Γιατί δεν προλάβαμε να καταλάβουμε το Μοναστήρι

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Γιατί δεν προλάβαμε να καταλάβουμε το Μοναστήρι

http://roykoymoykoy.blogspot.gr/

Το έστειλε ο Γιάννης Κόντης

Δημήτριος  Καραμήτσος

Περιγραφή μάλλον σωστή

    "Φθάνουμε λοιπόν στην τραγική νύχτα της 23ης Οκτ. Το βράδυ ένας Τουρκαλβανός υπολοχαγός από τα Ιωάννινα ο Εσσάτ ζήτησε την άδεια από τον αρχηγό των τουρκικών δυνάμεων Τζαβίτ Πασά, να διενεργήσει επιχείρηση παράτολμη κατά των νώτων της 5ης μεραρχίας με δύναμη λίγων ανδρών και 4 πολυβόλα. Όπως έγινε αργότερα γνωστό επρόκειτο για την πολυβολαρχία του 49ου συντάγματος πεζικού της 17ης μεραρχίας του τουρκικού στρατού. Ο Τζαβίτ Πασάς με μεγάλη δυσκολία έδωσε την άδεια του, απειλώντας ωστόσο τον τολμηρό αξιωματικό, ότι αν έχανε τους άνδρες και τα πολυβόλα, θα διέταζε τον τουφεκισμό του. Εκείνη την νύχτα όμως ο Εσσάτ πέτυχε, ότι δεν είχαν πετύχει με σκληρό αγώνα οι μονάδες του Τσαβίτ τις προηγούμενες μέρες. Τις νυχτερινές ώρες ακούγονταν ασυνήθιστα έντονα γαυγίσματα σκύλων από το χωριό Ροδώνας, διότι οι Τούρκοι του Εσσάτ περνούσαν μέσα από αυτό. Το χωριό Ροδώνας εκείνη την εποχή όπως και άλλα χωριά της περιοχής ήταν αμιγώς τουρκικό. Ο θόρυβος αυτός επέσυρε την προσοχή του 5ου λόχου του 2ου τάγματος, που βρισκόταν εκεί σε προφυλακές. Ο λόχος απέστειλε περιπόλους και ανέφερε την πληροφορία στο τάγμα του, αλλά ο διοικητής του τάγματος δεν προέβη σε οποιαδήποτε ενέργεια με την δικαιολογία, ότι οι προφυλακές δεν ήταν δική του ευθύνη και μάλιστα απάντησε

απαράδεκτα, ότι << εσείς και στον ύπνο σας Τούρκους ονειρεύεστε>>. Αργότερα είπε, πως δεν έλαβε κανένα μέτρο, επειδή νόμιζε, ότι ο υπόψη λόχος υπαγόταν στις άμεσες διαταγές της Μεραρχίας και εκτελούσε συγκεκριμένη αποστολή, στην οποία δεν μπορούσε, να επέμβει. Τα ελαττώματα και η ευθυνοφοβία του νεοέλληνα αναφύονται εδώ σε όλο τους το μεγαλείο." 

    "Όμως για την καταστροφή, που ακολούθησε, δεν φταίει μόνο η τολμηρή ιδέα του Εσσάτ, ούτε η ανευθυνότητα του διοικητή του ελληνικού τάγματος. Μια τέτοια ενέργεια δεν θα μπορούσε, να επιτύχει, αν δεν υπήρχαν οι κατάλληλοι οδηγοί. Πράγματι ένας μπέης των χωριών Ροδώνα - Φανού ο περιβόητος Ισίν Χασάν αναλαμβάνει, να συμμετάσχει στην αποστολή και να βρει τρόπο, να καθοδηγήσει το μικρό τουρκικό τμήμα στα νώτα του ελληνικού στρατού μέσα από τον βάλτο της περιοχής. ... Ο οδηγός αυτός δεν ήταν άλλος από τον διαβόητο κομιτατζή της εποχής του Μακεδονικού Αγώνα τον επονομαζόμενο από τους Τούρκους Καρά Κομίτ ( Μαύρος κομιτατζής)." 

    "Αφού έταξε τα πολυβόλα, άνοιξε πύρ στα μετόπισθεν της ελληνικής μεραρχίας χωρίς οι σκοποί του λόχου μηχανικού, να προλάβουν, να καλέσουν σε συναγερμό, οι διπλοσκοποί του οποίου ούτε «στα όπλα» δεν κατόρθωσαν, να φωνάξουν. Τα αιφνιδιαστικά καταιγιστικά πυρά, οι πολλές απώλειες και οι φωνές των Τούρκων σκόρπισαν τον πανικό στον λόχο μηχανικού, του οποίου οι άντρες αναμίχθηκαν με τους άντρες του 1ου λόχου γεφυροποιών εγκαταλείποντας οπλισμό, εξάρτηση ακόμη και τα ενδύματα τους, φεύγοντας αλλόφρονες. Ο πανικός μεταδόθηκε γρήγορα, όπως μεταδίδεται η φωτιά

στα ξερά χόρτα. Οι Τούρκοι μέσα στην σύγχυση, που δημιουργήθηκε, κινήθηκαν γρήγορα προς την 5η πυροβολαρχία."

    "Είναι όμως σημαντικό, να αναφέρει κανείς, ότι τις μεγαλύτερες απώλειες προκάλεσαν στους Έλληνες στρατιώτες οι Τούρκοι χωρικοί, οι οποίοι χωρισμένοι σε ομάδες ατάκτων κατακρεούργησαν τους στρατιώτες, όταν υποχωρούσαν, περνώντας μέσα από τα τουρκικά χωριά. Ο διοικητής της 5ης Μεραρχίας αντικαταστάθηκε, όμως γλίτωσε το στρατοδικείο, διότι υπήρξε παλαιότερα δάσκαλος στην σχολή ευελπίδων του Κωνσταντίνου και ο αρχιστράτηγος δεν τον παρέπεμψε σε δίκη. Φαίνεται πως λειτούργησε ο δεσμός μεταξύ μαθητή και δασκάλου. Εξαιτίας των γεγονότων στην περιοχή μας η 5η Μεραρχία είχε τις μεγαλύτερες απώλειες από όλες τις άλλες στον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο. Ενδεικτικό είναι ότι επι συνόλου 81 νεκρών αξιωματικών και 682 οπλιτών σε όλη την διάρκεια του πολέμου και των 7 μεραρχιών, η μεραρχία αυτή είχε 26 νεκρούς αξιωματικούς και 273 οπλίτες."  

    "Αν μάλιστα δεν είχε συμβεί η προδοσία και το ατύχημα της 24 Οκτ., ο ελληνικός στρατός θα είχε προλάβει, να απελευθερώσει και το Μοναστήρι, το οποίο έπεσε σε αλλόφυλα χέρια αν και σε αυτό ζούσαν τότε συμπαγείς ελληνικοί πληθυσμοί."