ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ: Η ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ ΦΙΛΩΝ

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ: Η ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ

http://roykoymoykoy.blogspot.gr/

Νικόλαος Ζαρκάδας    Υποστράτηγος ε.α.

            Μουργκάνα. Τραχύς και δυσπρόσιτος ορεινός όγκος της περιοχής Θεσπρωτίας της Η­πεί­ρου πάνω στην οριοθετική γραμμή μεταξύ της Ελλάδος και της Αλβανίας.

            Κατά την περίοδο του συμμοριτοπολέμου, Μάρτιος 1946  -  Αύγουστος 1949, απο­τέ­λε­­σε ισχυρό και θεωρούμενο σαν απόρθητο φρούριο, μετά την κατάληψη, οργάνωση και ο­χύ­­ρωση από τις ξενοκίνητες ανταρτικές δυνάμεις.

            Η γειτνίαση με την Αλβανία διευκόλυνε τις δυνάμεις του μίσους στις αναπληρώσεις α­πω­λειών προσωπικού και στην παροχή συνεχούς ρεύματος διοικητικής μέριμνας.

            Την οχυρωμένη αυτή τοποθεσία αποφάσισε να καταλάβει και να εκκαθαρίσει ο ελ­λη­­νικός στρατός και προς τον σκοπόν αυτόν ενήργησε τρεις επιθετικές ενέργειες. Με την τε­λευταία του μήνα Σεπτεμβρίου 1948 επέτυχε πλήρως τον αντικειμενικό του σκοπό με σο­βα­ρές απώλειες των ανταρτικών δυνάμεων σε προσωπικό και πολεμικό υλικό.

            Βαριές ήταν οι απώλειες προσωπικού και του εθνικού στρατού, τόσον κατά τις αλλε­πάλ­ληλες και συνεχείς επιθετικές ενέργειες, όσο και κατά τις προηγηθείσες εκκαθαριστικές ε­πι­χειρήσεις της περιοχής. Αποτελεί εξαιρετική και μοναδική περίπτωση η αιχμαλωσία λό­χου του 611 Τ.Π. δύναμης 120 ανδρών, τους οποίους, κατά παράβαση των διεθνών κανό­νων και του δικαίου του πολέμου, αλυσόδεσαν με σύρματα και καλώδια και στην συνέχεια βα­σάνισαν και εκτέλεσαν κατ' απάνθρωπο και φρικτό τρόπο και τελικά έριξαν σε ομαδικό τά­φο στην περιοχή του χωριού Τσαμαντά της Θεσπρωτίας.

            Τελευταία, προς τιμήν των θυσιασθέντων και των πεσόντων αξιωματικών, οπλιτών και ιδιωτών κατά τις πολεμικές επιχειρήσεις της περιοχής Μουργκάνας αναγέρθηκε επιβλη­τι­κό και μεγαλοπρεπές μνημείο στον Τσαμαντά. Στο μνημείο αυτό κάθε χρόνο, την τελευ­ταία Κυριακή του μήνα Σεπτεμβίου τελείται με πρωτοβουλία και μέριμνα του συνδέσμου "Φίλοι του Στρατού Φιλιατών" επιμνημόσυνη δέηση και κατατίθενται δάφνινα στεφάνια μνή­μης, τιμής και ευγνωμοσύνης. Πάντοτε δε παρίσταται αντιπροσωπεία του Παραρτή­μα­τος Κεντρικής Μακεδονίας του Π.Σ.Α. Πεζικού.

            Τεράστια και αποφασιστική η σημασία της είχε εκτιμήσει και αναγνωρίσει και η διοί­κηση του Α' Σώματος Στρατού με αποτέλεσμα να αποτυπώσει στον θυρέο - έμβλημά του το όνο­μα Μουργκάνα μετάξύ των σημαντικότερων νικών του (ΕΘΝΙΚΗ ΗΧΩ).

             Παρά την εξαιρετική και πανθομολογούμενη σημασία της, η Ε.Α.Α.Σ. αποφεύγει συ­στηματικά να συμπεριλάβει την εκδήλωση της μνήμης της στο επετειακό ημερολόγιο αυ­τής.

            Η αναδρομή στον συμμοριτοπόλεμο, όπως έμαθα να αποκαλείται το χρονικό διά­στη­μα 1946 - 1949 ή στον εμφύλιο πόλεμο, όπως τον έμαθαν οι νεώτεροί μας, μας θυμίζει την φρί­κη του πολέμου αυτού και μας διδάσκει ότι ο πιο άγριος και πολύνεκρος πόλεμος είναι πά­ντοτε ο εμφύλιος. Λιγοστεύουν με τα χρόνια όσοι διατηρούν ακόμα ζωντανές στη μνήμη τους τις αγριότητες και τις αθλιότητες του εμφυλίου πολέμου.

            Βέβαια, δεν θέλουμε να ξύσουμε πληγές ή να ανασκαλέψουμε τις φρικτές μνήμες της πε­­ριόδου του αδελφοκτόνου σπαραγμού. Θεωρούμε χρέος μας και επιθυμούμε να υπεν­θυ­μί­σουμε, να επισημάνουμε και να διατηρήσουμε τη μνήμη των φρικτών κατα­στά­σεων που βιώσ­αμε, κατά τις οποίες άνθρωποι που αγάπησαν την πρόοδο, που αγάπησαν την Πατρίδα, που είχαν ευγενικές φιλοδοξίες μεταβλήθηκαν σε τυράννους και καταπιεστές των ίδιων τους των φίλων, των συγγενών, των αδελφών και των συγχωριανών τους.

            Σήμερα οι ιδελογικά προσκείμενοι προς τις επιδιώξεις του συμμοριτοπολέμου και οι ο­ποίοι συντηρούν τον εμφύλιο πόλεμο, ως μέρος του πολιτικού τους λόγου, ας παύσουν να α­να­σκευάζουν κάθε εθνική εκδήλωση διατήρησης της μνήμης, να παρουσιάζουν χαλ­κευ­μέ­να επιχειρήματα και να πλέκουν εγκώμια μωρίας προς κάθε ευκολόπιστο.

            Η γνώση και η κατανόηση των γεγονότων περασμένων εποχών δεν είναι μόνο δι­δα­χή, αλλά λειτουργεί και ως λύτρωση (Αλ. Βοβολίνη).