνισμού" και την "ξενομανία".
Σε αυτήν την περίπτωση οι Ιουδαίοι ιερείς έκαναν τα πάντα για να σταματήσουν τον εξελληνισμό, καθώς έβλεπαν να κινδυνεύουν τα αρχαία ιουδαϊκά έθιμα, αλλά και το πουγκί τους. Ο φανατικός ιερέας Ονίας Γ αντιστέκονταν. Τελικά, ο ίδιος ο αδελφός του, ο Ιάσων κατάφερε να γίνει αυτός αρχιερέας και έχτισε στην Ιερουσαλήμ ένα γυμνάσιον, ένα εφηβείον, και επιδίωκε να γίνει η Ιερουσαλήμ μια ελληνική πόλις. Το οποίο σχεδόν πέτυχε.
Το δεύτερο βιβλίο των Μακκαβαίων όμως επικρίνει την "άνθηση του ελληνισμού" και την "ξενομανία".
Σε αυτήν την περίπτωση οι Ιουδαίοι ιερείς έκαναν τα πάντα για να σταματήσουν τον εξελληνισμό, καθώς έβλεπαν να κινδυνεύουν τα αρχαία ιουδαϊκά έθιμα, αλλά και το πουγκί τους. Ο φανατικός ιερέας Ονίας Γ αντιστέκονταν. Τελικά, ο ίδιος ο αδελφός του, ο Ιάσων κατάφερε να γίνει αυτός αρχιερέας και έχτισε στην Ιερουσαλήμ ένα γυμνάσιον, ένα εφηβείον, και επιδίωκε να γίνει η Ιερουσαλήμ μια ελληνική πόλις. Το οποίο σχεδόν πέτυχε.
Οι οπαδοί των
αρχαίων ιουδαϊκών παραδόσεων ξεσήκωσαν διαμάχες, οδομαχίες,.
Ο βασιλιάς
βρισκόταν σε οικονομική στενότητα εξαιτίας των βαριών όρων που του επέβαλαν οι
Ρωμαίοι μετά την υπογραφή της Ειρήνης της
Απάμειας ( 188
π.Χ. )
Για να
ανταποκριθεί, διέταξε τον Ηλιόδωρο να πάει στην Ιερουσαλήμ και να καταχέσει το θησαυρό
που βρισκόταν στο Ναό. Η προσπάθεια ματαιώθηκε από τούς ιερείς, οι
οποίοι ντυμένοι σαν άγγελοι πάνω σε άλογα
έδιωξαν τους στρατιώτες από τον ναό. Ο Πάπας Λέων Γ'
πρόσταξε τον Ραφαήλ να αποθανατίσει το
γεγονός σε ένα τοίχο του Βατικανού προς παραδειγματισμό.
Τελικά ο
δραστήριος Αντίοχος Δ' ο Επιφανής εισβάλει στον ναό,
ανοικοδομεί ένα βωμό του Ολυμπίου Διός
πάνω από το ανακαινισμένο μεγάλο θυσιαστήριο των ολοκαυτωμάτων, απαγορεύει την
επικίνδυνη για το βασίλειό του ιουδαϊκή θρησκεία και αποσπάει τον θησαυρό του
Ναού ο οποίος είναι 1800
τάλαντα περίπου 7.500.000 Ευρώ!!!
Σαν συνέπεια
ξέσπασε επανάσταση στην πόλη με αρχηγούς τους Μακκαβαίους (ιουδαίοι
ιερείς- μαχαιροβγάλτες).
Αυτοί κατάφεραν
να φέρουν την πόλη υπό την κυριαρχία τους και να δημιουργήσουν ένα ιουδαϊκό
κράτος υπό την ηγεμονία τους.
Τα γεγονότα
αυτά περιλαμβάνονται στα (πλήρως ανθελληνικά) Βιβλία των Μακκαβαίων
.
Ο Ιούδας Μακαβαίος αναστηλώνει τον ναό του Σολομώντος στην
Ιερουσαλήμ. Το γεγονός γιορτάζεται κάθε χρόνο από τους Εβραίους («Χανούκα»).
Η Μασάντα είναι μια απ’ τις σπουδαίες ιστορίες αγώνων των λαών για τη
λευτεριά τους. Μέχρι τώρα η ιστορία αυτή ήταν αμφισβητούμενη κι αμφίβολη, γιατί
αναφέρονταν από ένα Εβραίο, τον Ιωσήφιο, ο οποίος δεν είχε καμιά
άμεση σχέση με τη Μασάντα.
Η απόδειξη της
αλήθειας βρέθηκε το 1963 σε μια απ’ τις
δυσκολότερες ανασκαφές που έγιναν ποτέ.
Πέντε χιλιάδες
εθελοντές απ’ όλον τον κόσμο άρχισαν να εργάζονται κάτω απ’ την εποπτεία του
πιο φημισμένου αρχαιολόγου του Ισραήλ, καθηγητή Γιάγκελ-Γιαντίμ.
Δεκαεννιά αιώνες αργότερα η αρχαιολογική
σκαπάνη έφερε σε φως μαρτυρίες σχετικές με την τελευταία μέρα των Ζηλωτών στο αδύναμο πια κάστρο τους. Βρέθηκαν αποθήκες τροφίμων που
δεν είχαν πυρποληθεί κι ένας σωρός χάλκινων κερμάτων, που χρησιμοποιούνταν απ’
τους πολιορκημένους σαν κουπόνια διανομής των τροφίμων κατά τις μέρες της
πολιορκίας.
Κάτω απ’ το
πάτωμα ενός κατάμαυρου απ’ τους καπνούς δωματίου βρήκαν κρυμμένους προσεχτικά 14 κυλίνδρους, ο καθένας απ’ τους οποίους
χρονολογείται σήμερα απ’ τους ειδικούς με κάποια βεβαιότητα λίγο πριν απ’ το
έτος 73 μ.Χ.. Όλοι περιέχουν αποσπάσματα απ’ τα βιβλία της Βίβλου, όπως Δευτερονόμιο, Ιεζεκιήλ, Ψαλμοί και μέρη απ’ τα Απόκρυφα. Επίσης, βρέθηκε κι ένα
κομμάτι δερμάτινου καλύματος, σαν κι αυτό που βρέθηκε στους κυλίνδρους που
ανακαλύφτηκαν στη Νεκρή Θάλασσα.
Στο στρατηγικό
σημείο που ήταν προς το μέρος απ’ το οποίο αναμένονταν η ρωμαϊκή επίθεση οι
αρχαιολόγοι βρήκαν μια πανοπλία ανώτερου αξιωματικού. Δίπλα της βρέθηκαν 11
πήλινοι αμφορείς. Ο καθένας απ’ αυτούς φέρει σκαλισμένο κι ένα όνομα. Σ’ ένα
ήταν σκαλισμένο και το όνομα Μπεν Γιαήρ.
Ήταν άραγε
πιθανόν ανάμεσα στους 10 λαχνούς να είχε τραβηχτεί και ενδέκατος κι αυτός να
ήταν ο ηρωικός αρχηγός Ελεάζαρ Μπεν Γιαήρ; Και μήπως
πάλι αυτός ήταν ο τελευταίος ζωντανός που απόμεινε, για να αποτελειωθεί μόνος
του κι απ’ το δικό του ξίφος; Είναι πιθανότατο, γιατί ένας άνθρωπος με τέτοια
επιμονή και θέληση δε θα ήταν δυνατό να εξαιρέσει τον εαυτό του από κάτι που
ζήτησε να κάνουν οι συμπατριώτες του.
Η Μασάντα το οχυρό-ανάκτορο που είχε χτίσει ο Ηρώδης ο
Μέγας ήταν στην πραγματικότητα μια αετοφωλιά που βρίσκονταν στην Νεκρά
θάλασσα. Ο απόκρημνος βράχος κατέχονταν σταθερά από τον Ελεάζαρο γιο του
Ιαείρου και τους Σικάριους που είχε υπό τις διαταγές
του.
Η πολιορκία
Ο Φλάβιος Σίλβας συγκέντρωσε την Χη (10η) λεγεώνα και 4.000 άνδρες των επικουρικών σωμάτων και ξεκίνησε για το οχυρό (φθινόπωρο του 73).
Οι Ιουδαίοι
υποκύπτουν στην Ρώμη. Αφού εγκατέστησε
το επιτελείο του στους πρόποδες του βράχου και βεβαιώθηκε ότι άντρες
ανεφοδιάζονταν επαρκώς με τρόφιμα και νερό ο Φλάβιος Σίλβας
διέταξε την κατασκευή ενός τείχους πλάτους δυο μέτρων γύρω από ολόκληρο το
βουνό-οχυρό με φυλάκια-συνδετικούς κρίκους ανά τριάντα μέτρα.
Τα στρατεύματα
του εγκατασταθήκαν σε οκτώ μεγάλα στρατόπεδα γύρω από τις παρυφές του βράχου.
Έτσι ο Φλάβιος Σίλβας εξασφάλισε ότι κανείς από
τους υπερασπιστές του βράχου δεν θα μπορούσε να διαφύγει. Δεν είχε όμως σκοπό
να περιμένει να πεθάνουν οι πολιορκημένοι από την πείνα. Έτσι παρέταξε σε
στρατηγικές θέσεις τα εκήβολα όπλα που διέθετε για να αναλάβουν δράση.
Η κάθε λεγεώνα
διέθετε συνήθως 55
βαλιστρίδες (οξυβελείς καταπέλτες) και 10 όναγρους (είδος
πετροβόλου καταπέλτη). Οι καταπέλτες όμως της συγκεκριμένης λεγεώνας
αποτελούσαν εξαίρεση καθώς ήταν ισχυρότεροι και δυνατότεροι από εκείνους των
άλλων λεγεώνων. Ιδίως οι όναγροι που διέθετε η λεγεώνα εκσφενδόνιζαν βράχους 25 κιλών σε αποστάσεις 400
μέτρων. Οι κρούσεις αυτών των λίθων ήταν καταστροφικές για τα υλικά
(οχυρώσεις και κτίσματα) και μοιραίες για τους υπερασπιστές.
Οι αμυνόμενοι
ανέπτυξαν ένα σύστημα προειδοποίησης επειδή οι λίθοι ήταν ανοιχτόχρωμοι ή
λευκοί και αντανακλούσαν το φως του ηλίου ενώ βρίσκονταν στον αέρα
κατορθώνοντας να περιορίσουν τις ανθρώπινες απώλειες. Όταν το αντιλήφθηκαν αυτό
οι Ρωμαίοι έβαψαν τους λίθους μαύρους αχρηστεύοντας έτσι αυτό το σύστημα
προειδοποίησης. Στο μεταξύ οι μηχανικοί του Φλάβιου Σίλβα
συνέλαβαν μια εξαιρετική ιδέα To κυριότερο πρόβλημα που αντιμετώπιζαν οι
πολιορκητές ήταν η τεράστια υψομετρική διαφορά του οχυρού από την επιφάνεια της
άνυδρης ερήμου. Αυτό εμπόδιζε το πλήθος των ρωμαϊκών μηχανών να δράσει στο
μέγιστο της αποτελεσματικότητας του. Επιπλέον οι πολιορκημένοι ήταν
προετοιμασμένοι για πολύμηνη πολιορκία και ήταν αδύνατο λόγω της μειωμένης
αποτελεσματικότητας των τοξευμάτων και των βλημάτων να εξοντωθούν όλοι. Μόνο αν
οι πολιορκητικές μηχανές μπορούσαν να μεταφερθούν εμπρός από τα τείχη θα
μπορούσαν να γίνουν αποτελεσματικές.
Οι Ρωμαίοι
μηχανικοί παρατήρησαν ότι η δυτική πλευρά του βράχου πλησίαζε αρκετά τις
καταπτώσεις ενός άλλου χαμηλότερου υψώματος όπου βρίσκονταν το ρωμαϊκό
αρχηγείο. Αν κατάφερναν να κατασκευάσουν μια κεκλιμένη ανοδική γέφυρα θα
βρίσκονταν μπροστά στην είσοδο
του δυτικού παλατιού του Ηρώδη (σύμφωνα
με περιγραφές αιχμαλώτων για την διάταξη των οικημάτων πάνω στο βράχο).
Εκεί μάλιστα
βρίσκονταν συμπτωματικά και το αρχηγείο του Ελεάζαρου.
Για να κατασκευάσουν αυτό το πρόσχωμα οι Ρωμαίοι χρησιμοποίησαν μεγάλα ξύλινα
κιβώτια από κορμούς δέντρων που τα μετέφεραν από μακριά. Αρχικά τοποθέτησαν το
πρώτο άδειο κιβώτιο στο σημείο που είχαν προκαθορίσει και το γέμισαν με χώμα.
Όταν γέμισαν το πρώτο τοποθετούσαν το επόμενο άδειο κιβώτιο σε άλλη
προκαθορισμένη θέση και έκαναν ότι και την πρώτη φορά. Αυτή η διαδικασία
επαναλαμβάνονταν συνεχώς με κάθε άδειο κιβώτιο που τοποθετούνταν στο πρόσχωμα.
Για την εργασία
αυτή χρησιμοποιήθηκαν αναρίθμητοι Ιουδαίοι αιχμάλωτοι. Οι συνθήκες διαβίωσης
και εργασίας ήταν γι’ αυτούς εξοντωτικές. Καθώς το πρόσχωμα πλησίαζε προς το
βράχο κινδύνευαν επιπλέον και από τα τοξεύματα των πολιορκημένων, εργαζόμενοι
χωρίς κάλυψη στις άκρες του. Ταυτόχρονα Ρωμαίοι ιππείς περιπολούσαν συνεχώς σε
όλο το μήκος των τειχισμάτων εμποδίζοντας οποιαδήποτε μεμονωμένη απόδραση ενώ
οι βλητικές μηχανές βρίσκονταν σε πλήρη δράση κάθε μέρα κρατώντας
απασχολημένους τους Ιουδαίους. Πάνω στο ύψωμα όπου βρίσκονταν το ρωμαϊκό
αρχηγείο άλλοι αιχμάλωτοι κατασκεύασαν έναν σιδηρόφρακτο πύργο ύψους τριάντα
μέτρων και έναν ισχυρό κριό.
Η πτώση του οχυρού
Η κατασκευή του
έργου κράτησε μήνες και τελείωσε την άνοιξη του 74. Τότε προωθήθηκαν πάνω στο πρόσχωμα ο πύργος και ο κριός. Ο ισχυρός κριός
γκρέμισε το τείχος σε εκείνο το σημείο όμως οι πολιορκητές διαπίστωσαν ότι οι
αμυνόμενοι είχαν ανεγείρει ένα δεύτερο εσωτερικό τείχος. Το τείχος αυτό ήταν
φτιαγμένο από δυο σειρές ξύλων και κορμών δέντρων.
Μεταξύ των δυο
σειρών είχαν τοποθετήσει όγκους από φρεσκοσκαμμένο χώμα. Το παράδοξο με αυτό το
τείχος ήταν ότι λόγω της κατασκευές του όχι μόνο άντεχε αλλά σταθεροποιούνταν
ακόμα περισσότερο όταν δέχονταν τα χτυπήματα του κριού.
Τα ξύλα για την
κατασκευή του τείχους τα βρήκαν οι πολιορκημένοι αποστεγάζοντας όλο σχεδόν το
ανάκτορο του Ηρώδη. Η κατασκευή του τείχους γίνονταν κατά την διάρκεια της
νύχτας στο σημείο όπου οι πολιορκημένοι είχαν προβλέψει ότι θα κατέληγε το
ύψους εκατόν δέκα και μήκους διακοσίων
έξι μέτρων πρόσχωμα.
Ο Φλάβιος Σίλβας μόλις συνειδητοποίησε το πρόβλημα διέταξε τους
άντρες του να πυρπολήσουν το δεύτερο τείχος. Ως το τέλος της δεύτερης ημέρας
διεξάγονταν άγριος αγώνας στις επάλξεις. Κατόπιν τα πράγματα δεν είναι
ξεκάθαρα.
Σύμφωνα με την
πιθανότερη και πιο ευλογοφανή εκδοχή κατά την διάρκεια της νύχτας οι
επιτιθέμενοι διέσπασαν την γραμμή των υπερασπιστών και τους κατακρεούργησαν.
Ωστόσο μερικοί Σικάριοι μην αντέχοντας το φρικτό τέλος
αυτοκτόνησαν.
Από τους 960 περίπου υπερασπιστές της
Μασάντα δεν επέζησε κανείς.
Οι νεκροί πετάχτηκαν από τα τείχη και τα πτώματα τους έγιναν βορά των ορνέων.
Στο οχυρό στρατωνίστηκαν στοιχεία της Ι΄ λεγεώνας.
ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΗΣ ΜΑΣΑΝΤΑ
Καθώς το 73 μ.Χ. η φοβερή δέκατη ρωμαϊκή λεγεώνα
προετοιμάζονταν για την τελική σαρωτική επίθεση κατά του ισχυρού φυσικού
φρουρίου της Μασάντα στην Ιουδαία, που το περιέβαλαν
ογκώδεις γρανίτινοι βράχοι, οι αρχηγοί των Εβραίων Ζηλωτών
που αμύνονταν σ’ αυτό κατέληξαν σε μια τρομερή απόφαση. Αντί να καταθέσουν τα
όπλα και να παραδοθούν στο βάρβαρο ξίφος των Ρωμαίων, στις εξορίες και στη
σκλαβιά, αποφάσισαν να πεθάνουν με τα ίδια τους τα χέρια. Το μαρτύριο αυτό των Ζηλωτών περιγράφεται απ’ τον Εβραίο ιστορικό Φλάβιο Ιωσήφιο. Σύμφωνα με τα γραφόμενα του Ιωσήφιου,
ο αρχηγός τους Ελεάζαρ Μπεν Γιαήρ, καθώς έβλεπε το τέλος να
πλησιάζει, έβγαλε ένα ηρωικό λόγο στους στρατιώτες του και σ’ όσους βρίσκονταν
μέσα στο φρούριο.
‘’Πρέπει
να περιμένουμε απ’ τους εχθρούς σκλαβιά, βασανιστήρια και θάνατο,’’ είπε, ‘’αν
πέσουμε στα χέρια τους ζωντανοί, επειδή είμαστε οι πρώτοι που αποκηρύξαμε την
εξουσία τους και τελευταίοι που θα υποταχτούμε σ’ αυτούς. Θα πρέπει να το
θεωρήσουμε σαν εύνοια της τύχης μας, αν μας επιτραπεί να επιλέξουμε μόνοι μας
τον τρόπο του θανάτου μας . . .
Ας
πεθάνουμε λοιπόν ελεύθεροι, περιστοιχισμένοι απ’ τις γυναίκες μας και τα παιδιά
μας . . . Αιώνιο ίλεως θα συνοδεύει τη μνήμη μας, αν αφαιρέσουμε τη δόξα απ’
τον εχθρό να μας συλλάβει ζωντανούς και να μας θανατώσει, όπως θέλει αυτός. Ας
μην του δώσουμε την ευκαιρία να θριαμβολογεί για την ήττα μας.
Ας
περιορίσουμε το θρίαμβό του μόνο πάνω στα λιγοστά σώματα εκείνων από μας που θα
ήθελαν να μείνουν στη ζωή και να γίνουν οι εκτελεστές μας . . . Ποιοι λοιπόν θα
είναι αυτοί οι γενναίοι που θα αναλάβουν να μας θανατώσουν όλους εδώ και θα
θελήσουν να αφαιρέσουν απ’ τους εχθρούς μας τη χαρά της νίκης κι από μας τη
σκλαβιά, τον εξευτελισμό και την ταπείνωση; . . .’’.
Ο Μπεν Γιαήρ διέταξε την πυρπόληση ολόκληρου του φρουρίου, εκτός απ’
τις αποθήκες τροφίμων.
Δεν ήθελε οι ομοεθνείς του να αποφασίσουν το θάνατο από
έλλειψη τροφής. Ήθελε, όποιος αποφασίσει να πεθάνει, να το κάνει από
θρησκευτική πίστη και εθνική περηφάνεια κι όχι από απελπισία και απόγνωση. Ύστερα απ’ το λόγο του αρχηγού, όλοι πήραν τη
μεγάλη απόφαση.
Οι παντρεμένοι
άντρες θανάτωσαν τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους. Μετά, έριξαν κλήρο
ανάμεσα στους εναπομείναντες, για να διαλέξουν δέκα, οι οποίοι θα θανάτωναν
τους άλλους επιζώντες. Οι δέκα αυτοί ξανάριξαν κλήρο, για να διαλέξουν έναν
ανάμεσά τους, που θα θανάτωνε τους άλλους εννιά. Ο τελευταίος θα έπρεπε να είχε
το κουράγιο να θανατώσει στο τέλος τον εαυτό του. Όταν οι Ρωμαίοι σκαρφάλωσαν
στα τείχη και μπήκαν στο φρούριο, δεν βρήκαν παρά μόνο πτώματα.
Ο Ιωσήφιος
έγραφε: ‘’Όταν οι Ρωμαίοι αντίκρυσαν τις
ατέλειωτες σειρές των νεκρών μέσα στο φρούριο, δεν χάρηκαν για τους εχθρούς
τους, αλλά θαύμασαν τη μεγαλοπρέπεια της απόφασής τους και τον τρόπο με τον
οποίο τόσοι πολλοί και χωρίς κανένα δισταγμό, αποφάσισαν να πεθάνουν’’.
Απ’ τους 967 πολιορκημένους μόνο εφτά –δυο
γυναίκες και πέντε παιδιά- επέζησαν, για να διηγηθούν την ιστορία.
Είχαν κρυφτεί
σε μια στέρνα και, όταν τους ανακάλυψαν οι Ρωμαίοι εντυπωσιάστηκαν τόσο πολύ
απ’ το εγχείρημα των συμπατριωτών τους, που τους χάρισαν τη ζωή.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Το δικό μου
συμπέρασμα είναι ότι και στην ευρύτερη περιοχή της βιβλικής Ιουδαίας, η
παρουσία των Ελλήνων ήταν έντονη, σε κάθε περίοδο. Είναι επίσης διαπιστωμένο
από την αφήγηση των περιστατικών στην ευρύτερη περιοχή της Ιουδαίας, ότι στη Μασάντα οι υπερασπιστές της, έπεσαν ηρωϊκά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου