Ν. Κοτζιάς: Όσο δεν βρίσκεται λύση για το όνομα, η ΠΓΔΜ θα παραμένει
εκτός Ε.Ε. και ΝΑΤΟ.
Φαντάζομαι, πως η λύση στο
όνομα της ΠΓΔΜ, δεν περιέχει το όνομα ‘’ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ’’ ή παράγωγά του.
ΟΠΩΣ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΛΑΟΣ !
Εάν είναι έτσι, συμφωνώ
απολύτως.
Μήπως απλώς το φαντάζομαι
και άλλα έχουν στο μυαλό τους ?
Συνέντευξη στον Παντελή Σαββίδη
Ο Νίκος Κοτζιάς
μιλά για το επίπεδο των σχέσεών μας με την ΠΓΔΜ, για το
ευαίσθητο θέμα της ονομασίας του γειτονικού κράτους, καθώς και για την
προσπάθεια των Σκοπίων για ένταξη στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ.
Προτείνει υπογραφή συμφώνου φιλίας Ελλάδας - Αλβανίας, εντός του οποίου θα υπάρχουν απαντήσεις σε
όλα τα ζητήματα που προκαλούν την καχυποψία μεταξύ των δύο χωρών.
Ο κ. Κοτζιάς
δίνει απαντήσεις για την Ειδομένη, καταγγέλλοντας ότι υπάρχουν κάποιες ΜΚΟ που έχουν μετατρέψει σε μπίζνα
το προσφυγικό. Επίσης εκφράζει την άποψη ότι η νατοϊκή δύναμη στο Αιγαίο δεν ανταποκρίνεται στα
καθήκοντά της. Είναι πιο πολύ παραλυμένη απ’ ό,τι θα περίμενε
κανείς, επισημαίνει.
Κύριε υπουργέ,
στις 21 και 22 Απριλίου στη Θεσσαλονίκη έγινε μία συνάντηση με ομολόγους σας
από τρεις βαλκανικές χώρες (Αλβανία, πΓΔΜ, Βουλγαρία). Μπορείτε επιγραμματικά
να μας πείτε τα ουσιαστικά συμπεράσματα αυτής της συνάντησης;
Πρώτον, ότι πρέπει να φροντίσουμε καλύτερα
τη συνεργασία μας και το συντονισμό μας στις δράσεις, δεύτερον ότι πρέπει να
χτυπήσουμε μεθοδικά και με επαρκείς πληροφορίες την παράνομη διακίνηση
ανθρώπων, καθώς και τα συστήματα διακίνησης, που αποτελούν μία ανερχόμενη
μπίζνα, και στην περιοχή των Βαλκανίων και στην περιοχή της Τουρκίας, που
βλέπει προς τα ελληνικά νησιά. Επίσης κουβεντιάσαμε ότι αυτό το θεσμό που ad
hoc δημιουργήσαμε στη Θεσσαλονίκη να τον επαναλαμβάνουμε κάθε έξι μήνες και
στην ανάγκη κάθε τέσσερις μήνες, για να θεσμοποιηθεί η συνεργασία μας και
προοπτικά να μην αφορά μόνο τα ζητήματα της περιφερειακής συνεργασίας στο
προσφυγικό αλλά και θέματα ανάπτυξης της διασυνοριακής οικονομικής και
κοινωνικής συνεργασίας.
Το προσφυγικό
είναι ένα ζήτημα που παρουσιάζει οξείες διαστάσεις. Βλέπετε να υπάρχει
προοπτική λύσης του, με την έννοια ότι θα δοθεί η δυνατότητα στους πρόσφυγες να
πάνε στις χώρες στις οποίες επιθυμούν ή πρέπει να υπάρξει μία πολιτική
διαχείρισης για την παραμονή τους στην Ελλάδα;
Κατ’ αρχάς αυτό που επιθυμούν οι πιο πολλοί
πρόσφυγες, ιδιαίτερα οι Σύροι -δεν αναφέρομαι στους οικονομικούς μετανάστες από Πακιστάν
και Αφγανιστάν- είναι να επιστρέψουν στη Συρία. Και γι’ αυτό η χώρα
μας υποστηρίζει τη διαμόρφωση μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής στήριξης των Σύρων
που βρίσκονται στην Ιορδανία και στο Λίβανο και επίσης υποστηρίζουμε όλες τις
συνομιλίες για ειρήνευση της ίδιας της Συρίας. Το λέω πάντα στις διεθνείς μου
συναντήσεις, ξέρω τους Σύρους αρκετά καλά, είναι ένας πολύ περήφανος λαός και
δεν ήθελαν ή είχαν πρόθεση να μετακινηθούν. Ο πόλεμος τους υποχρέωσε. Αυτό το
οποίο εσείς τώρα λέτε είναι ότι πρέπει κανείς να δει τη μετεγκατάσταση, όπως
έχουμε συμφωνήσει, των προσφύγων που βρίσκονται στην Ελλάδα, αλλά, για όσο
διάστημα βρίσκονται, αυτό που ονομάζουμε προσωρινό διάστημα, μη ορισμένο,
πρέπει να εξασφαλίσουμε την καλύτερη δυνατή επιβίωσή τους στο χώρο μας. Στη
συζήτηση που κάναμε στη Θεσσαλονίκη συμφωνήσαμε ότι πρέπει συντονισμένα να
πάρουμε και ειδικά μέτρα για τα ασυνόδευτα παιδιά, δηλαδή για περίπου 30.000 με
35.000, τα οποία είτε μετακινήθηκαν μόνα τους είτε η πλειοψηφία τους έχασε τους
γονείς στη διάρκεια αυτής της μετακίνησης. Είτε τους έχασαν βιολογικά, δηλαδή
πέθαναν, είτε κοινωνικά, με την έννοια ότι ξεκόπηκαν από αυτούς. Ο βαθύς
ανθρωπισμός που χαρακτηρίζει την Ελλάδα αλλά και άλλες βαλκανικές χώρες απαιτεί
ειδικά μέτρα προστασίας και ανταπόκρισης στις ανάγκες αυτών των παιδιών.
Υπάρχει μία
διάσταση του ζητήματος αυτού κυρίως στα σύνορα με τα Σκόπια, η οποία άπτεται
και του δικού σας υπουργείου, με την έννοια ότι έχει να κάνει με τη γειτονική
χώρα. Οι σχολιαστές αυτής της διάστασης λένε πως απουσιάζει το ελληνικό κράτος
από τη διαχείριση της προσφυγικής παρουσίας στην Ειδομένη.
Κατ’ αρχάς να πω ότι και για τη μετακίνηση
των προσφύγων από την Ειδομένη έχουν δοθεί χρήματα και από την Ε.Ε. και από
άλλους φορείς στον Οργανισμό Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ για την
εξασφάλιση επιπλέον 20.000 θέσεων, που είναι παραπάνω και από τους ανθρώπους
που βρίσκονται σήμερα στην Ειδομένη. Έχω ασκήσει αυστηρότατη κριτική στις
Βρυξέλλες για το γεγονός ότι όλοι μάς κρίνουν για την Ειδομένη, αλλά τα λεφτά
τα παίρνουν διεθνείς οργανισμοί, οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται στο σχεδιασμό
που έχουν συμφωνήσει, αλλά και που επιβάλλεται να υλοποιηθεί. Το δε θέμα με την
Ειδομένη έχει να κάνει με το γεγονός ότι ο κόσμος δεν μετακινείται προς
περιοχές στις οποίες υπάρχει οργανωμένη διαβίωση, διότι ορισμένες επονομαζόμενες
μη κυβερνητικές οργανώσεις τούς προτρέπουν να μείνουν εκεί, τους δίνουν
σχεδιασμούς για το πώς θα περάσουν από κάπου και, όπως ξέρετε, η ελπίδα
πεθαίνει τελευταία.
Οι ΜΚΟ φταίνε;
Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις και εδώ στην
Ελλάδα κάνουν εξαιρετική δουλειά και μάλιστα έχουν σώσει πάρα πολύ κόσμο.
Υπάρχουν όμως λίγες, αλλά καμιά φορά με μεγάλη κινητικότητα, που έχουν
μετατρέψει σε μπίζνα το προσφυγικό. Μάλιστα πρόσφατες μελέτες λένε ότι η μπίζνα
αυτή είναι από 9 έως 10 δισ. ευρώ. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι εδώ έχουμε να
κάνουμε με γραφειοκρατικά, οργανωτικά συμφέροντα, που αντίκεινται στην
πραγματική λύση αυτών των θεμάτων.
Και το ελληνικό
κράτος;
Το ελληνικό κράτος και ο ελληνισμός είναι
παντού παρόντες. Δηλαδή ήμασταν παρόντες με το λιμενικό μας, που σώσαμε 150.000
ανθρώπους στη θάλασσα του Αιγαίου. Είμαστε παρόντες με τις δεκάδες χιλιάδες
θέσεις που έχει φτιάξει το ελληνικό κράτος μαζί με τις μη κυβερνητικές
οργανώσεις για την περίθαλψη των προσφύγων, που δεν μπορούν πια να μετακινηθούν
προς το βορρά. Είμαστε παρόντες με τη σύσκεψη που κάναμε στη Θεσσαλονίκη. Εάν
εννοούν κάποιοι ότι το ελληνικό κράτος φταίει που υπάρχει προσφυγικό πρόβλημα,
δεν κατάλαβαν τίποτε, διότι το ελληνικό κράτος και η Ελλάδα δεν φταίει ούτε για
τους πολέμους στη Λιβύη ούτε για τους πολέμους στο Ιράκ και τη Συρία. Αντίθετα,
όπως λέω πάντα στα διεθνή φόρα όπου συμμετέχω, η Ελλάδα είναι από τις χώρες που
πληρώνουν τις αποφάσεις τρίτων.
Την παραβίαση
του εναέριου χώρου την αποδίδετε σε τυχαίο γεγονός ή σε κάποια σκοπιμότητα;
Με τα Σκόπια εννοείτε; Υπήρξε και μία
παραβίαση από ένα μικρό αεροπλάνο, που έριχνε φόλες σε αλεπούδες. Πρέπει να
είμαστε λίγο πιο ήρεμοι και ήσυχοι. Γι’ αυτό, όταν ρωτήθηκα στη διάρκεια της
συνδιάσκεψης στη Θεσσαλονίκη γύρω από αυτά τα γεγονότα, είπα ότι εμείς ως
Ελλάδα είμαστε πιο σοβαροί από άλλους και πως ως κυβέρνηση είμαστε πιο σοβαροί
από άλλους στο εσωτερικό. Θέλει σοβαρότητα και ψυχραιμία το θέμα. Δεν μπορείς
να παρασύρεσαι σε λαϊκισμούς ούτε η εξωτερική πολιτική να μετατρέπεται σε
ψύχωση. Θέλει ψυχραιμία, νηφαλιότητα, σχέδιο και αποφασιστικότητα. Και αυτά τα
έχουμε όλα ως κυβέρνηση.
Πού πάει το θέμα
της ονομασίας; Σας είδαμε στην αρχή, όταν αναλάβατε, αρκετά αισιόδοξο και
κάνατε και μερικές κινήσεις -ίσως- να αλλάξετε την ατζέντα στο θέμα της
ονομασίας. Υπάρχει κάποια προοπτική;
Όταν ανέλαβα, προώθησα τα Μέτρα Οικοδόμησης
Εμπιστοσύνης, αυτό που λέμε ΜΟΕ. Και πρέπει να σας πω ότι και ο διεθνής
παράγοντας και τα Σκόπια αρχικά αντέδρασαν αρνητικά. Σήμερα ξέρουμε ότι στις
προσεχείς ημέρες θα κάνουμε τον τρίτο γύρο των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης,
που δημιουργεί δυνατότητες για καλύτερη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη στις
παραμεθόριες περιοχές και από τις δύο πλευρές. Επίσης με τα Μέτρα Οικοδόμησης
Εμπιστοσύνης και τον πολιτικό διάλογο που ξεκινήσαμε σε επίπεδο πολιτικών
διευθυντών του υπουργείου θα διαμορφώσουμε ένα καλύτερο κλίμα εμπιστοσύνης από
τις δύο πλευρές. Το ζήτημα του ονόματος, για να επιλυθεί, χρειάζεται άλλες
πολιτικές καταστάσεις από αυτές που έχει σήμερα η γείτων βόρεια χώρα.
Απ’ ό,τι
φαίνεται, η γειτονική χώρα θα επιδιώξει αυτή τη χρονιά να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και
στην Ε.Ε.
Δεν υπάρχει περίπτωση. Να ενταχθεί κάποιος
στο ΝΑΤΟ, χωρίς να επιλυθεί το όνομα, δεν υπάρχει περίπτωση. Και αν είδατε -και δυστυχώς ο
ελληνικός Τύπος δεν το κατέγραψε με επάρκεια- ο ίδιος ο γενικός
γραμματέας του ΝΑΤΟ το είπε στους Σκοπιανούς ότι, αν δεν έχετε λύσει το
ονοματολογικό, δεν υπάρχει ένταξη στο ΝΑΤΟ. Επιπλέον τώρα υπάρχει πολιτική
κρίση, υπάρχουν όλα αυτά τα προβλήματα στην εσωτερική ζωή αυτής της χώρας, που,
νομίζω, δεν θα της επιτρέψουν να ασχοληθεί καν με αίτημα προς αυτήν την
κατεύθυνση.
Το ίδιο ισχύει
και για την Ε.Ε.;
Αυτή είναι πιο δύσκολη υπόθεση, όπως
ξέρετε, με πολλές περισσότερες προϋποθέσεις. Αλλά χωρίς λύση του ονόματος δεν
θα συνεχιστεί αυτή η πορεία.
Οι σχέσεις με την Τουρκία
Πάμε στην
Τουρκία. Από τις επίσημες επαφές που γίνονται εισπράττουμε μία θετική αύρα,
αλλά την επομένη έχουμε τις γνωστές παραβιάσεις. Σας ενοχλεί κατ’ αρχάς;
Προκαλεί προβλήματα; Πώς θα αποτιμούσατε τις ελληνοτουρκικές σχέσεις με βάση
και τα τελευταία επεισόδια;
Θα έλεγα ένα πάρα πολύ απλό πράγμα. Η
Τουρκία πρέπει να καταλάβει ότι θα μπορούσε να έχει τον καλύτερο γείτονα στην
Ελλάδα. Διότι έχει αυξανόμενα προβλήματα με τη Ρωσία, με το Ιράκ, με τη Συρία,
με το Ισραήλ, με την Αίγυπτο και πρόσφατα, απ’ ό,τι θα είδατε, και με τη
Βουλγαρία, η οποία απέλασε τούρκους διπλωμάτες. Έχω την αίσθηση, δεύτερον, ότι
μέσα από τις τέσσερις μάχες που γίνονται, δύο στο εσωτερικό της Τουρκίας,
Γκιουλέν και Κούρδοι, και δύο στο εξωτερικό, Ιράκ και Συρία, έχει αναβαθμιστεί
ξανά με έναν τρόπο, σε έναν βαθμό ο στρατός, ο οποίος πάντοτε διακρίνεται για
τη νευρικότητά του. Εμείς δεν πρέπει να είμαστε νευρικοί, πρέπει να είμαστε
ψύχραιμοι, στηριγμένοι στις αρχές μας, στο διεθνές δίκαιο, στα δίκαιά μας, τα
οποία υπογραμμίζουμε και υπερασπιζόμαστε πάντα. Ταυτόχρονα θέλουμε να έχουμε
ανοικτούς τους δίαυλους συνεννόησης, συζήτησης με την Τουρκία και υπάρχουν
ορισμένες πλευρές, όπως είναι οι οικονομικές και ο τουρισμός, που βρίσκονται σε
σχετικά ανθηρή κατάσταση. Η Τουρκία είναι μία χώρα αντιφατική, μία χώρα όπου
διεξάγονται μεγάλες εσωτερικές συγκρούσεις, πρέπει να τις παρακολουθούμε με
νηφαλιότητα και ψυχραιμία, όπως είπα πριν, αλλά και με αποφασιστικότητα.
Πιστεύετε ότι
επιδιώκει ένα θερμό επεισόδιο;
Ο Ερντογάν τα δώδεκα χρόνια που είναι
πρωθυπουργός και πρόεδρος, δηλαδή αυτό το καθεστώς που συνδέεται με το AKP, δεν
έχει δείξει διάθεση για θερμά επεισόδια, έχει δείξει διάθεση για αμφισβητήσεις.
Το ΝΑΤΟ στο Αιγαίο
Η παρουσία του
ΝΑΤΟ πιστεύετε ότι ικανοποίησε το λόγο για τον οποίο προβλήθηκε ότι ήρθε; Διότι
δεν μπορώ να πιστέψω ότι ήρθαν με φρεγάτες, για να αντιμετωπίσουν σαπιοκάικα
και τα φουσκωτά των προσφύγων.
Δεν ήρθαν να αντιμετωπίσουν τις βάρκες,
ήρθαν, για να παρακολουθήσουν την κίνηση και τις ροές των οικονομικών
μεταναστών και των προσφύγων. Η Τουρκία ανησύχησε με τον ερχομό του ΝΑΤΟ. Εμείς
επιδείξαμε και εδώ ψυχραιμία. Από τους τέσσερις τομείς όπου θα αναπτυσσόταν η
δραστηριότητα του ΝΑΤΟ η Τουρκία δεν επιτρέπει στον τρίτο και τέταρτο, διότι
φοβάται ότι θα καταρρεύσει όλο το επιχείρημά της περί αποστρατικοποιημένων
νήσων. Και ξέρετε ότι στον πρώτο και δεύτερο αντιμετωπίζει το ΝΑΤΟ με μεγάλες
δυσκολίες. Η ίδια η νατοϊκή δράση δεν ανταποκρίνεται στα καθήκοντά της. Είναι
πιο πολύ παραλυμένη απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς.
Κύριε υπουργέ,
επειδή έχετε ασχοληθεί πολύ με το θέμα και ως ακαδημαϊκός θα ήθελα να σας το
θέσω. Υπάρχει μία ακαδημαϊκή προσέγγιση στην παρουσία του ΝΑΤΟ, που λέει ότι το
θετικό για την Τουρκία είναι πως καταγράφει τις μονομερείς διεκδικήσεις της.
Πόσο επικίνδυνο είναι;
Εντός του ΝΑΤΟ δεν καταγράφει τις
διεκδικήσεις της αλλά με αφορμή και την παρουσία του ΝΑΤΟ, όπως κάνει πάντοτε,
διατυπώνει τις πάγιες διεκδικήσεις της. Και εμείς απορρίπτουμε με τον πάγιο
τρόπο τις διεκδικήσεις της.
Η Ελλάδα έχει λόγο στο Κυπριακό
Στο Κυπριακό
βλέπετε κάποια σύγκλιση ή φτάσαμε σε κάποιο κομβικό σημείο από το οποίο δεν
μπορεί να προχωρήσει άλλο το πράγμα;
Στο Κυπριακό υποστηρίζουμε τις
διαπραγματεύσεις της κυπριακής κυβέρνησης, γιατί είναι δική της υπόθεση η λύση
όλων των εσωτερικών πτυχών του ζητήματος. Κατέγραψα με μία σχετική ανησυχία την
ανατροπή της «κυβέρνησης των κατεχομένων»,
διότι αυτή βρισκόταν κοντά στον Ακιντζί, ήταν αριστερή, κεντροαριστερή, αν
μπορεί να το πει κανείς αυτό, όλα σε εισαγωγικά τα λέω, και την επαναφορά στην
«κυβερνητική εξουσία» στα κατεχόμενα των
κομμάτων του Ντενκτάς, σήμερα του γιου του. Άρα εδώ πρέπει να αναρωτηθεί κανείς
γιατί το πράττει αυτό η Τουρκία; Για να ελέγξει τις εξελίξεις, για να
υλοποιήσει, όταν θα χρειαστεί και δεν της βγει, το σχέδιο β; Θα το δούμε. Όσον
αφορά την Ελλάδα, το έχω πει και το επαναλαμβάνω. Η Ελλάδα έχει λόγο στο
Κυπριακό, στα ζητήματα που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο. Όσον αφορά δηλαδή την εφαρμογή των ευρωπαϊκών
κανόνων, που επιμένουμε ότι πρέπει να εφαρμοστούν, και όσον αφορά τις
«αρμοδιότητες» που προκύπτουν από τις συμφωνίες περί εγγυήσεων του Λονδίνου και
της Ζυρίχης το 1959 και το 1960. Έχω δηλώσει από πέρυσι, από τον πρώτο μήνα που
έγινα υπουργός Εξωτερικών, ότι εμείς είμαστε ενάντια στο καθεστώς των
εγγυήσεων, θέλουμε να φύγει όλος ο τουρκικός κατοχικός στρατός από την Κύπρο
και αυτό που έχει σημασία και μας διαφοροποιεί από το παρελθόν δεν είναι απλώς
ότι γκρινιάζουμε περί των εγγυήσεων. Εργαζόμαστε δραστήρια, για να καταργηθούν,
και έχουμε δηλώσει ότι σε νέο καθεστώς εγγυήσεων δεν θα συμμετάσχουμε. Δεν λέμε
δηλαδή ότι δεν μας αρέσει, αλλά, τι να κάνουμε, θα συμμετάσχουμε. Αυτή η
κυβέρνηση και εγώ ως υπουργός στις εγγυήσεις, που είναι αρμοδιότητάς μας,
είμαστε σταθερά της άποψης ότι πρέπει να καταργηθούν.
Μεγάλο βήμα ένα σύμφωνο φιλίας με την Αλβανία
Υπάρχει μία
καχυποψία μεταξύ της Αλβανίας και της Ελλάδας. Πού εντοπίζετε τη βάση της για
το ξεπέρασμά της; Προέκυψε κάτι καινούργιο στις σχέσεις των δύο χωρών;
Προέκυψε μία πρόσκληση από τη μεριά τους να
κουβεντιάσουμε προτάσεις που έχουμε διατυπώσει για τη λύση σειράς προβλημάτων
που υπάρχουν ανάμεσα στα δύο κράτη. Υπάρχει μία ιστορική καχυποψία, υπάρχει μία
καχυποψία που έχει να κάνει με το ότι δεν εφαρμόστηκαν συμφωνίες που υπήρξαν
ανάμεσα στις δύο πλευρές. Υπάρχει η καχυποψία από τη μεριά των Αλβανών, αν
εμείς τους βλέπουμε ισότιμα και με σεβασμό. Νομίζω ότι ένα καινούργιο σύμφωνο
φιλίας ανάμεσα στα δύο κράτη, εντός του οποίου θα υπάρχουν λύσεις όλων των
αιτιών που προκαλούν την καχυποψία, μέχρι το τέλος του χρόνου θα ήταν ένα
μεγάλο βήμα στη διπλωματική μας ιστορία.
Θέμα άρσης
εμπολέμου τίθεται;
Εμείς θεωρούμε ότι δεν είμαστε σε πόλεμο,
αλλά δεν έχουμε καμιά αντίρρηση σε ένα σύμφωνο φιλίας να διατυπώσουμε άλλη μια
φορά ότι δεν είμαστε σε πόλεμο.
Και μία
τελευταία ερώτηση: Παρακολουθώντας το θέμα της μειονότητας υπάρχουν εντάσεις
που έχουν σχέση με ιδιοκτησίες, εκκλησίες κ.λπ., με τα δικαιώματα της
μειονότητας, με τα ζητήματα της Χιμάρας… Είναι ζητήματα που απασχολούν το
υπουργείο;
Αυτό που μας απασχόλησε εμάς είναι ότι
έκανα μία διαπραγμάτευση πριν από οκτώ μήνες ο ίδιος και ας μην ήταν στο
επίπεδό μου, όπου επιμένουμε στην αρχή ότι πρέπει να γίνει κατανοητό πως
τέλειωσε η εποχή του Χότζα, όπου τα δικαιώματα της μειονότητας αναγνωρίζονταν
μόνο σε μία ζώνη. Τα δικαιώματα των γηγενών εθνικών μειονοτήτων, όπως είναι η
ελληνική στην Αλβανία, πρέπει να επεκτείνονται και να ισχύουν σε όλη την Αλβανία,
σε όλο το κράτος και αντίστοιχα και τα δικαιώματα άσκησης θρησκευτικής πίστης
και των θεσμών και εκκλησιών της ορθοδοξίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου