Ναυμαχία τού Καφηρέα (20 Μαΐου 1825)

ΕΠΕΤΕΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

 Ναυμαχία τού Καφηρέα (20 Μαΐου 1825)

http://roykoymoykoy.blogspot.gr/

http://www.agiasofia.com/

    Στίς αρχές Μαΐου 1825, επικρατούσε έντονα η φήμη ότι ο τουρκικός στόλος είχε ξεκινήσει από τόν ναύσταθμο τής Πόλης μέ κατεύθυνση"τήν Μικράν Αγγλίαν" (Ύδρα), γιά νά επαναλάβει τό κατόρθωμά του στά Ψαρά, τά οποία είχε καταφέρει πλέον νά εξαφανίσει ως ναυτική δύναμη. Στήν Ύδρα επικράτησε πανικός καί η κυβέρνηση τού Κουντουριώτη, σέ αντίθεση μέ τίς περιπτώσεις τών Ψαρών καί τής Κάσου, επέδειξε ιδιαίτερη δραστηριότητα καί στρατολόγησε άμεσα χιλιάδες ενόπλους Μακεδόνες καί Ρουμελιώτες τούς οποίους καί απέστειλε στό νησί γιά νά τό υπερασπιστούν σέ περίπτωση επίθεσης.
    Εκείνη τήν εποχή, η μόνη διαθέσιμη μοίρα τού ελληνικού στόλου πού έπλεε στήν περιοχή τού βορείου Αιγαίου αποτελείτο από 35 πολεμικά πλοία καί 3 πυρπολικά καί είχε αρχηγούς τόν Υδραίο Γεώργιο Σαχτούρη, τόν Σπετσιώτη Γεώργιο Ανδρούτσο καί τόν Ψαριανό Αποστόλη Αποστόλη (γιό τού Νικολή). Ο σουλτανικός στόλος, αποτελούμενος από 51 μεγάλα τουρκικά πολεμικά πλοία καί 40 ευρωπαϊκά φορτηγά πλοία πού μετέφεραν στρατεύματα καί προμήθειες εμφανίστηκε στά μέσα Μαΐου, ανοικτά τής Εύβοιας. Αρχηγός του ήταν ο καπουδάν Χοσρέφ πασάς, ο επονομαζόμενος καί Τοπάλ. 

    Ο Χοσρέφ διέπραξε τό σφάλμα νά διέλθει μέσω τού στενού τού Καφηρέα, εκεί όπου οι Έλληνες αποκτούσαν τήν υπεροχή λόγω τού μικρού μεγέθους καί τής ευκινησίας τών πλοίων τους. Συγκεκριμένα, στίς 20 Μαΐου 1825, τά πλοία του βρέθηκαν νά πλέουν στή θαλάσσια λωρίδα μεταξύ Εύβοιας, Κέας, Άνδρου καί Αττικής. Οι Έλληνες πού τόν παρακολουθούσαν από μικρή απόσταση αποφάσισαν νά επιτεθούν. Ο Τούρκος ναύαρχος χώρισε τή δύναμή του σε  τρείς σχηματισμούς και διέταξε τον πρώτο να προσεγγίσει τά παράλια τής Αττικής, τόν δεύτερο νά κινηθεί μεταξύ Κέας καί Γυάρου καί τόν τρίτο νά κατευθυνθεί στήν Άνδρο.
«Τετράδη 20 Μαΐου 1825
    Εξημερόθημεν έχοντες υπ όψιν τόν εχθρόν όντα κατά τήν Άνδρον, ημείς ορτζάρομεν μέ μαϊστραλάκι (βορειοδυτικός άνεμος) τόν εχθρόν όντα κατά τόν κάβο Δόρον (ακρωτήριο Κάβο Ντόρος) μέ σύσημον (σήμα) όλα τά πλοία νά κρατούν πολλά πανιά, προχωρούντες είδομεν όλην τήν μικρήν αρμάδα ήτις ήτον ήδη απερασμένη τόν κάβο τής Άνδρου, αλλ' ευρίσκετο εις γαλήνην είδομεν δέ καί έως 20 κομμάτια μεγάλα περιμαζευμένα εις ένα αυλάκι τής Άνδρου, όθεν καί αυξήσαμεν πανιά προχωρούμεν εμπρός μέ λεπτόν άνεμον μαϊστραλάκι.
    Εφάγαμεν τά σενιάλα μέ ταίς σάγουλες κάμνοντες ακαταπαύστως σημείον. Τά οπισινά πλοία νά φορτζάρουν (δυναμώσουν) πανιά, δύο σπετζιώτικα τού καπετάν Γιάννη Αναστάση καί του Ανάργυρου επροπορεύοντο, ημείς όμως σοταβέντο (υπήνεμα) καί πλησιέστερον εις τόν εχθρόν, καί μέ μουραρισμένα πανιά τρέχομεν κατά τού εχθρού. Ένα αγγλικό βρίκι διέρχεται απομακρυνθέν από τόν εχθρικόν στόλον, οι Σπετζιώται τού τραβούν μίαν κανονιά καί πηγαινάμενοι κοντά διά νά τό βιζητάρουν έμειναν ολίγον οπίσω. Ημείς προπορευόμενοι έχοντες κατόπιν τόν Πινότσην μέ ένα πυρπολικόν, όθεν καί περί τάς εννέα ώρας κάμνοντες σημείον: "Νά ετοιμασθούν διά πόλεμον καί νά φορτζάρουν πανιά τά οπισινά" ορμούμεν κατά τού εχθρού.
    Μία φρεγάτα έρχεται καθ' ημών μέ μίαν κορβέτα, ημείς τάς πολεμούμεν μέχρι μανίας καί απολαμβάνομεν νά τάς τρέψωμεν εις φυγήν καί τότε πλησιάζομεν εις τήν φρεγάταν τής οποίας τά κατάρτια ήτον σπασμένα από τίς κόφες καί επάνω. Αύτη είχε δύο βάρκες έτοιμαις διά τά μπουρλόταδιά τούτο καί οι πυρπολισταί μας εφοβούντο νά ριφθούν κατ' αυτής, αλλ' ενισχυόμενοι παρ' ημών τά συνοδεύομεν έως τίρας τουφεκιάς (βολής τουφεκιού) στεκόμενοι εις τήν πρύμνην της, δι' ό καί τά πυρπολικά μουράρουν πανιά καί πηγαίνουν κατ' αυτής, όθεν καί περί τάς τρείς ώρας τής έπεσαν επάνω καί τά δύο, καί παρευθύς άναψεν.
    Οι εν αυτή εχθροί δέν ήξευραν τί νά κάμουν, τότε καί πολλοί ερρίπτοντο εις τήν θάλασσαν, πολλοί εσυνάχθησαν εις τήν πρύμνην καί ετουφέκιζον ταίς βάρκαις τών μπουρλότων, αλλά τό πύρ διεδόθη πανταχού καί μετά δέκα λεπτά εσκόρπισεν η φρεγάτα ήτις έκαμε τόσον κρότον, ώστε επέταξεν εις τόν αέρα διαφόρους τούρκους, κανόνια, ξύλα, αγκύρας καί λοιπά, μέ τό νά ήτον δέ γεμάτη πολεμοφόδια, η θάλασσα εγέμισε από ανθρώπους σκοτωμένους καί λαβωμένους, καί ζώντας γυμνούς.
    Εν τοσούτω η αριστερά πτέρυξ τού εχθρού βλέποντας τήν καυθείσα φρεγάταν άρχισε νά δηλιά, ο καπουδάν πασάς όστις είχε πλησιάσει διά βοήθειαν τήν αριστεράν του πτέρυγα ετράπη εις φυγήν οπόταν ειδών εις τήν αριστεράν του πτέρυγα ένα άλλο κορβέτο καιόμενον, εις τό οποίον επέπεσε τό πυρπολικόν "Κέρβερος" τού καπετάν Μανώλη Μπούτη, εν τοσούτω ένα φεργαδόνι τού Ταχήρ πασά ομού μέ δύο τρία βρίκια καί κορβέτα έρχεται κατ' επάνω μας. Ημείς σοπράρομεν καί τού αντιστεκόμεθα, αλλά τέλος πάντων ετράπησαν καί αυτά εις φυγήν, όθεν καί η νίκη μας επεκυρώθη. Η δίκροτος φρεγάτα ήτον η "Χαζνέ Γκεμισί" 62 κανονιών, τό δέ κορβέτο 32.»
Ιστορικά ημερολόγια τού ναυτικού αγώνος 1821 - Γεώργιος Σαχτούρης

   

Η ναυμαχία τού Καφηρέα άρχισε στίς εννέα τό πρωί καί κράτησε έως αργά τό απόγευμα. Λόγω τής νηνεμίας πού επικρατούσε δέν μπόρεσαν νά πάρουν μέρος όλα τά πλοία τών δύο παρατάξεων. Αμέτοχα επίσης έμειναν αρκετά τουρκικά πλοία λόγω έλλειψης χώρου. Ο Γεώργιος Σαχτούρης μέ τά μπροστινά πλοία εκμεταλλεύτηκε τό ελαφρύ βορειοδυτικό αεράκι καί κτύπησε μαζί μέ τόν Ιωάννη Κυριακό καί τον Γεώργιο Ανδρούτσο τήν εμπροσθοφυλακή τού εχθρού. Οι κανονιοβολισμοί ήταν σφοδροί καί δέν επέτρεπαν γιά πολλή ώρα στούς δύο αντιπάλους νά επιχειρήσουν κάποια παράτολμη ενέργεια.
    Γύρω στίς τρείς τό απόγευμα δύο πυρπολικά, διοικούμενα από τόν Υδραίο Ιωάννη Ματρόζο καί τόν Σπετσιώτη Λάζαρο Μουσού κυνήγησαν τήν ολοκαίνουργια ναυαρχίδα τού καπουδάν πασά τών 62 κανονιών πού μετέφερε καί τό ταμείο τού στόλου καί αφού τής μετέδωσαν τή φωτιά, κατάφεραν καί τήν τίναξαν στόν αέρα μαζί μέ τούς 800 άνδρες πού επέβαιναν σέ αυτή. Ο Χοσρέφ είχε προλάβει νά τήν εγκαταλείψει πρίν από τή στιγμή τής έκρηξης. Τήν ίδια ώρα τό πυρπολικό τού Υδραίου Μανώλη Μπούτη κόλλησε σέ μία κορβέτα 32 κανονιών καί αφού τής μετέδωσε τό πύρ, τήν έκανε χίλια κομμάτια παρασύροντας στόν βυθό 300 άνδρες τού εχθρού.
    Η θάλασσα ανάμεσα στήν Κέα, τήν Μακρόνησο καί τήν Γυάρο γέμισε από τά συντρίμμια τών καραβιών καί από τά πτώματα τών Τούρκων. Τά εχθρικά πλοία μέσα στόν πανικό τών απανωτών εκρήξεων άρχισαν νά υποχωρούν καί νά πλέουν πρός διάφορες διευθύνσεις. Είκοσι γολέτες καί μπρίκια μαζί μέ φορτηγά, κρύφτηκαν μέσα στόν Ευβοϊκό Κόλπο, αλλά δέχθηκαν τήν επίθεση από τά πλοία τού Αναγνώστη Κυριακού καί τού Αθανασίου Πάνου, πού κυρίευσαν πέντε φορτηγά γεμάτα μέ εξοπλισμό καί πολεμοφόδια.
    Τά υπόλοιπα τουρκικά πλοία τού Χοσρέφ κατευθύνθηκαν πρός τό νότο καί τήν ασφάλεια τού αιγυπτιακού στόλου, πού ελλιμενιζόταν στή Σούδα. Μία τουρκική κορβέτα 33 κανονιών, στήν προσπάθειά της νά διαφύγει από τούς διώκτες της, εξώκειλε στή Ντελαγκράτσια τής Σύρου καί τελικώς πυρπολήθηκε από τό πλήρωμά της. Οι Έλληνες τής Σύρου έσφαξαν, σύμφωνα μέ τόν Αμερικάνο Σάμιουελ Χάου, καί τούς 250 άνδρες πού βγήκαν στήν στεριά, συμπεριλαμβανομένων καί τών Ευρωπαίων ναυτών.