1.Η Βαλτιμόρη, οι Μαύροι και το… υπόμνημα του Καποδίστρια!

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ ΦΙΛΩΝ

1.Η Βαλτιμόρη, οι Μαύροι και το… υπόμνημα του Καποδίστρια!

http://roykoymoykoy.blogspot.gr/

https://parisis.wordpress.com

Δρ Ιωάννης Παρίσης (*)

    Τα πρόσφατα θλιβερά γεγονότα στην Βαλτιμόρη, καθώς και εκείνα που προηγήθηκαν στο Μισούρι και πέρυσι σε άλλες περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών, έφεραν στο προσκήνιο το πρόβλημα της θέσης των Μαύρων στην μεγάλη αυτή χώρα. Δεν έχει περάσει ακόμη μισός αιώνας από τότε πού η αμερικανική κοινωνία έκανε «δεκτούς» τους Μαύρους ως ισότιμα μέλη της. Τι συνέβαινε πριν; Οι Μαύροι δεν μπορούσαν να ταξιδέψουν με τα ίδια λεωφορεία όπου επέβαιναν Λευκοί, δεν μπορούσαν να μπουν σε εστιατόρια Λευκών, και ένα πλήθος άλλων αποκλεισμών, για να μην αναφερθούμε στις δολοφονικές πράξεις των γνωστών ακραίων οργανώσεων των νότιων Πολιτειών.

    Δύο αιώνες αφότου οι Ηνωμένες Πολιτείες έγιναν κράτος, η αμερικανική κοινωνία αδυνατεί να αποδεχθεί απολύτως τους Μαύρους. Οι ακραίες εκδηλώσεις τους σε διάφορες πόλεις δείχνουν ότι το πρόβλημα, έστω και σε περιορισμένη έκταση, εξακολουθεί να υφίσταται. Φαίνεται ότι οι προσδοκίες που είχε δημιουργήσει η εκλογή ενός Αφροαμερικανού προοδευτικού προέδρου το 2008, δεν εκπληρώθηκαν. Οι δηλώσεις της προεδρικής υποψήφιας Χίλαρι Κλίντον και άλλων εκπροσώπων του Κογκρέσου για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την εξάλειψη της οικονομικής ανισότητας εις βάρος των μαύρων, επιβεβαιώνουν την ύπαρξη του προβλήματος.

    Όλα αυτά μας φέρνουν στο νου ότι πριν από δύο αιώνες, ένας μεγάλος Έλληνας, ο Ιωάννης Καποδίστριας, μιλούσε και αγωνιζόταν κατά της δουλείας και υπέρ των δικαιωμάτων των Μαύρων της Αφρικής. Εκείνων των οποίων απόγονοι είναι οι σημερινοί Αφροαμερικανοί. Ο Καποδίστριας, έμπειρος και διορατικός διπλωμάτης αλλά και βαθιά ανθρωπιστής, βρισκόταν πάντοτε ένα βήμα μπροστά από την εποχή του.

    Στο Συνέδριο της Βιέννης (1814-15) όπου οι τέσσερις νικήτριες δυνάμεις (Αγγλία, Αυστρία, Πρωσία, Ρωσία) ασχολήθηκαν με την διανομή της Ευρώπης μετά την ήττα του Ναπολέοντα, ο Καποδίστριας έθεσε για πρώτη φορά το ζήτημα των δικαιωμάτων των Μαύρων της Αφρικής και την κατάργηση της δουλείας. Ήταν η εποχή που τα καράβια των δουλεμπόρων μετέφεραν τους Αφρικανούς από τα δυτικά παράλια της «Μαύρης» Ηπείρου στην Αμερική, προκειμένου να πωληθούν ως δούλοι, στα σκλαβοπάζαρα. Οι προτάσεις του, αν και καταρχήν έγιναν δεκτές, δεν υλοποιήθηκαν στην πράξη διότι, όπως ήταν αναμενόμενο, συνάντησαν την αντίδραση των εκπροσώπων των δυνάμεων εκείνων, τα συμφέρονταν των οποίων πλήττονταν από την τυχόν κατάργηση του δουλεμπορίου.

    Τρία χρόνια αργότερα, στο Συνέδριο του Αιξ-λα-Σαπέλ (σημερινό Άαχεν) του 1818, ο Καποδίστριας, με την έγκριση του Τσάρου Αλεξάνδρου, υπέβαλε υπόμνημα που περιείχε σχέδιο για την ταχεία και αποτελεσματική καταπολέμηση της δουλεμπορίας. Στο υπόμνημά του ο Καποδίστριας πρότεινε τη λήψη αυστηρών μέτρων για την αποτελεσματική πάταξη του δουλεμπορίου με την ενεργό συμμετοχή όλων των ευρωπαϊκών δυνάμεων. Μεταξύ αυτών πρότεινε:

        • Τη δημιουργία, στις δυτικές ακτές της Αφρικής, με τη συνεργασία όλων των κρατών, ενός οργανισμού με το όνομα “L’ Institution Africaine”, με δική του διοίκηση, δικαστική εξουσία και στρατιωτική δύναμη.
        • Τη δημιουργία από τις ναυτικές δυνάμεις, μιας ανεξάρτητης κοινής ναυτικής δύναμης, με αποστολή την καταδίωξη των πλοίων των δουλεμπόρων.

   Παρά τις προσπάθειες του Καποδίστρια, και την καταρχήν αποδοχή των απόψεών του σε θεωρητικό επίπεδο, η ισχυρή αντίδραση εκείνων των χωρών που είχαν συμφέροντα από το δουλεμπόριο – κυρίως των Άγγλων αντιπροσώπων – οδήγησε στο να μην υπάρξει θετικό αποτέλεσμα για την πρότασή του.

   Η ηθική δικαίωση του Καποδίστρια ήρθε 67 χρόνια αργότερα (και 54 χρόνια μετά τον θάνατό του), όταν στο Συνέδριο του Βερολίνου (1884-85) συζητήθηκε και το ζήτημα της αφρικανικής ηπείρου, στην οποία ήδη είχαν εξαπλωθεί οι μεγάλες αποικιακές δυνάμεις. Τότε συμφωνήθηκε η ίδρυση ενός οργανισμού με την ονομασία “Association International Africaine”, βασισμένου στις αρχές που είχε θέσει ο Καποδίστριας το 1818.

   Πριν από δύο αιώνες, ο μεγάλος Έλληνας οραματιστής, διπλωμάτης και πολιτικός μιλούσε για ισότητα και ανθρώπινα δικαιώματα, που κάποιοι ακόμη και σήμερα, στον 21ο αιώνα αδυνατούν να κατανοήσουν και να αποδεχθούν.

(*) Ο Ιωάννης Παρίσης είναι Υποστράτηγος ε.α., Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης – Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Κρήτης, Πρόεδρος της Ακαδημίας Στρατηγικών Αναλύσεων (ΑΣΑ) – http://www.acastran.org