Πέμπτη 3 Μαρτίου 2016

Το πείραμα της Φιλαδέλφειας, η μάχη του Μαραθώνα και ο Εχετλαίος ( ΙΙΙ )



Το πείραμα της Φιλαδέλφειας, η μάχη του Μαραθώνα και ο Εχετλαίος  ( ΙΙΙ )
Λόγω μεγέθους, το θέμα θα ολοκληρωθεί σε πέντε μέρη.
Σήμερα το μέρος ΙΙΙ.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΗΣ ΥΠΟΣΤΡΑΤΗΓΟΣ εα
Η μάχη του Μαραθώνα
    Ας αφήσουμε τώρα για λίγο τα μυστήρια της Πεντέλης και τις ιδιομορφίες της πεδιάδας του Μαραθώνα και ας μεταφερθούμε πίσω κατά 2502 περίπου χρόνια, το έτος 490 πΧ με την τωρινή βέβαια αρίθμηση, στις 17 Σεπτεμβρίου του οποίου διεξήχθη η πρώτη μάχη των Ελληνοπερσικών πολέμων, η "Μητέρα όλων των Μαχών", η περίφημη "ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΑ" μεταξύ Αθηναίων και Περσών κατά την οποία εδοξάσθηκαν τα Ελληνικά όπλα (Αθηναίοι και Πλαταιείς).
    Ας θυμηθούμε εν συντομία, τα ιστορικά γεγονότα:
    Το 500πΧ οι Ελληνικές Ιωνικές πόλεις της Μ.Ασίας επαναστάτησαν κατά της Περσικής κατοχής τους και ζήτησαν την βοήθεια των Ελλήνων. Ανταποκρίθηκαν η Αθήνα με 20 τριήρεις με στρατό (170 άτομα καθε τριήρη) και η μικρή πόλη της Έυβοιας Ερέτρια με 5 τριήρεις. Στην αρχή σημείωσαν επιτυχίες, αλλά στο τέλος ηττήθηκαν από τον πολυάριθμο Περσικό στρατό.
    Με τον τρόπο αυτό έδωσαν την αφορμή που επιζητούσε ο βασιλιάς της Περσίας Δαρείος ο Α'να εισβάλει στην Ελλάδα και να ανοίξει τον δρόμο του προς την Ευρώπη.
    Έτσι το 492πΧ απέστειλε με πλοία στρατιωτική δύναμη υπό τον Στρατηγό Μαρδόνιο εναντίον της Ελλάδας, η οποία όμως λόγω σφοδρής θαλασσοταραχής στην περιοχή της χερσονήσου του Άθω της Χαλκιδικής κατεστράφει κατά το μεγαλύτερο μέρος και τα εναπομείναντα πλοία αναγκάσθηκαν να επιστρέψουν. Έτσι απέτυχε το όλο εγχείρημα.
    Το 490πΧ ο Δαρείος αποστέλει νέα δύναμη υπό τον Στρατηγό Δάτη και τον Ναύαρχο Αρταφέρνη με 600 τριήρεις και βοηθητικά πλοία, με 100.000 στρατό (πεζικό και ιππικό) για την κατάληψη και τιμωρία της Αθήνας, της Ερέτριας που είχαν βοηθήσει τους Ίωνες και της Νάξου που τους ώθησε να επαναστατήσουν κατά των Περσών. Η δύναμη αυτή αφού κατέστρεψε πρώτα την Νάξο, αποβιβάστηκε κατ'αρχάς στην περιοχή της Ερέτριας, η οποία μετά πολιορκία έξι ημερών κατελήφθει από προδοσία μιας μερίδος ευγενών-πολιτικών οι οποίοι άνοιξαν τις πύλες των τειχών και κυριεύθει (από τότε διαθέταμε προδότες πολιτικούς).
    Εγκαταλείποντες την Ερέτρια, πήραν μαζί τους μεγάλο μέρος των κατοίκων για σκλάβους. Πριν αποβιβασθούν στον Μαραθώνα τους ξεφόρτωσαν από τα πλοία τους στην νησίδα "Αιγίλια" που βρίστεται εμπρός από τα σημερινά ΣΤΥΡΑ, τους οποίους ξαναπήραν κατά την αναχώρηση τους μετά την μάχη. Όταν επέστρεψαν στην Περσία τους πήγαν στον Δαρείο, ο οποίος τους χάρισε την ζωή και τους εγκατέστησε σε περιοχή ΒΑ της Βαβυλώνας στην σημερινή πόλη ΤΙΚΡΙΤ του ΙΡΑΚ, γενέτειρα του Σαντάμ Χουσεϊν.
    Στην συνέχεια, κατόπιν υποδείξεως του εξόριστου Αθηναίου πολιτικού-τυράννου Ιππία υιού του πρώην τυράννου της Αθήνας Πεισίστρατου που τους ακολουθούσε από την Περσία στην οποία είχε καταφύγει, αποβιβάσθηκαν στην παραλία της πεδιάδος του Μαραθώνα (στον σημερινό Σχοινιά).
    Προκειμένου να ανακοπεί η προέλαση των Περσών προς την Ευρώπη, ήταν απαραίτητη μία βέβαιη ήττα τους. Και μόνο ο Μαραθώνας μπορούσε να εξασφαλίσει αυτή την βέβαιη ήττα των Περσών.
(Σημειώστε το αυτό γιατί στην συνέχεια του άρθρου θα σας χρειασθεί για να καταλάβετε κάτι το απίστευτο !!!)
    Οι Αθηναίοι απέστειλαν τον αγγελιοφόρο Φειδιππίδη στην Σπάρτη για να ζητήσει βοήθεια, αλλά οι Σπαρτιάτες λόγω θρησκευτικής εορτής, δεν μπορούσαν άμεσα να προστρέξουν. Έτσι οι Αθηναίοι αποφάσισαν μόνοι τους να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες. Προς τούτο απέστειλαν στην πεδιάδα του Μαραθώνα 10.000 οπλίτες υπό την ηγεσία δέκα Στρατηγών, έναν από κάθε Φυλή (δήμο με σημερινή ορολογία). Ένας εκ των δέκα Στρατηγών ήταν ο Μιλτιάδης, ο οποίος ήταν πρώην κυβερνήτης της Αθηναϊκής και κατόπιν υπό Περσική κατοχή "Χερσονήσου" (σημερινά Δαρδανέλια-Ελλήσποντος) και επειδή είχε ακολουθήσει υποχρεωτικά τον Δαρείο κατά την εκστρατεία του στην Σκυθία (σημερινή Ρουμανία) γνώριζε πολύ καλά την τακτική των Περσών στο πεδίο της μάχης.
    Επίσης οι Πλαταιείς, παραδοσιακοί σύμμαχοι των Αθηναίων, απέστειλαν δύναμη 1.000 οπλιτών.
Κάθε ημέρα κατά το έθιμο αναλάμβανε Αρχιστράτηγος ένας εκ των δέκα στρατηγών, αλλά όσοι συμφωνούσαν με το σχέδιο που είχε ο Μιλτιάδης του παραχωρούσαν την θέση τους. Ο Μιλτιάδης όμως επέλεξε να ενεργήσει την ημέρα που θα ήταν η δική του σειρά. Σ' αυτό βοήθησαν και οι πληροφορίες Ιώνων που υπηρετούσαν αναγκαστικά στο στρατό των Περσών, περί επιβιβάσεως του Περσικού Ιππικού στα μεταγωγικά πλοία.
    Ο Μιλτιάδης, γνωρίζοντας τον τρόπο που παρατάσσονταν και πολεμούσαν οι Πέρσες, εφάρμοσε μία νέα τακτική ,αποκλίνοντας εντελώς από την πατροπαράδοτη τακτική της Ελληνικής Φάλλαγγας που χρησιμοποιείτο μέχρι τότε. Η παράταξη και ο ελιγμός κατά την μάχη , που προέβλεπε το σχέδιο του Μιλτιάδη, καθιστούν την "Μάχη του Μαραθώνα" την "μητέρα όλων των μαχών" παγκοσμίως. Η μάχη αυτή έθεσε την βάση της τακτικής των ελιγμών στο πεδίο της μάχης ,την οποία βελτίωσαν στην συνέχεια οι Θηβαίοι και ο Μέγας Αλέξανδρος. Τακτική που χρησιμοποιείται σε γενικές γραμμές μέχρι και σήμερα και προβλέπει την κύκλωση του αντιπάλου. Είναι η πρώτη μάχη που διδάσκεται στις περισσότερες στρατιωτικές σχολές του κόσμου.
    Λόγω της μεγάλης αριθμητικής διαφοράς των δύο αντιπάλων (11.000 Έλληνες,100.000 Πέρσες), ο Μιλτιάδης εξίσωσε το μέτωπο του με αυτό των Περσών, δημιουργώντας ένα ασθενές κέντρο με τις φυλές του Αριστείδη και του Θεμιστοκλή βάθους μόνον τεσσάρων ζυγών και δύο ενισχυμένες πτέρυγες δεξιά και αριστερά του κέντρου βάθους οκτώ ζυγών.
    Βασικά ο ελιγμός προέβλεπε αρχική επίθεση με όλη την παράταξη σε φάλαγγα και στην συνέχεια συντεταγμένη υποχώρηση του ασθενούς κέντρου και στροφή των δύο ισχυρών πτερύγων δεξιά, αριστερά και πίσω, αφού πρώτα είχαν απωθήσει τις απέναντι τους εχθρικές πτέρυγες. Σκοπός η κύκλωση του Περσικού κέντρου το οποίο θα νικούσε δήθεν, το υποχορών ασθενές Ελληνικό κέντρο. Υποψη ότι οι Πέρσες έθεταν στο κέντρο της παρατάξεως τους τα καλύτερα στρατεύματά τους !!!
    Έτσι και έγινε και οι Πέρσες υπέστησαν οδυνηρή ήττα σε μία μάχη που κράτησε μόλις μιάμιση με δύο ώρες.
    Η κυρίως μάχη έγινε στην περιοχή της πεδιάδας με την Ελληνική παράταξη στην περιοχή του γνωστού΄ "ΤΥΜΒΟΥ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ" όπου ετάφησαν οι 192 Αθηναίοι και των Περσών στην περιοχή του σημερινού κωπηλατοδρομίου - Κ.Σούλι. Στη συνέχεια οι Πέρσες υποχώρησαν πανικόβλητοι προς την σημερινή παραλία του Σχοινιά όπου και επιβιβάστηκαν στα πλοία τους,αφού προηγουμένως γύρω από αυτά διεξήχθει σκληρή μάχη και οι Αθηναίοι τους πήραν επτά πλοία. Στη συνέχεια ο Περσικός στόλος κατευθύνθει πρός το Φάληρο της Αθήνας, αλλά οι Αθηναίοι πρόλαβαν με σύντονον πορεία και παρά την κούρασή τους να φθάσουν πρώτοι και έτσι οι Πέρσες όταν αντίκρυσαν τις λάμπουσες από τον Ήλιο ασπίδες τους, δεν απετόλμησαν απόβαση και αναχώρησαν για την πατρίδα τους.
Απώλειες: Πέρσες νεκροί 6400, Έλληνες 192.
    Την χαρμόσυνη είδηση της νίκης την έφερε στην Αθήνα ένας οπλίτης. Ο Ηρόδοτος δεν αναφέρει τίποτε γι' αυτό το θέμα. Όμως ο Πλούταρχος στο βιβλίο του < Πότερον Αθηναίοι .. 37γ ) γράφει "Την είδηση της νίκης στη μάχη του Μαραθώνα ανήγγειλε, όπως διηγείται ο Ηρακλείδης από τον Πόντο, ο Θέρσιππος ο Ερχιεύς, οι περισσότεροι όμως λέγουν ότι ο οπλίτης Ευκλής έτρεξε με την πανοπλία του κάθιδρος από την μάχη και καθώς έφθασε στις πόρτες των αρχόντων της πόλης ,τόσο μόνο μπόρεσε να πει, "χαίρετε, χαίρομεν" και ευθύς ξεψύχησε". Προς τιμήν του μαραθωνοδρόμου - αγγελιοφόρου οπλίτη (όποιος και αν ήταν) καθιερωθεί από τους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες στη Αθήνα, το 1896, το αγώνισμα του "Μαραθωνίου δρόμου".
 Τα παράξενα της μάχης.
    Κατά την διάρκεια της μάχης συνέβησαν ορισμένα παράξενα φαινόμενα πού αναφέρουν οι δύο ιστορικοί της μάχης, ο Ηρόδοτος που έγραψε την ιστορία των Περσικών πολέμων 25 χρόνια μετά την ληξη τους και ο Παυσανίας αργότερα.
ΗΡΟΔΟΤΟΣ (βιβλίο ΣΤ' Ερατώ,παρ.117):
    "Συνέβη δε κατά την μάχην και το εξής θαύμα. Κατά την διάρκεια της συγκρούσεως συνέβη κάτι πολύ παράξενο, ένας Αθηναίος στρατιώτης, ο Επίζηλος, γιός του Κουφαγόρα, ενώ πολεμούσε γενναία στήθος με στήθος ξαφνικά έχασε την όραση του και στα δύο του μάτια, παρόλο που δεν τον είχε ακουμπήσει τίποτα, ούτε δόρυ ούτε ξίφος ούτε βέλος τόξου". Συνεχίζοντας ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι:" Ο Επίζηλος διηγείται ότι είδε έναν μεγαλόσωμο οπλίτη που η γενειάδα του κάλυπτε ολόκληρη την ασπίδα του, και ότι αυτό το φάντασμα κρατούσε στα χέρια του ένα πολύ φωτεινό όπλο! Πέρασε ακριβώς δίπλα του, σκοτώνοντας τον παραστάτη του και Πέρσες αντιπάλους και αυτή η σκήνη ήταν η τελευταία που είδε ο Επίζηλος γιατί από κάποια υπερβολική λάμψη, τυφλώθηκε"!!!
    Επίσης Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι το σύνθημα να διακόψουν οι Πέρσες την μάχη και να επιβιβασθούν στα πλοία με σκοπό να κατευθυνθούν στο Φάληρο, εδόθει από μια ασπίδα η οποία ανυψώθει στην κορυφή της Πεντέλης, με την ανάκλαση των ακτίνων του ηλίου που έπεφταν επάνω της. Λέγεται ότι αυτή την ασπίδα την ανύψωσαν οπαδοί του Ιππία της Αλκμεωνίδος φυλής, αλλά ο Ηροδοτος δεν πιστεύει ότι το έκαναν αυτοί και κλείνει λέγοντας "Πράγματι τούτον έγινεν, ποίος όμως ανύψωσε την ασπίδα, δεν δύναμαι να είπω περισσότερα" !!!(Σημειώστε το αυτό γιατί θα μας χρειασθεί στη συνέχεια).
ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ (βιβλίο Αττικά,παρ.15:3 ):
    Ο Παυσανίας μας προσφέρει μία παραστατική εικόνα της μάχης και γράφει οτι οι Αθηναίοι είδαν Τον Θησέα να βγαίνει μέσα από την γη. Επίσης ο ημίθεος Ηρακλής λαμβάνει μέρος στην μάχη και η θεά Αθηνά, παίρνει μέρος σ' αυτήν πάνοπλη οδηγώντας ένα άρμα με τέσσερα άλογα. Ακόμα στο πλευρό των Αθηναίων ήταν ο τραγοπόδαρος θεός Πάνας, ο οποίος μαζί με τους ακολούθους του Πανίσκους, σκόρπισαν τον τρόμο και τον πανικό στους Πέρσες.
    Λέει επίσης πως έτυχε να είναι παρών στη μάχη ένας άνδρας με αγροτική εμφάνιση και καπέλο, σκοτώνοντας πολλούς από τους ξένους με την εχέτλη, ο οποίος στη συνέχεια εξαφανίστηκε. Μετά την μάχη οι Αθηναίοι ρώτησαν το μαντείο των Δελφών, ποιός ήταν ο άγνωστος οπλίτης που με το όπλο αυτό σκότωνε τους Πέρσες. Ο θεός απλά τους έδωσε την εντολή να τον τιμήσουν ως τον ήρωα "ΕΧΕΤΛΑΙΟ".
    Εχέτλη στα αρχαία ονομαζόταν η κυρτή λαβή του αρότρου. Άρα το όπλο που κρατούσε ο άγνωστος ήταν κάτι διαφορετικό από τα υπάρχοντα και έμοιαζε με λαβή αρότρου !!!
    Όπως περιγράφει ο Παυσανίας, οι Αθηναίοι είχαν αποτυπώσει εικαστικά όλα τα σπουδαία γι'αυτούς γεγονότα στην "Ποικίλη Στοά".
    Δεν υπάρχει σήμερα και βρισκόταν στην αρχαία αγορά στο σημερινό Μοναστηράκι βόρεια της γραμμής του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου, στο σημείο που βρίσκεται σήμερα η εκκλησία του Αγίου Φιλίππου. Ένας από τους πίνακες της στοάς, που έγινε περί το 460πΧ απεικόνιζε την μάχη του Μαραθώνα και μεταξύ των άλλων και τον ήρωα Εχετλαίο να σκοτώνει με το περίεργο όπλο του  Πέρσες. Επίσης στον πίνακα υπήρχαν, ο Θησέας, ο Ηρακλής, η Αθηνά με το άρμα της και ο Πάνας με τους πανίσκους.
    Εκείνο που κάνει εντύπωση στους παλαιούς και σύγχρονους ιστορικούς, δεν είναι τόσο η δυσανάλογη δύναμη του 1 προς 10,μεταξύ των δύο αντιπάλων, αλλά ο δυσανάλογος αριθμός των νεκρών και μάλιστα σε μία μάχη διαρκείας δύο ωρών περίπου. Παρότι οι Πέρσες διέθεταν και μεγάλο αριθμό τοξοτών, που στερούντο οι Αθηναίοι, ο αριθμός των νεκρών Ελλήνων είναι πολύ μικρός, ενώ των Περσών δυσανάλογα μεγάλος. Δηλαδή αναλογικά κάθε Αθηναίος έπρεπε να αντιμετωπίζει δέκα Πέρσες και να σκοτώνει το 0,64 και για να το στρογγυλέψουμε, έναν περίπου Πέρση και κάθε 529 Πέρσες να σκοτώνουν έναν Αθηναίο !!!Και όλα αυτά σε διάρκεια δύο ωρών.
    Λίγο περίεργο δεν φαίνεται αυτό;;;

Συνεχίζεται…..

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου