10.ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΕΠΑΝΕΡΧΕΤΑΙ: ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ Ή ΟΧΙ;

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

10.ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΕΠΑΝΕΡΧΕΤΑΙ: ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ Ή ΟΧΙ; 

    Άρση πλειστηριασμών ή όχι.  Το δίλημμα δεν είναι καινούργιο, αλλά ήρθε πολύ έντονα στο προσκήνιο όταν ο Υπουργός Οικονομικών προ ολίγων ημερών δήλωσε ότι «τυχόν μη άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών θα δημιουργήσει συνθήκες κατάρρευσης των Τραπεζών», προκαλώντας άμεσα μείζονες αντιδράσεις.

    Ως γνωστόν, ακολούθησε η αντίδραση της Κυβέρνησης με τον Πρωθυπουργό να δηλώνει ότι «θα προστατευθεί η πρώτη κατοικία των αδύναμων συμπολιτών μας».  Δηλαδή, ετοιμάζεται διαδικασία πλειστηριασμών a la carte. 

    Δεν θα μπούμε στην διαδικασία ανάλυσης των αιτιών που προκάλεσαν την πολιτική της λιτότητας που είναι η κύρια αιτία για την κατάσταση που βιώνουμε σήμερα, αλλά θα επικεντρωθούμε στο γεγονός ότι από το ύψος των 82,0 δις ευρώ του συνόλου των χορηγηθέντων στεγαστικών δανείων ήδη το ποσό δανεισμού 17,0 δις ευρώ δεν αποπληρώνεται (συνιστώντας τα κοινώς ονομαζόμενα «κόκκινα δάνεια») πράγμα που σημαίνει ότι περίπου 100.000 δανειολήπτες δεν  ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους.

    Αυτό πλήττει άμεσα τις δανειοδότριες τράπεζες που μετά από το οδυνηρό P.S.I. που εξανέμισε την καθαρή τους θέση αναγκάζοντάς τες να προβούν σε ανακεφαλαιοποίηση κυρίως μέσω του ΤΧΣ εντόκως και τη φυγή μεγάλου μέρους των καταθέσεων τους, βλέπουν ότι δεν μπορούν να εισπράξουν πλέον ούτε τις απαιτήσεις τους, από τα χορηγηθέντα δάνεια και αναγκάζονται όλο και περισσότερο να καταφεύγουν σε δανεισμό από ξένα τραπεζικά ιδρύματα (σημειώθηκαν αυξήσεις των υποχρεώσεων τους 900-1000% τα τελευταία 7 χρόνια). 

    Εδώ λοιπόν σαν μερική λύση του προβλήματος προβάλει η πρόταση του Υπουργού Οικονομικών για άρση των πλειστηριασμών, πράγμα που θεωρητικά θα έδινε τη δυνατότητα στις τράπεζες, μέσω των εκποιήσεων των υποθηκευμένων σε αυτές ακινήτων να αποκτήσουν την πολυπόθητη ρευστότητα.

    Ωστόσο η αξία των ακινήτων αυτών, λόγω της ήδη υπερβολικής προσφοράς στις περισσότερες των περιπτώσεων δε θα ανταποκρίνεται στη λογιστική απαίτηση των τραπεζών (αξία του δανείου) πράγμα που θα τις αναγκάσει κατά τη διαδικασία των πλειστηριασμών να πλειοδοτούν συνεχώς για να αποκτήσουν τα εκπλειστηριαζόμενα ακίνητα στη λογιστική τους αξία, ώστε να μην καταγράψουν άμεσα ζημιές.

    Όπως γίνεται αντιληπτό με τον τρόπο αυτό η πενιχρή ρευστότητά τους θα εξανεμισθεί και για να μην οδηγηθούν σε οικονομική ασφυξία θα καταφύγουν και πάλι στον έντοκο δανεισμό από το ΤΧΣ το οποίο ήδη διαθέτει το περίφημο «buffer capital» αποθεματικό κεφάλαιο ύψους 8,0 δις ευρώ.

    Δεν χρειάζεται και πολλή σκέψη για να καταλάβουμε ότι αυτή η εξέλιξη θα επιφέρει πρόσθετα έξοδα στις τράπεζες (τόκοι, χαράτσια κλπ) που πολύ δύσκολα θα αποσβεσθούν, έστω και αν μεθοδευθεί τα ακίνητα αυτά να περάσουν στις θυγατρικές τους εταιρίες REAL ESTATE για εκμετάλλευση ή περαιτέρω αξιοποίηση, καθόσον οι επικρατούσες σήμερα συνθήκες δεν προοιωνίζουν την επιτυχία τυχόν τέτοιου εγχειρήματος.

    Απλά θα «εξυγιανθεί» ο ισολογισμός των τραπεζών δημιουργώντας παράλληλα υπερχρεωμένες θυγατρικές. 

    Κατά την άποψή μας η μοναδική προσωρινά λύση στο πρόβλημα είναι η συνέχισή της απαγόρευσης των πλειστηριασμών εκτός ειδικών περιπτώσεων (κακόβουλων δανειοληπτών – απάτης κλπ) για μία 5ετία τουλάχιστον. 

    Θα καταβάλλονται όμως οι οφειλόμενοι τόκοι, πράγμα που θα επιτρέψει αφ’ ενός τη μείωση των δόσεων σχεδόν στο 50%, δίνοντας τη δυνατότητα, στην πλειοψηφία των δανειοληπτών να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις τους και αφ’ ετέρου με την είσπραξη των τόκων δεν ζημιώνονται οι δανείστριες τράπεζες, οι οποίες θα μπορούν με τη σειρά τους να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους.

    Κάθε άλλη επιλογή, όσο η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση, και σύμφωνα με τη μέχρι σήμερα εμπειρία, θα είναι κατά την άποψή μας μη επιτυχής.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Α. ΖΑΚΟΝΤΙΝΟΣ

ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ -  ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΙΣΜΕ

Msc Στρατηγικές και Αμυντικές Σπουδές