Η Τουρκία ως «χρήσιμος παίκτης» και η γεωπολιτική μοναξιά της Ελλάδας. Αγαπητέ φίλε καθηγητά μου σ ευχαριστούμε για τις συχνές αναφορές σας στον ρόλο του ΟΗΕ με τα υπέρ και τα κατά. Στη σύγχρονη γεωπολιτική σκακιέρα, η Τουρκία εμφανίζεται ως ένας παίκτης με πολλαπλές χρήσεις. Από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, μέχρι την Κίνα, την Ε.Ε. και τον ΟΗΕ, όλοι φαίνεται να βρίσκουν λόγους να την θεωρούν «χρήσιμη». Το ερώτημα που προκύπτει είναι: Πώς γίνεται μια χώρα να είναι χρήσιμη για τόσο διαφορετικά και συχνά ανταγωνιστικά συμφέροντα; Και κυρίως, τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα και την Κύπρο; Η γεωγραφική θέση της Τουρκίας , η στρατιωτική της ισχύς, η πληθυσμιακή της δυναμική και η ευελιξία της εξωτερικής της πολιτικής την καθιστούν ελκυστική για τις Μεγάλες Δυνάμεις. Αυτή η πολυδιάστατη χρησιμότητα της επιτρέπει να διαπραγματεύεται με όλους, χωρίς να δεσμεύεται απόλυτα με κανέναν. Η άποψη ότι ο ΟΗΕ είναι «εργαλείο των Μεγάλων Δυνάμεων» δεν είναι αβάσιμη. Η δομή του Συμβουλίου Ασφαλείας, με τα μόνιμα μέλη και το δικαίωμα βέτο, ενισχύει την αντίληψη ότι οι ισχυροί καθορίζουν τους κανόνες. Ωστόσο, η πλήρης απαξίωση του ΟΗΕ αγνοεί τις ανθρωπιστικές και ειρηνευτικές του αποστολές, καθώς και τις δυνατότητες μικρότερων κρατών να ασκήσουν επιρροή μέσω συμμαχιών και θεσμικής διπλωματίας. Η Ελλάδα και η Κύπρος το βλέμμα τους να στραφεί από την αντίδραση στην πρωτοβουλία Η ελληνική εξωτερική πολιτική συχνά εμφανίζεται ως αμυντική, αντιδραστική και εγκλωβισμένη σε διμερείς αντιπαραθέσεις. Αντί να εστιάζει αποκλειστικά στην Τουρκία, θα μπορούσε να: Ενισχύσει περιφερειακές συμμαχίες με χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων.
Προωθήσει θεματικές πρωτοβουλίες (π.χ. για την κλιματική αλλαγή ή την ενεργειακή ασφάλεια) που της δίνουν διεθνή ρόλο.
Αξιοποιήσει την Ε.Ε. όχι μόνο ως ασπίδα, αλλά ως πλατφόρμα επιρροής.
Επενδύσει στη δημόσια διπλωματία και την πολιτιστική ισχύ, προβάλλοντας ένα σύγχρονο, σταθερό και αξιόπιστο πρόσωπο. Πώς μπορεί η Ελλάδα να κινηθεί μέσα σε αυτό το πλαίσιο; Υπάρχει χώρος για μη κρατικούς δρώντες να επηρεάσουν τις εξελίξεις;
Η γεωπολιτική δεν είναι δίκαιη, αλλά δεν είναι και μοιραία. Η Τουρκία έχει καταφέρει να είναι χρήσιμη γιατί έχει στρατηγική, φιλοδοξία και ευελιξία. Η Ελλάδα και η Κύπρος θεωρώ πως δεν πρέπει να βλέπουν τον εαυτό τους ως «θύματα» αλλά να αρχίσουν να σχεδιάζουν πώς θα γίνουν και οι ίδιες χρήσιμες — όχι για τους άλλους, αλλά για τα δικά τους συμφέροντα. Με εκτίμηση Δημήτρης Βόγγολης
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ Τουρκία ως «χρήσιμος παίκτης» και η γεωπολιτική μοναξιά της Ελλάδας.
Αγαπητέ φίλε καθηγητά μου σ ευχαριστούμε για τις συχνές αναφορές σας στον ρόλο του ΟΗΕ με τα υπέρ και τα κατά.
Στη σύγχρονη γεωπολιτική σκακιέρα, η Τουρκία εμφανίζεται ως ένας παίκτης με πολλαπλές χρήσεις. Από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, μέχρι την Κίνα, την Ε.Ε. και τον ΟΗΕ, όλοι φαίνεται να βρίσκουν λόγους να την θεωρούν «χρήσιμη». Το ερώτημα που προκύπτει είναι: Πώς γίνεται μια χώρα να είναι χρήσιμη για τόσο διαφορετικά και συχνά ανταγωνιστικά συμφέροντα; Και κυρίως, τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα και την Κύπρο;
Η γεωγραφική θέση της Τουρκίας , η στρατιωτική της ισχύς, η πληθυσμιακή της δυναμική και η ευελιξία της εξωτερικής της πολιτικής την καθιστούν ελκυστική για τις Μεγάλες Δυνάμεις. Αυτή η πολυδιάστατη χρησιμότητα της επιτρέπει να διαπραγματεύεται με όλους, χωρίς να δεσμεύεται απόλυτα με κανέναν.
Η άποψη ότι ο ΟΗΕ είναι «εργαλείο των Μεγάλων Δυνάμεων» δεν είναι αβάσιμη. Η δομή του Συμβουλίου Ασφαλείας, με τα μόνιμα μέλη και το δικαίωμα βέτο, ενισχύει την αντίληψη ότι οι ισχυροί καθορίζουν τους κανόνες. Ωστόσο, η πλήρης απαξίωση του ΟΗΕ αγνοεί τις ανθρωπιστικές και ειρηνευτικές του αποστολές, καθώς και τις δυνατότητες μικρότερων κρατών να ασκήσουν επιρροή μέσω συμμαχιών και θεσμικής διπλωματίας.
Η Ελλάδα και η Κύπρος το βλέμμα τους να στραφεί από την αντίδραση στην πρωτοβουλία
Η ελληνική εξωτερική πολιτική συχνά εμφανίζεται ως αμυντική, αντιδραστική και εγκλωβισμένη σε διμερείς αντιπαραθέσεις. Αντί να εστιάζει αποκλειστικά στην Τουρκία, θα μπορούσε να:
Ενισχύσει περιφερειακές συμμαχίες με χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων.
Προωθήσει θεματικές πρωτοβουλίες (π.χ. για την κλιματική αλλαγή ή την ενεργειακή ασφάλεια) που της δίνουν διεθνή ρόλο.
Αξιοποιήσει την Ε.Ε. όχι μόνο ως ασπίδα, αλλά ως πλατφόρμα επιρροής.
Επενδύσει στη δημόσια διπλωματία και την πολιτιστική ισχύ, προβάλλοντας ένα σύγχρονο, σταθερό και αξιόπιστο πρόσωπο.
Πώς μπορεί η Ελλάδα να κινηθεί μέσα σε αυτό το πλαίσιο;
Υπάρχει χώρος για μη κρατικούς δρώντες να επηρεάσουν τις εξελίξεις;
Η γεωπολιτική δεν είναι δίκαιη, αλλά δεν είναι και μοιραία. Η Τουρκία έχει καταφέρει να είναι χρήσιμη γιατί έχει στρατηγική, φιλοδοξία και ευελιξία. Η Ελλάδα και η Κύπρος θεωρώ πως δεν πρέπει να βλέπουν τον εαυτό τους ως «θύματα» αλλά να αρχίσουν να σχεδιάζουν πώς θα γίνουν και οι ίδιες χρήσιμες — όχι για τους άλλους, αλλά για τα δικά τους συμφέροντα.
Με εκτίμηση
Δημήτρης Βόγγολης