Eνας μύθος καταρρέει: Ο Μεταξάς δεν είπε την λέξη ΟΧΙ στον Μουσολίνι – Η γαλλική φράση που χρησιμοποίησε βουρκωμένος
Το ΟΧΙ του Μεταξά έχει πάρει μυθικές διαστάσεις. Και αν και προφανώς αυτή η λέξη με τα μόλις τρία γράμματα εκφράζει όλο το νόημα και τη διάθεση του Ιωάννη Μεταξά, άλλες ήταν οι λέξεις που βγήκαν από το στόμα του εκείνη την ώρα. Και μάλιστα στα γαλλικά!
«Alors, c'est la guerre» είπε ο Ιωάννης Μεταξάς, δηλαδή «αυτό σημαίνει πόλεμος!».(ΣΩΣΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ‘’ΛΟΙΠΟΝ, ΕΙΝΑΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ’’ )
Τις πρώτες πρωινές ώρες της 28ης Οκτωβρίου και περίπου την 3η ώρα πρωινή, ο Ιταλός πρέσβης της Ιταλίας Εμμανουέλε Γκράτσι κατευθύνθηκε με υπηρεσιακό αυτοκίνητο της Πρεσβείας της Ιταλίας, στην οικία του Έλληνα πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά, λίγες ώρες μετά το πέρας της μεγάλης δεξίωσης που είχε παρατεθεί στη πρεσβεία.
Όταν εισήλθε στην οικία του πρωθυπουργού, ο Ιταλός πρέσβης, απέδωσε στον Έλληνα πρωθυπουργό το ιταλικό τελεσίγραφο με το οποίο ζητούσε από την ελληνική πλευρά να επιτρέψει την διέλευση των ιταλικών στρατευμάτων στην ελληνική επικράτεια. Στο τελεσίγραφο αυτό, η φασιστική κυβέρνηση της Ιταλίας κατηγορούσε την ελληνική κυβέρνηση, αφενός για την επιδειχθείσα ανοχή έναντι των τότε βρετανικών στρατιωτικών επιχειρήσεων στα ελληνικά χωρικά ύδατα, και αφετέρου για προκλητική δράση έναντι του αλβανικού Βασιλείου, το στέμμα του οποίου είχε περάσει στον Βασιλέα της Ιταλίας, ενώ ταυτόχρονα ζητούσε την ανεμπόδιστη προέλαση των ιταλικών στρατευμάτων εντός της χώρας και την κατάληψη συγκοινωνιακών κόμβων.
Η περιγραφή της στιγμής από τον Ιταλό Πρέσβη και τη θυγατέρα Μεταξά
Ο πρέσβης της Ιταλίας Εμμανουέλλε Γκράτσι έγραψε στο βιβλίο του «Η αρχή του τέλους - η επιχείρηση κατά της Ελλάδος» : «Μόλις καθίσαμε, και επειδή η ώρα ήταν λίγα λεπτά μετά τις 3, του είπα αμέσως ότι η Κυβέρνησίς μου, μου είχε αναθέσει να το εγχειρίσω προσωπικά ένα κείμενο, που δεν ήτο τίποτε άλλο, παρά το τελεσίγραφον της Ιταλίας προς την Ελλάδα, με το οποίον η Ιταλική Κυβέρνηση απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση των στρατευμάτων της στον Ελληνικό χώρο, από τις 6 π.μ. της 28/10/1940. Ο Μεταξάς άρχισε να το διαβάζει. Μέσα από τα γυαλιά του, έβλεπα τα μάτια του να βουρκώνουν. Όταν τελείωσε την ανάγνωση με κοίταξε κατά πρόσωπο, και με φωνή λυπημένη αλλά σταθερή μου είπε: «Alors, c'est la guerre» (Λοιπόν, έχουμε πόλεμο).»
Ο πρέσβης της Ιταλίας Εμμανουέλλε Γκράτσι έγραψε στο βιβλίο του «Η αρχή του τέλους - η επιχείρηση κατά της Ελλάδος» : «Μόλις καθίσαμε, και επειδή η ώρα ήταν λίγα λεπτά μετά τις 3, του είπα αμέσως ότι η Κυβέρνησίς μου, μου είχε αναθέσει να το εγχειρίσω προσωπικά ένα κείμενο, που δεν ήτο τίποτε άλλο, παρά το τελεσίγραφον της Ιταλίας προς την Ελλάδα, με το οποίον η Ιταλική Κυβέρνηση απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση των στρατευμάτων της στον Ελληνικό χώρο, από τις 6 π.μ. της 28/10/1940. Ο Μεταξάς άρχισε να το διαβάζει. Μέσα από τα γυαλιά του, έβλεπα τα μάτια του να βουρκώνουν. Όταν τελείωσε την ανάγνωση με κοίταξε κατά πρόσωπο, και με φωνή λυπημένη αλλά σταθερή μου είπε: «Alors, c'est la guerre» (Λοιπόν, έχουμε πόλεμο).»
Στην συνάντηση αυτή, κατά την θυγατέρα του Μεταξά, ακολούθησε και η εξής στιχομυθία που ο Γκράτσι δεν την αναφέρει:
-Γκράτσι: «Pas nécessaire, mon excellence» (όχι απαραίτητα εξοχότατε)
-Μεταξάς: «Non, c'est nécessaire» (όχι, είναι απαραίτητο)
-Μεταξάς: «Non, c'est nécessaire» (όχι, είναι απαραίτητο)
Σημειώνεται όμως ότι πέρα από την ιστορική αυτή άρνηση του Μεταξά είχε προηγηθεί μια εξίσου επίσης σημαντική άρνηση αρκετό διάστημα πριν την 28η Οκτωβρίου, σε ελληνογερμανικές διαβουλεύσεις, όπως αποκαλύπτεται παρακάτω.
Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου ο Μεταξάς κάλεσε σχεδόν όλους τους εκδότες των σημαντικότερων τότε εφημερίδων της Αθήνας όπου και τους αποκάλυψε όλο το παρασκήνιο της αρνητικής εκείνης απόφασης και της αναγκαστικής θέσης της Ελλάδας στο πλευρό των Συμμάχων. Στις απόρρητες διαπραγματεύσεις που είχαν γίνει μεταξύ Χίτλερ και ελληνικής κυβέρνησης ο Μεταξάς πιέζοντας να μάθει ποιες θα ήταν οι μικρές παραχωρήσεις που ζητούσε ο Χίτλερ «ως εραστής του ελληνικού πνεύματος» όπως ο ίδιος δήλωνε η απάντηση που πήρε ήταν μια μερική εδαφική ικανοποίηση υπέρ των Ιταλών δυτικά της Πρέβεζας και μία ομοίως υπέρ των Βουλγάρων ανατολικά της Αλεξανδρούπολης. Έτσι όπως δήλωσε ο Ι. Μεταξάς: «θα έπρεπε εμείς οι Έλληνες για ν΄ αποφύγουμε τον πόλεμο να γίνουμε εθελοντές δούλοι και να πληρώσουμε αυτή την "τιμήν" με το άπλωμα του δεξιού καρπού της Ελλάδας προς ακρωτηριασμό από την Ιταλία και του αριστερού προς ακρωτηριασμό από τη Βουλγαρία».
