Σπουδαίοι Έλληνες από το χώρο της τέχνης που «έφυγαν» το 2015

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Σπουδαίοι Έλληνες από το χώρο της τέχνης που «έφυγαν» το 2015

http://roykoymoykoy.blogspot.gr/

http://www.seleo.gr

    Η είδηση του θανάτου τους έκανε το γύρο του Διαδικτύου σκορπίζοντας θλίψη. Μεγάλες προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών «έφυγαν» το 2015 αφήνοντας πλούσια παρακαταθήκη στον ελληνικό πολιτισμό.

Ιανουάριος
Μπάμπης Γκολές
    Υπήρξε ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της αναβίωσης του ρεμπέτικου. Αποτέλεσε το συνδετικό κρίκο μεταξύ του παλιού κλασικού ρεμπέτικου και του μεταγενέστερου λαϊκού τραγουδιού. Επανέφερε πολλά ξεχασμένα τραγούδια, συνυπήρξε με το συγκρότημα «Τα παιδιά από την Πάτρα», και η δεξιοτεχνία του στο μπουζούκι πλούτισε τη μουσική του πορεία με 25 δίσκους. Στις 11 Ιανουαρίου του 2015, σε ηλικία 68 ετών, ο Μπάμπης Γκολές έφυγε από τη ζωή.

Γιάννης Κοντός
    Διακεκριμένος λογοτέχνης, άφησε το αποτύπωμά του στα ελληνικά γράμματα για 49 χρόνια εκδίδοντας ποιητικές συλλογές, δύο βιβλία με πεζά κείμενα και τρία βιβλία για παιδιά. Έλαβε πολλές διακρίσεις και το 1998 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για την ποιητική συλλογή «Ο αθλητής του τίποτα». Το 2009 τιμήθηκε με το Βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του ποιητικού του έργου. Ο Γιάννης Κοντός πέθανε στις 21 Ιανουαρίου του 2015 σε ηλικία 71 ετών.

Ντέμης Ρούσσος
    Διεθνούς φήμης έλληνας καλλιτέχνης μετρούσε πολυάριθμες επιτυχίες και εκατομμύρια πωλήσεις δίσκων. Ο Ντέμης Ρούσσος, που στο ευρύτερο ακροατήριο έγινε γνωστός το 1967 ως μέλος του συγκροτήματος Aphrodite's Child, άφησε την τελευταία του πνοή στις 25 Ιανουαρίου του 2015, σε ηλικία 68 ετών. Συμμετείχε σε διάφορα μουσικά συγκροτήματα ξεκινώντας από τους «The Idols». Σημαντική στιγμή στην καριέρα του η συμμετοχή στο δίσκο των Aphrodite's child, «666», που αναγνωρίστηκε διεθνώς ως ένα από τα καλύτερα ψυχεδελικά LP που κυκλοφόρησαν τη δεκαετία του 1970. Ο Ντέμης Ρούσσος έπαιζε και μπάσο στο μουσικό σχήμα, ενώ μετά τη διάλυσή του συνέχισε με διάφορες ηχογραφήσεις. Στην πορεία, η σόλο καριέρα του σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία στη Γαλλία, ενώ το 2013 ανακηρύχθηκε Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής.
Μάρτιος

Διαγόρας Χρονόπουλος
    Μεγάλη μορφή του θεάτρου, έχασε τη μάχη με τον καρκίνο στα 76 του χρόνια, στις 11 Μαρτίου του 2015. Είχε διατελέσει πρόεδρος της εταιρείας σκηνοθετών, καλλιτεχνικός διευθυντής του ΚΘΒΕ και πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου. Δίδαξε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, στη Δραματική Σχολή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν, στην οποία ήταν διευθυντής. Από το τη δεκαετία του 1970 είχε ασχοληθεί με την παραγωγή ταινιών για τη μικρή και τη μεγάλη οθόνη.
Απρίλιος

Βασίλης Δημητρίου
    Ένας από τους σημαντικότερους εκφραστές του Νέου Κύματος στη δεκαετία του 1960, ο συνθέτης και στιχουργός Βασίλης Δημητρίου, «έφυγε» στις 27 Απριλίου του 2015, σε ηλικία 70 ετών. Ανάμεσα στις επιτυχίες του, τα τραγούδια «Ω τι κόσμος μπαμπά», «Χαλασιά μου», «Μαρία με τα κίτρινα» και πολλά άλλα που έχουν ερμηνεύσει οι Γιάννης Καλατζής, Δήμητρα Γαλάνη, Γιώργος Νταλάρας, Ελένη Βιτάλη, Κατερίνα Κούκα. Έβαλε τη σφραγίδα του σε περισσότερα από 350 τραγούδια, ενώ κυκλοφόρησε 28 προσωπικούς δίσκους. Σημαντική η συνεισφορά του και στο θέατρο. Είχε γράψει τη μουσική στις παραστάσεις «Φαύστα», «Μήδεια» και «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του Μποστ στη δεκαετία του 1990, καθώς και στις «Νεφέλες» και «Ορνιθες» που ανέβηκαν στην Επίδαυρο το 1994.
Μάιος

Μυρτώ Δουλή
    Ελληνίδα υψίφωνος, από το 1961 συμμετείχε ως σολίστ σε συναυλίες της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης και της Συμφωνικής ορχήστρας της ΕΡΤ, και είχε ερμηνεύσει πρωταγωνιστικούς ή βασικούς ρόλους σε 21 όπερες, 3 οπερέτες, ένα μιούζικαλ. Η Μυρτώ Δούλη απεβίωσε στις 13 Μαΐου του 2015 σε ηλικία 79 ετών.

Αγγελική Ελευθερίου
    Αδελφή του ποιητή και στιχουργού Μάνου Ελευθερίου. Στις 24 Μαΐου του 2015 έφυγε από τη ζωή η ηθοποιός και ποιήτρια Αγγελική Ελευθερίου, σε ηλικία 75 ετών. Το θέατρο ήταν μια από τις μεγάλες αδυναμίες, πότε δεν έπαψε να ασχολείται με αυτό τόσο πριν όσο και μετά τη χούντα. Ανάμεσα στις ποιητικές συλλογές που εξέδωσε ήταν οι εξής: «Μια γυναίκα» (Κέδρος 1978), «Ωδίνες» (Κέδρος 1983 «Από τότε» (Πλανόδιον 1995), «Θα καπνίζω» (Γαβριηλίδης 2004), «Μια άδεια θέση» (Γαβριηλίδης 2011).
Ιούλιος

Γιώργος Βελέντζας
    Η χαρακτηριστική, βαριά φωνή του άφησε εποχή. Πολλοί τον θυμούνται από τη σειρά Το μικρό σπίτι στο λιβάδι, ενώ εμφανίστηκε σε παραπάνω από 200 ταινίες όλων των ειδών, πολλές από τις οποίες έχουν γράψει ιστορία, όπως οι κωμωδίες Ένας βλάκας και μισός, Της κακομοίρας, Έξω οι κλέφτες και Κάτι κουρασμένα παλικάρια. Σε πολλές ταινίες υποδύθηκε χωροφύλακες και στρατιωτικούς. Ο Γιώργος Βελέντζας , ένα από τα πιο οικεία κινηματογραφικά πρόσωπα, απεβίωσε στις 20 Ιουλίου του 2015 σε ηλικία 88 ετών.

Νίκος Χουλιαράς
    Οι πίνακες του χαρακτηρίζονταν από ποιητική διάθεση, με τις μνήμες από τα Ιωάννινα, όπου και γεννήθηκε, να εισχωρούν στη ζωγραφική του, και τις υπαρξιακές αγωνίες σε συνδυασμό με τις ανθρώπινες ιστορίες να βρίσκονται στο πλάνο. Γνωστός έγινε και από τα τραγούδια που έγραφε, όπως και από τα βιβλία του, τα περισσότερα από τα οποία μεταφράστηκαν σε αρκετές ευρωπαϊκές γλώσσες. Άλλη μια σημαντική απώλεια αποτέλεσε ο θάνατος του ζωγράφου, πεζογράφου και ποιητή Νίκου Χουλιαρά, στις 21 Ιουλίου του 2015, σε ηλικία 75 ετών.

Παναγιώτης Αμπατζής
    Στο τουρκικό κοινό χάρισε δεκάδες έργα ελλήνων συγγραφέων και αντιστοίχως το ελληνικό κοινό γνώρισε μέσα από το μεταφραστικό του έργο τη σύγχρονη τουρκική λογοτεχνία. Ο μουσικός, μεταφραστής και συγγραφέας, Παναγιώτης Αμπατζής, άφησε την τελευταία του πνοή στις 27 Ιουλίου του 2015 σε ηλικία 93 ετών. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1922, ξεκίνησε την καριέρα του παίζοντας βιόλα στη Συμφωνική Ορχήστρα Κωνσταντινούπολης και αργότερα εντάχθηκε στην ορχήστρα της Λυρικής Σκηνής της Κωνσταντινούπολης. Διετέλεσε και γενικός γραμματέας της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κωνσταντινούπολης, ενώ υπήρξε εκδότης του ελληνικού λογοτεχνικού περιοδικού της Κωνσταντινούπολης «Πυρσός», από το 1954 έως το 1962.
Αύγουστος

Κώστας Βίρβος
    Είχε γράψει πάνω από 2.000 τραγούδια, πολλά από τα οποία έχουν χαρακτηριστεί κλασικά. Συνεργάστηκε με κορυφαίους συνθέτες και ερμηνευτές του ελληνικού τραγουδιού, μεταξύ αυτών ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο Στέλιος Καζαντζίδης, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Γιάννης Μαρκόπουλος και πολλοί άλλοι. Ο σπουδαίος λαϊκός στιχουργός Κώστας Βίρβος πέθανε στις 6 Αυγούστου του 2015 σε ηλικία 88 ετών.

Ηλίας Σιμόπουλος
    Στα 101 του χρόνια, 30 Αυγούστου του 2015, «έφυγε» ο πολυμεταφρασμένος ποιητής Ηλίας Σιμόπουλος. Καθιερώθηκε ως ένας από τους σημαντικότερους πνευματικούς ανθρώπους της Ελλάδας, και είχε διατελέσει πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, η οποία το 2011 τον πρότεινε για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Ανάμεσα στις ποιητικές συλλογές του ήταν οι εξής: «Έκτη Εντολή», «Το σπίτι με τις χελιδονοφωλιές», «Το μεγάλο ποτάμι», «Τα τεκμήρια», «Τα ρόδα της Ιεριχώς», «Το τετράδιο της γης», «Οι Μικρές Μαρτυρίες», «Τα Εναγώνια», «Ράθυμες ώρες». To έργο του έχει μεταφραστεί μέχρι και στα Ρώσικα και τα Κινέζικα.
Σεπτέμβριος

Κάτια Λεμπέση
    Κοσμοπολίτισσα και με πολλές ευαισθησίες, η Κάτια Λεμπέση απεβίωσε στις 4 Σεπτεμβρίου του 2015 σε ηλικία 67 ετών, ύστερα από πολύχρονη μάχη με τον καρκίνο. Διηύθυνε τις εκδόσεις «Κέδρος» από το 1985, και είχε ιδρύσει το «Κύτταρο» που εξέδωσε τα πρώτα φεμινιστικά βιβλία στην Ελλάδα.

Βούλα Ζουμπουλάκη
    Οι περισσότεροι τη θυμούνται ως Αννέτα στην ταινία «Στέλλα» του Μιχάλη Κακογιάννη να τραγουδά το «Εφτά τραγούδια θα σου πω» .Η σπουδαία ελληνίδα ηθοποιός της σκηνής και της μεγάλης οθόνης, Βούλα Ζουμπουλάκη, «έφυγε» στις 7 Σεπτεμβρίου του 2015, σε ηλικία 91 ετών. Τον πρώτο της σημαντικό ρόλο κατέκτησε στο θέατρο Κοτοπούλη με τη Μαρτίριο από το «Σπίτι της Μπερνάντα Αλμπα», σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή. Είχε τιμηθεί με το Α' Βραβείο Φεστιβάλ Λισσαβόνας (1964), με το Α' Βραβείο ηθοποιίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 1966 αλλά και με το Α' Έπαθλο Μ. Κοτοπούλη (καλύτερης ηθοποιού) το 1961.
Οκτώβριος

Μαρία Κυνηγού
    Υπήρξε δασκάλα του θεάτρου και του χορού, καθώς και στενή συνεργάτιδα του Καρόλου Κουν. Η Μαρία Κυνηγού έφυγε από τη ζωή στις 6 Οκτωβρίου του 2015, οι σημαντικές όμως στιγμές της καριέρας της, η θρυλική παράσταση το Μεγάλο μας Τσίρκο του Ιάκωβου Καμπανέλλη σε σκηνοθεσία Κώστα Καζάκου, πολλές δουλειές με τον Κουν, και η συνεργασία της με τον Γιώργο Λαζάνη στο θέατρο Τέχνης, όπου χορογράφησε παραστάσεις του Φιλοκτήτη, των Ιππέων και των Σφηκών., θα συνεχίσουν να μνημονεύονται.

Λούλη Ψυχούλη
    Συσπείρωσε γύρω της προσωπικότητες της μουσικής, της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της Ελλάδας. Ίδρυσε και καθιέρωσε τους ετήσιους διεθνείς μουσικούς διαγωνισμούς για πιάνο, όπερα και ορατόριο-λιντ, οι οποίοι από το 1977 αφιερώθηκαν στη μνήμη τής Μαρίας Κάλλας και από το 1994 απέκτησαν το μοναδικό στον κόσμο τίτλο «Γκραν Πρι Μαρία Κάλλας στην Όπερα, Ορατόριο-Λιντ και Πιάνο», στο πλαίσιο της Unesco. Τιμήθηκε με το Βραβείο Μαρία Κάλλας στο Λος Άντζελες (1998) και με το Βραβείο «Απόλλων» από την Εταιρεία των Φίλων της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στην Ελλάδα. Σκοπός της η προώθηση της ελληνικής μουσικής παιδείας στο εξωτερικό. Η Λούλη Ψυχούλη πέθανε στις 29 Οκτωβρίου του 2015, σε ηλικία 72 ετών.
Νοέμβριος

Κώστας Τσάκωνας
    Ιδιαίτερα αγαπητός στο ελληνικό κοινό με σημαντική πορεία στην ελληνική επιθεώρηση και χαρακτηριστικό τρόπο στην ερμηνεία ρόλων, ο ηθοποιός Κώστας Τσάκωνας άφησε την τελευταία του πνοή στις 4 Νοεμβρίου 2015, σε ηλικία 72 ετών. Έπαιξε σε πολλούς πρωταγωνιστικούς ρόλους στον κινηματογράφο, το θέατρο αλλά και στην τηλεόραση. Χαρακτηριστικός ήταν ο ρόλος του στην ταινία «Μάθε παιδί μου γράμματα».

Γιάννης Κακουλίδης
    Ο γνωστός συγγραφέας, Γιάννης Κακουλίδης, πέθανε στις 14 Νοεμβρίου του 2015, σε ηλικία 69 ετών, αφήνοντας πίσω του πλούσια πολιτιστική κληρονομιά. Έγραψε ποίηση, θέατρο, πεζό, κινηματογραφικά σενάρια και στίχους για περισσότερα από πεντακόσια γνωστά ελληνικά τραγούδια. Ποιήματά του δημοσιεύτηκαν σε πολλά περιοδικά, ελληνικά και ξένα, μεταφρασμένα στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά και ουγγρικά, καθώς και σε ανθολογίες, τόσο στην Ελλάδα όσο και στις ΗΠΑ και την Ουγγαρία. Τιμήθηκε δύο φορές με το Α' βραβείο του Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης (1965 και 1972). Σημαντική η παρουσία του και στην πολιτική σκηνή με πλούσια συνδικαλιστική δράση προδικτατορικά στο φοιτητικό κίνημα και στη Νεολαία Λαμπράκη.

Μηνάς Χατζησάββας
    Η τελευταία ταινία στην οποία εμφανίστηκε ήταν το Ένας άλλος κόσμος του Χριστόφορου Παπακαλιάτη. Σημαντική απώλεια καταγράφηκε στο καλλιτεχνικό στερέωμα όταν έφυγε από τη ζωή, στα 66 του έτη, ο Μηνάς Χατζησάββας. Στις 30 Νοεμβρίου του 2015 η είδηση του θανάτου του ηθοποιού έκανε το γύρο του Διαδικτύου. .Το τελευταίο αντίο στον καλλιτέχνη ανέσυρε μνήμες από την αξιομνημόνευτη πορεία του. Είχε υποδυθεί, μεταξύ άλλων, τον Ιππόλυτο στο ομώνυμο έργο του Ευριπίδη με το Εθνικό (1989), τον Βλέπυρο στις Εκκλησιάζουσες(1992), τον Ιεροκλή στην Ειρήνη του Αριστοφάνη, τον Διόνυσο στις Βάκχες σε σκηνοθεσία Μ. Λάνγκχοφ (ΚΘΒΕ 1997), τον Αγαμέμνονα στην ομώνυμη τραγωδία του Αισχύλου σε σκηνοθεσία Α.Μπρούσκου (2008) και τον Δαρείο στους Πέρσες σε σκηνοθεσία Ντ.Γκότσεφ. Πλούσια και η τηλεοπτική του παρουσία. Από Τ' αγρίμια(1973) έως τη φετινή 10η Εντολή, ο Μηνάς Χατζησάββας έχει πρωταγωνιστήσει σε δεκάδες σειρές.
Δεκέμβριος

Ζακ Ιακωβίδης
    Πολυγραφότατος συνθέτης, «ογκόλιθος» της επιθεώρησης και του ελληνικού κινηματογράφου στην μεταπολεμική Ελλάδα, όπως τον είχε χαρακτηρίσει ο Κώστας Γεωργουσόπουλος. Ο Ζακ Ιακωβίδης πέθανε στις 3 Δεκεμβρίου του 2015 σε ηλικία 87 ετών. Με πρωτότυπες μελωδίες, κομμάτια ρεμπέτικου ύφους, φεστιβαλικά, έντεχνα, ποπ, σατιρικά, δραματικές μπαλάντες, λαϊκά και θεατρικά, έκανε πιο πλούσιο το ελληνικό τραγούδι. Το πραγματικό του όνομα ήταν Γιακόμπ Μπενβενίτσε (Εβραίος της Θεσσαλονίκης) αλλά τα τελευταία χρόνια ασπάστηκε την Ορθοδοξία. Ανάμεσα στις σημαντικές συνεργασίες του εκείνες με τους Γούναρη, Μαρούδα, Βέμπο, Καίτη Μπελίντα, Φώτη Πολυμέρη, Πάριο, Βοσκόπουλο Τζένη Βάνου, Μαίρη Λίντα.

Γιάννης Κασπίρης
    Σκηνοθέτης, παραγωγός ντοκιμαντέρ και στέλεχος του Ποταμιού. Ο Γιάννης Κασπίρης πέθανε στις 15 Δεκεμβρίου του 2015, σε ηλικία 61 ετών. Είχε σκηνοθετήσει δεκάδες προγράμματα για την ελληνική και διεθνή τηλεοπτική αγορά, και είχε αποσπάσει βραβεία και διακρίσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Κάποιες από τις δουλειές του ήταν οι εξής: «Στην άλλη όχθη», «Το κύκλωμα», «Άνθρωποι απλοί, απλοί σαν παιδιά» (βραβείο ντοκιμαντέρ 2007), «Οι μεγάλοι Έλληνες», «Με λένε Στέλιο» κ.α.

Στέλλα Ντουφεξή
    Νικήθηκε από τον καρκίνο στις 16 Δεκεμβρίου του 2015, σε ηλικία 47 ετών. Η διάσημη μεσόφωνος Στέλλα Ντουφεξή υπήρξε από τις αγαπημένες ερμηνεύτριες της Φιλαρμονικής του Βερολίνου, και συνεργάστηκε με ονομαστές γερμανικές ορχήστρες αλλά και φημισμένα σύνολα άλλων χωρών. Τη σφραγίδα της άφησε σε μεγάλα λυρικά θέατρα και συμφωνικές αίθουσες του εξωτερικού , όπως τις Κρατικές Όπερες του Βερολίνου και του Μονάχου, την Όπερα της Σκωτίας, το Θέατρο Λισέου της Βαρκελώνης, το Μεγάλο Θέατρο της Γενεύης, το Theatre de la Monnaie των Βρυξελλών, την Όπερα της Μόσχας κ.ά. Διακρίθηκε, ακόμη, για τις ερμηνείες της στη φωνητική μουσική δωματίου.

Μαρία Χορς
    Η χορογράφος των Τελετών της Αφής της Ολυμπιακής Φλόγας, η εμβληματική Δασκάλα πολλών χορευτών και χορογράφων, η συνεργάτις του Μινωτή, του Τσαρούχη και της Κάλλας, Μαρία Χορς άφησε την τελευταία της πνοή στις 16 Δεκεμβρίου του 2015 σε ηλικία 94 ετών. Τιμήθηκε από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή το 1997, ενώ της απονεμήθηκαν το βραβείο Κούλα Πράτσικα, Ο Ταξιάρχης του Τάγματος του Φοίνικα (2000) και το Μετάλλιο της Πόλης των Αθηνών (2002).

Ντάνος Λυγίζος
    Γνωστός παρουσιαστής και ηθοποιός, ο Ντάνος Λυγίζος απεβίωσε στις 24 Δεκεμβρίου του 2015, σε ηλικία 77 ετών. Σπούδασε στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης του Λονδίνου. Στο ελληνικό θέατρο πρωτοπαρουσιάστηκε το 1964 και στον κινηματογράφο το 1968. Τη μικρή οθόνη απασχόλησε τη δεκαετία του 1970, καθώς και αργότερα το 1990 όταν παρουσίαζε με τις Ελένη Ράντου και Πόπη Χατζηδημητρίου την εκπομπή «Οχι τα νέα του ΑΝΤ1».