Μπορούν οι πόλεις του μέλλοντος να αγκαλιάσουν τους ηλικιωμένους;

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 

Μπορούν οι πόλεις του μέλλοντος να αγκαλιάσουν τους ηλικιωμένους;

http://roykoymoykoy.blogspot.gr/

http://www.makthes.gr

του Κώστα Μπλιάτκα
    Δεν μπορούμε να το αρνηθούμε: Η συζήτηση για τα γεράματα είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Σε μία χρεοκοπημένη χώρα, ο λαός της οποίας έχει πια εθιστεί στα ωραία ψέματα και ακούει, χωρίς να αντιδρά, τα νέα για τις περικοπές των συντάξεων, καθώς και το άλλο ανέκδοτο με τον Τοτό και τον Κατρούγκαλο, όπου, λέει, αυξάνονται τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, επειδή αυξάνεται το… προσδόκιμο (την ώρα που οι ευπαθείς συνάνθρωποί μας της ώριμης ηλικίας πεθαίνουν αβοήθητοι σωρηδόν στα νοσοκομεία), τα άλλοτε τιμημένα γηρατειά έχουν αφεθεί στη μοίρα τους.

    Τι συμβαίνει όμως με τη γήρανση του πληθυσμού σε άλλες πιο κανονικές χώρες;

    Σύμφωνα με ρεπορτάζ του UN World Population Prospects ο παγκόσμιος πληθυσμός των ηλικιωμένων αυξάνεται με πρωτοφανή ρυθμό. Μέχρι το 2050 για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία οι άνω των 65 ετών θα είναι περισσότεροι από τα παιδιά κάτω των 15. Ο αριθμός των ατόμων άνω των 100 ετών θα αυξηθεί κατά 1.000%. Είναι προφανές ότι οι πόλεις του μέλλοντος πρέπει να προσαρμοστούν. Τούτο αντανακλά τη βελτίωση της υγείας και την αύξηση του προσδόκιμου ζωής. Ωστόσο, καθώς γερνάμε, οι κοινωνικές ανάγκες αλλάζουν. Με την προετοιμασία για αυτό οι πολιτικοί, οι πολεοδόμοι και οι αρχιτέκτονες μπορούν να βοηθήσουν μεγάλους πληθυσμούς με μία πρωτόγνωρη ποιότητα ζωής.

    Το γεγονός λόγου χάρη ότι οι άνθρωποι μεγάλης ηλικίας σταματούν κάποια στιγμή να οδηγούν ευνοεί τις δημόσιες μεταφορές και το βάδισμα. Ο μέσος άνθρωπος άνω των 65 ετών διαχειρίζεται μία ταχύτητα βαδίσματος των 3 χιλιομέτρων την ώρα. Στα 80 η ταχύτητα κατεβαίνει στα 2 χλμ. την ώρα, ενώ ο μέσος όρος για τις ηλικίες του ενεργού πληθυσμού είναι 4,8 χιλιόμετρα την ώρα. Η μείωση της απόστασης μεταξύ των στάσεων των μαζικών μέσων μεταφοράς, τα ειδικά καταστήματα, τα παγκάκια, τα δέντρα για σκιά, οι δημόσιες τουαλέτες και η βελτίωση-αύξηση της επιφάνειας των πεζοδρομίων ενθαρρύνουν τους ηλικιωμένους να βγουν έξω.

    Διαβάζω στον “Guardian” την εξομολόγηση ενός ανθρώπου μετά τα 90, που γνώρισε το Λονδίνο παιδάκι, μέσα στη φωτιά του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου:
    “Όταν ήμουν νεότερος, μία επίσκεψη στο Λονδίνο είναι πάντα μία αγαλλίαση στην ψυχή μου με μία αίσθηση ότι τα πάντα ήταν δυνατά και πως όλα θα μπορούσαν να ξεπεραστούν με αποφασιστικότητα και περιφρόνηση στα ανυπέρβλητα εμπόδια. Υποθέτω ότι ένιωσα με αυτόν τον τρόπο, γιατί ήρθα για πρώτη φορά στο Λονδίνο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

    ”Τότε η πόλη συμπεριφέρθηκε σαν πρωτεύουσα ενός μεγάλου έθνους: με αξιοπρέπεια και επιμονή. Το Λονδίνο στάθηκε ως φάρος ελπίδας για όλους τους κατοίκους αλλά και αυτούς που ήρθαν από άλλα μέρη της Βρετανίας.

    ”Και οι νέοι και οι γέροι αισθάνθηκαν συνδεδεμένοι με το πεπρωμένο του Λονδίνου και αυτό σήμαινε ότι όλοι πίστευαν πως ήταν ένα αναπόσπαστο μέρος αυτής της δυναμικής πόλης. Ο καθένας έβαζε πλάτες, για να βοηθήσει το Λονδίνο να επιβιώσει εκείνες τις σκοτεινές μέρες.

    ”Ο χρόνος έχει προχωρήσει και το Λονδίνο του 2016 δεν απειλείται από τις βόμβες του Χίτλερ αλλά από άλλες απειλές, που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο τη φήμη αυτής της μητρόπολης, που κάποτε είχε θεωρηθεί ως ένας φάρος για την αριστεία και την κοινωνική αλληλεγγύη για όλους τους κατοίκους της ανεξάρτητα από τον πλούτο, την ικανότητα ή την ηλικία.

    ”Το Λονδίνο έχει γίνει πιο πολωμένο στη σχέση πλούτου-φτώχειας σε σύγκριση με την εποχή της παιδικής ηλικίας μου. Τώρα κολακεύει τη νεολαία, ευνοεί τον ελιτισμό και περιφρονεί τη σοφία της κοινής λογικής, που μπορεί να αποκτηθεί μέσα από μία μακρά διάρκεια ζωής. Επιπλέον το Λονδίνο έχει γίνει μία μοναχική έρημος για τους ηλικιωμένους, εφόσον δεν ανήκουν στην κατηγορία πλουσίων του 1%. Έχει χάσει την αίσθηση της συμπόνιας, όταν πρόκειται για εκείνους που είναι πιο ευάλωτοι -ειδικά οι ηλικιωμένοι μετά το τέλος της ακμής τους θεωρούνται ως μία δαπανηρή επιβάρυνση. Στο 93 μου τα πόδια μου δεν λειτουργούν τόσο καλά, όπως όταν ήμουν στα 80 μου και μπορούσα ακόμη να περιφέρομαι σε όλη την πόλη με το μετρό.

    ”Το παράδειγμα του Λονδίνου με την αλαζονεία των νέων και πλουσίων και την αδιαφορία για άπορους και ηλικιωμένους δείχνει ένα ζοφερό μέλλον, αν δεν αλλάξει ριζικά η δομή των πόλεων, που πρέπει να γίνουν φιλικές προς τους απόμαχους της ζωής, αλλά και η κοινωνική πολιτική. Είναι σίγουρο, λένε οι επιστήμονες, ότι η πόλη θα γίνει πιο εχθρική προς τους ηλικιωμένους που δεν είναι πλούσιοι.

    ”Πρέπει να θυμόσαστε ανθρώπους όπως εγώ, οι γονείς σας, οι παππούδες, οι παλιοί αγαπημένοι σας δάσκαλοι, τα πρώτα σας αφεντικά. Όλοι αυτοί κάνουν τις κοινότητες πιο ζωντανές, πιο πολιτισμένες, πιο σοφές. Διότι δεν είναι μόνο η ιστορία αυτής της χώρας, είναι και το μέλλον της.

    ”Αλλιώς οι πόλεις θα απογυμνωθούν από κάθε διαφορετικότητα. Το άγριο κυνήγι του πλούτου θα οδηγήσει σε μία μονόπλευρη κοινωνία: Στους πλούσιους και σε αυτούς που τους υπηρετούν. Θα ήταν μία μεγάλη τραγωδία, αν οι πόλεις χάσουν τους ηλικιωμένους τους όχι μέσα από το φυσικό πέρασμα του χρόνου αλλά λόγω της ωμής ασχήμιας μιας βάρβαρης οικονομίας. Πρέπει να θυμόμαστε ότι το Λονδίνο χωρίς ηλικιωμένους δεν είναι μία πόλη αλλά ένα δάπεδο εργοστασίου, ένα μέρος όπου εργάζεστε, ένα κατάστημα χωρίς ιστορία, παρελθόν ή μέλλον, απλά ένας ατέλειωτος ενεστώτας χρόνος στην επιδίωξη των χρημάτων”.